"Η Αθηνά του Βαρβακείου",
Ρωμαϊκό αντίγραφο του αγάλματος της Παρθένου Αθηνάς (2ος αιώνας μ.Χ.), Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
Επειδή στο συλλογικό υποσυνείδητο των Ελλήνων υπήρξε αδύνατο να διαγραφή ο λαμπρός εορτασμός προς τιμή της γεννήσεως της Θεάς Αθηνάς, κατά μια εκδοχή, η γιορτή της Παναγίας τοποθετήθηκε την ημερομηνία (τον μήνα Εκατομβαιώνα) κατά την οποία οι Έλληνες –που λάτρευαν τις γυναίκες και έκαναν το παν (τον πρώτο αγώνα Ποσειδώνος –Αθηνάς τον κέρδισε ο Ποσειδώνας!) για να δώσουν στην πόλη τους γυναικείο όνομα- γιόρταζαν την γέννηση της αγαπημένης τους Θεάς Αθηνάς.
Πρόκειται για την επισημότερη εορτή της Αρχαίας Αθήνας, που γινόταν κάθε τέσσερα χρόνια προς τιμήν της πολιούχου της πόλης θεάς Αθηνάς, τον μήνα Εκατομβαιώνα. Σύμφωνα με την παράδοση ιδρύθηκε κατά τους προϊστορικούς χρόνους από τον Εριχθόνιο, με το όνομα Αθήναια, αναδιοργανώθηκε από τον Θησέα στο τέλος της μυκηναϊκής εποχής και τότε πήρε το όνομα Παναθήναια που κατά τον 6ο-4ο αι. π.Χ. είχαν πανελλήνια αίγλη, ετελούντο πολλές τελετές και θυσίες, από τις οποίες σπουδαιότερη ήταν η εκατόμβη (θυσία 100 βοδιών), καθώς και αγώνες ιππικοί, γυμνικοί (αγώνες στίβου) και μουσικοί. Οι τελετές και οι αγώνες, που διαρκούσαν από 4-12 μέρες, έφθαναν στο αποκορύφωμά τους την 28η Εκατομβαιώνος, ημέρα των γενεθλίων της θεάς Αθηνάς, κατά την οποία παραδιδόταν από τον αθηναϊκό λαό στη θεά ένας πέπλος χρυσοκέντητος, που είχαν υφάνει οι αρρηφόροι και οι εργαστίνες, δηλαδή νέα κορίτσια επιφανών οικογενειών στην υπηρεσία της θεάς.
