23 Μαρτίου 2009

Ο Αρχίλοχος που βρίσκεται;

Απόσπασμα που βρίσκεται σήμερα στην συλλογή παπύρων στην Κολωνία της Γερμανίας. (P. Köln II 58)
Είμαι στη δούλεψη εγώ του Ενυάλιου τ' αφέντη, μα ακόμα και των Μουσών τ' ακριβό δώρο το ξέρω καλά.(Μετάφραση: Θρ. Σταύρου)
.................................................
Τον Άρη εγώ ξέρω ρηγάρχη μου σ' αυτόν δουλεύω, ωστόσο με το γλυκό τους χάρισμα με προίκισαν οι μούσες. (Μετάφραση: Ι. Θ. Κακρίδης)
Με αυτoύς τους στοίχους μας αυτοπαρουσιάζεται ο Αρχίλοχος, δηλώνοντας ότι έχει δύο επαγγέλματα, αυτό του μισθοφόρου πολεμιστή, αλλά και αυτό του ποιητή.
Μία έκλιψη ηλίου στις 6 Απριλίου του έτους 648 π.Χ. την οποία αναφέρει ο Αρχίλοχος σε ένα σύγγραμμα (74D) του μας βοηθάει να προσδιορίσουμε το πότε έζησε(π. 680 π.Χ. - 630 π.Χ.) .
Γεννήθηκε στη Πάρο και γνώρισε τη μεγαλύτερη του ακμή περίπου το 650 π.Χ. Ο πατέρας του, Τελεσικλής, καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια και υπήρξε αρχηγός της αποικιστικής εκστρατείας στη Θάσο. Μητέρα του ήταν η δούλα Ενιπώ, η οποία τον προίκισε με τη γνώση της λαϊκής γλώσσας και την ευαισθησία της ταπεινής της καταγωγής.
Πριν την γέννηση του ο πατέρας του επισκέφτηκε το μαντείο των Δελφών όπου και πήρε από τον Απόλλωνα τον εξής χρησμό: «Ένας αθάνατος υιός θα σου γεννηθεί».
Σε ηλικία 15 χρονών, ο Αρχίλοχος εστάλθει από τον πατέρα του στην αγορά με μια αγελάδα για να την πουλήσει. Στον δρόμο συνάντησε ΕΝΝΕΑ γυναίκες οι οποίες προθυμοποιήθηκαν να αγοράσουν την αγελάδα σε καλή τιμή. Όταν ο Αρχίλοχος συμφώνησε αυτές και η αγελάδα εξαφανίστηκαν και του άφησαν μία λύρα. Κατά αυτόν τον τρόπο τον επέλεξαν οι Μούσες, πιστοποιώντας τον χρησμό του Απόλλωνος.
Ποίηση:
Δεν θέλω εγώ το στρατηγό ψηλό κορδάτο με μπούκλες μυρωμένες, καλοξυρισμένο κοντός ας είναι με στραβά κανιά, μονάχα , καρδιά γεμάτος.(
Μετάφραση: Ι. Θ. Κακρίδης)
Σε αυτό το στιχάκι ο Αρχίλοχος απαρνείται τα εξωτερικά χαρακτηριστικά (δεν θέλω εγώ, ου φιλέω) και έρχεται κατά κάποιο τρόπο σε ρήξη με τα Ομηρικά πρότυπα Ηρώων.
Απο τους Σάιους χαίρεται κάποιος με την ασπίδαπου άρμα αψεγάδιαστο σιμά σ' ένα δεντρί άθελά μου την άφησα. Εγώ ξέφυγα τη μοίρα του θανάτου.Η ασπίδα ας πάει στ' ανάθεμα. Πάλι θε ν' αποχτήσω όχι χειρότερή της.(Μετάφραση: Ηλ. Βουτιερίδης)
Απίστευτη ειλικρίνεια, ομολογία σε πλήρη αντίθεση με τα δεδομένα της εποχής του(Ριψασπίς)! : Η ζωή του πολεμιστή έχει αξία και όχι ο ηρωϊκός θάνατος. Ο πολεμιστής που θα επιζήσει θα καταφέρει να βλάψει αργότερα περισσότερο τον εχθρό από ότι ένας νεκρός ήρωας....
O Αρχίλοχος βρίσκεται δίπλα στον Όμηρο, παρέα με την Σαπφώ.
Νίκος Σάμιος
.
Σχετικό links http://www.epanellinismos.com/index.php?option=com_fireboard&func=view&Itemid=32&catid=27&id=11089#11089

4 σχόλια:

  1. Κι εγώ ευχαριστώ εσένα φίλε συνέλληνα Νίκο για την ευγενή συμμετοχή σου στο μπλογκ.
    Αν η φιλοσοφία των Ελλήνων ήταν το πως θα επιζήσει ο πολεμιστής αντί του ένδοξου θανάτου,θέτοντας ως πρώτιστο όπλο τον δόλο αντίπαλο του εχθρικού δόλου(κάτι που έκανε ο Οδυσσεύς)η Ελλάδα δεν θα ήταν σε αυτή την έσχατη κατάσταση που βρίσκεται σήμερα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Γράφεις φίλε μου: ...πως θα επιζήσει ο πολεμιστής αντί του ένδοξου θανάτου,θέτοντας ως πρώτιστο όπλο τον δόλο αντίπαλο του εχθρικού δόλου(κάτι που έκανε ο Οδυσσεύς)...
    στο κάτωθι ποίημα του ο Αρχίλοχος, για δεύτερη φορά στην παγκόσμια λογοτεχνία ομιλεί με την καρδιά του. Ο πρώτος που μίλησε με την καρδια του ήταν ο Οδυσσέας (Κράτα γερά καρδιά μου, Οδύσσεια 20, 18-21)!
    Πάλι σωστό το σχόλιο σου...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. ΔΥΝΑΜΗ ΨΥΧΗΣ
    Ά καρδιά, καρδιά, σε πάθια βράζεις μέσα αγιάτρευτα.
    Πρόβαλ' έξω, και το στήθος κράτα ενάντια στους οχτρούς.
    Όπου αντίπαλοι καρτέρι στήνουν, ρίζωσε γερά.
    Αν νικήσεις, τη χαρά σου μην τη δείχνεις φανερά.
    Αν νικήσουν, στη γωνιά σου σωριασμένος μη θρηνείς.
    Χαίρου στα καλά και πόνα στα δεινά, μα υπερβολές
    όχι! Νιώσε ποιά παλίρροια τους ανθρώπους κυβερνά.
    (Μετάφραση: Θρ. Σταύρου)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. "...εί γάρ ώς εμοί γένοιτο χείρα Νεοβούλης θιγείν."
    (Αν μπορούσα ν'αγγίξω το χέρι της Νεοβούλης.)
    Αρχίλοχος

    Από το ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΕΙ ΤΟΥ ΕΝ ΔΕΛΦΟΙΣ,το Πλούταρχου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή