Σαμικό
Η Κάτω Αρχαία Σάμια είναι Πόλη της Τριφυλίας , η οποία ιδρύθηκε στα Νότια της Ολυμπίας και της κοιλάδας του Αλφειού. Η θέση της ήταν εξαιρετικά νευραλγικής σημασίας καθώς ελέγχει το οδικό πέρασμα από τη ΒΔ. Πελοπόννησο στη Νοτιοδυτική και για αυτό μεταγενέστερα ονομάστηκε από τους ντόπιους «Κλειδί». Πιο συγκεκριμένα θα λέγαμε ότι είναι τοποθετημένη στους δυτικούς πρόποδες του κατάφυτου από πεύκα, όρους Λάπιθα . Ο Λαπίθας αποτέλεσε πηγή ζωής για τους κατοίκους του. Ολόκληρα χωριά έζησαν από τη ξυλεία, τους ξυλάνθρακες, τα ασβέστια και τα δημητριακά που άφθονα τους χάρισε. Γενιές και γενιές λούστηκαν στα ιαματικά νερά που βγαίνουν από τα σπλάχνα του. Ο Λαπίθας από την αρχαιότητα υπήρξε ένα όμορφο, φιλόξενο, γενναιόδωρο βουνό. Ο Λαπίθας πριν τις φωτιές του 2007, υπήρξε ένας απέραντος πευκιάς γεμάτος ζωή.Πήρε το όνομα του στην αρχαία εποχή από τον Κένταυρο Λάπιθο που ζούσε στην περιοχή. Οι αρχαίοι κάτοικοι ήταν οι Καύκωνες και οι Μινύαι που κατοικούσαν στις ανατολικές πλευρές του στην περιοχή που λεγόταν Μακιστία. Στα προηγούμενα χρόνια στη μεγάλη μετακίνηση των αρχαίων Ελληνικών φυλών ένας ολόκληρος λαός οι Λαπίθες ήρθαν από την Θεσσαλία έδωσαν μάχες με τους Καύκωνες και εγκαταστάθηκαν μόνιμα. Για την ασφάλεια τους έχτισαν τα δύο κάστρα το Αίπυ (Το Αίπυ (Αἶπυ) ή Τυπανέαι ήταν πόλη της αρχαίας Ηλείας.
Προϊστορική πόλη της Ηλείας μέλος της εξάπολης των Μινύων , βρισκόταν κοντά στην Μάκιστο και σύμφωνα με τον Όμηρο είχε συμμετάσχει τον Τρωικό πόλεμο και μάλιστα το αναφέρει σαν εύκιστον (καλόχτιστο).Η αρχαία πόλη δεν έχει ανασκαφεί και βρίσκετε 5 χιλιόμετρα από το χωριό Πλατανιά της Ηλείας. Διασώζονται τμήμα του αρχαίου τείχους της ακρόπολης, ερείπια του θεάτρου, και ερείπια αγοράς) και το Σαμικό.
Τα ευρήματα που έχουν βρεθεί μαρτυρούν ότι τον 4ο αιών. π.Χ. η ακρόπολη οχυρώνεται από ισχυρό τείχος με πύργους.. Σήμερα τα τείχη μπορούν να γίνουν ορατά και βρίσκονται σε ένα ύψωμα 180 μέτρων βόρεια της λίμνης Καϊάφα
Το Αρχαίο Κάστρο του Λεπρέου
Πρόκειται για κάστρο που χτίστηκε στα προμηκυναϊκά χρόνια. Το πάχος των τειχίων είναι περίπου ενάμισι μέτρο. Στη νότια πλευρά του, υπάρχουν ερείπια αρχαίου ναού, που ήταν αφιερωμένος στη θεά Δήμητρα. Ιδρυτής του κατά την παράδοση που μας διέσωσε ο Παυσανίας ήταν ο Λέπρεος εγγονός του θεού Ποσειδώνα. Πολλοί Ολυμπιονίκες της αρχαιότητας όπως ο Αντίοχος, ο Αλκαίνετος, ο Ευφυνος, ο Ελλάνικος κ.α., κατάγονταν από το Λέπρεο. Στους Περσικούς πολέμους 200 Λεπρεάτες έλαβαν μέρος στη μάχη των Πλαταιών. Στα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου, το Λέπρεο τάχθηκε με τους Σπαρτιάτες, ενώ στα Μακεδονικά χρόνια γνώρισε μεγάλη ακμή.Η Ρωμαϊκή κατάκτηση σήμανε το μαρασμό του.
Το Κάστρο της Αρχαίας ΣαμίαςΤο Κάστρο της Αρχαίας Σαμίας βρίσκεται στα Ν.Δ. της επαρχίας Ολυμπίας, στην τελευταία απόληξη του όρους Λαπίθα, στο χωριό Σαμικό, πολύ κοντά στη λουτρόπολη του Καιάφα και τη θάλασσα του Κυπαρισσιακού κόλπου.Η τείχινη περίμετρος του είναι 1600 μέτρα και το εμβαδόν του είναι 75 στρέμματα. Η παράδοση λέει ότι χτίστηκε στα προομηρικά χρόνια από τον Νηλέα τον πατέρα του βασιλιά της Πύλου, Νέστορα. Στην εύφορη γή γύρω από το κάστρο αναπτύχθηκε μια νέα πολιτεία η Σάμος ή Σαμία της οποίας προστάτης ήταν ο θεός Ποσειδώνας. Η Σαμία καταστράφηκε πιθανότατα τον 5Ο αιώνα μ.Χ. από φοβερούς σεισμούς που επέφεραν τεράστιες γεωλογικές μεταβολές στην περιοχή.Οι κάτοικοί της λάτρευαν τον Ποσειδώνα (μία λατρεία, που φέρνει στο νου την περιγραφή, στην ομηρική Οδύσσεια, των τελετών που διενεργούσαν οι κάτοικοι της Πύλου στην «αμμοθόεσσα» παραλία της, προς τιμήν του Ποσειδώνα).
Στη Νότια πλευρά του Σαμικού υπήρχε η αποκαλούμενη σπηλιά των Ανιγρίδων Νυμφών που ανέβλυζε ιαματικό νερό για τη θεραπεία δερματοπαθειών.Στη θέση Κλειδί, βόρεια του Σαμικού, ο DOΕRPFELD το 1908 βρήκε μυκηναϊκά όστρακα και λείψανα κυκλώπειων τειχών. Επίσης το 1954 ο Ν.Γιαλούρης ανέσκαψε έναν τύμβο με τάφους , στον οποίο βρέθηκαν αγγεία μεσοελλαδικών και μυκηναϊκών χρόνων. Ο τύμβος είχε κτισθεί κατά τον ανασκαφέα προς τιμήν του Ιαρδάνου. Οι ανασκαφές επαναλήφθηκαν από την Ελ. Παπακωνσταντίνου στις αρχές της δεκαετίας του ‘80 και έφεραν στο φώς άλλους τέσσερεις τύμβους καθώς και έναν θολωτό τάφο, που είχε κτισθεί εντός ενός τύμβου. Η τελευταία περίπτωση είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, αφού καταφαίνεται ότι οι μυκηναίοι κατασκευαστές του θολωτού τάφου επέλεξαν τον τύμβο, συνεχίζοντας αδιάλειπτα την ταφική χρήση του χώρου και μαρτυρώντας ότι ανήκαν στην ίδια φυλή με τους Μεσοελλαδίτες.Στην περιοχή υπάρχουν ερείπια της αρχαίας πόλης Σαμίας, την οποία ο Παυσανίας ταυτίζει με την ομηρική Ακρόπολη Αρήνη. Σώζεται οχυρωματικό τείχος, που χρονολογείται στους μακεδονικούς χρόνους. Στον χώρο σώζονται αναλημματικοί τοίχοι.Στη θέση «Κλειδί» αποκαλύφθηκαν λείψανα κυκλώπειου τείχους,( ονομασία που έδιναν οι αρχαίοι Έλληνες στα τείχη των προϊστορικών ακροπόλεων, κυρίως των μυκηναϊκών, που ήταν χτισμένα από ακατέργαστους, συνήθως πολυγωνικούς, ογκόλιθους.. Ο όρος κυκλώπεια δόθηκε, επειδή, λόγω του όγκου τους, οι αρχαίοι πίστευαν ότι μόνο Κύκλωπες μπορούσαν να τα κατασκευάσουν) νεκροταφείο και θολωτός τάφος
Πηγές:
http://www.nailias.gr/leader/site/index.php/el/tourism-culture/ancient-places/ancient-samias.html, http://www.livepedia.gr/ , http://leader.mhx.gr/en/home/384.html
Παρουσίαση Νομού Ηλείας:
