Σάθας: «Το Βυζάντιο δεν ήταν Ελληνικό.»
Παπαρρηγόπουλος: «Ως επιστήμων
δεν λέγω όχι, ως Έλλην όμως...»
Aντικείμενο της ιστορικής έρευνας του Κωνσταντίνου Σάθα (1842-1914) υπήρξε στην αρχή ο Ελληνικός Μεσαίωνας και κατόπιν αποκλειστικά σχεδόν η Τουρκοκρατία. Υπήρξε ο μεγαλύτερος Έλληνας ιστοριοδίφης, φιλόπονος ερευνητής και εκδότης χειρογράφων του Νέου Ελληνισμού. Ερεύνησε επί δεκαετίες για την ανεύρεση παλαιών χειρογράφων τις βιβλιοθήκες και τα αρχεία της Λευκάδας, Ζακύνθου, Κωνσταντινούπολης, Βιέννης, Παρισίων, Πράγας, Βερολίνου, Αμβούργου, Κοπεγχάγης, Μονάχου, Φλωρεντίας, Πίζας, Γένοβας, Μιλάνου, Βενετίας κ.α. κι έφερε στο φως πολύτιμα μεσαιωνικά και νεοελληνικά κείμενα. Το έργο του, που υπερβαίνει τις 15.000 σελίδες, αποτελεί τεράστια προσφορά στην έρευνα του μεσαιωνικού Ελληνισμού.
Ο Σάθας εργαζόταν με τη συναίσθηση, ότι βοηθούσε το έθνος να αποκτήσει ιστορική αυτογνωσία κι αυτοπεποίθηση. Οι ιδέες του όμως, επειδή στάθηκαν αντίθετες στη θεωρία του Ελληνοχριστιανικού Πολιτισμού, συνάντησαν τη σφοδρή αντίδραση του Κατεστημένου με προεξάρχοντα τον υποστηρικτή του ελληνοχριστιανικού ιδεολογήματος Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο. Στα 1887 ο Σάθας έφτασε να αρνηθεί πλήρως την ελληνικότητα του Βυζαντίου, γεγονός που προκάλεσε την οργή του Παπαρρηγόπουλου. Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν η υιοθέτηση από το κράτος της ρωμιοσύνης των θεωριών του Παπαρρηγόπουλου με παράλληλο πλήρη παραγκωνισμό του τεράστιου έργου του Σάθα, το οποίο ακόμη και σήμερα παραμένει στους περισσοτέρους Έλληνες άγνωστο.
Εκείνο που χαρακτηρίζει το Σάθα ως ερευνητή είναι η διαπίστωση, ότι, παρά το γεγονός ότι το έργο του καλύπτει μία αξιόλογη ποικιλία θεμάτων (ελληνικές επαναστάσεις, Έλληνες στρατιώτες, γεωγραφία του ελληνικού χώρου, εμπόριο, οικονομία, ναυτιλία, τυπογραφία, εφημερίδες, δημώδη λογοτεχνία και γλώσσα, συλλογές κειμένων και εγγράφων, βιογραφίες), διακρίνεται από συνέπεια στους στόχους και τις αναζητήσεις, έτσι που να μην αποτελείται από ασύνδετες μεταξύ τους και περιστασιακές συγγραφές, αλλά που να συγκροτεί ένα σύνολο απόψεων επί του νεοελληνικού γίγνεσθαι, που ήταν και ο μοναδικός σκοπός της έρευνάς του. Σαράντα και πλέον χρόνια συνεχούς κι επίπονης εργασίας χρειάσθηκαν, για να ανακαλυφθούν, να μελετηθούν και να τυπωθούν πολύτιμα κείμενα της Βυζαντινής Γραμματείας κι ιστορικά ντοκουμέντα του Μεσαιωνικού και Νεώτερου Ελληνισμού.
Ο Κ. Σάθας (το πλήρες του όνομα ήταν Κωνσταντίνος Σαθόπουλος) κατ’ αρχάς σπούδασε Ιατρική, αρκετά νωρίς όμως την εγκατέλειψε, για να επιδοθεί στις ιστορικές μελέτες. Ακαταπόνητος και ακατάβλητος ερευνητής και μελετητής της Ιστορίας του Νεοελληνικού Έθνους κατόρθωσε με την επί μισό περίπου αιώνα έρευνα των αρχείων πολλών Δυτικών βιβλιοθηκών και αγνώστων μέχρι της εποχής του ιστορικών πηγών, όπως και με την δημοσίευση έργων αγνώστων Ελλήνων χρονογράφων, να φέρει στο φως αμύθητους θησαυρούς της Μεσαιωνικής Ελληνικής Ιστορίας και της πνευματικής ζωής του Ελληνισμού στη δραματικότερη ίσως περίοδο όλης της Ιστορίας του. Πέθανε πάμπτωχος κι εγκαταλελειμμένος σε μια σοφίτα στο Παρίσι, με την πικρία, ότι δεν βοηθήθηκε στο εκδοτικό του έργο.
Σάθας: Ούτε αρχαιολάτρης ούτε βυζαντινολάτρης
Στην εποχή του, που η πνευματική ηγεσία του τόπου προσπαθούσε να σκιαγραφήσει την πορεία του Ελληνισμού μέσα στους αιώνες, ο Σάθας δεν μπορούσε να μείνει ασυγκίνητος. Συμμετείχε έντονα σε όλο τον προβληματισμό, αλλά διαφοροποιούνταν και από τις δύο ομάδες που είχαν δημιουργηθεί τότε, τους αρχαιολάτρες και τους βυζαντινολάτρες. Στα 1867, χρονιά που εκδόθηκαν τα «Νεοελληνικά Ανέκδοτα», απέρριπτε την προγονολατρία και την αρχαιολατρία ως γελοίες και άχρηστες.
Όσον αφορά στην επιχείρηση «απόδειξης» της εθνικής διαχρονικής ενότητας, που υποστήριξε ο Ζαμπέλιος πρώτα και σθεναρά, κατόπιν ο Παπαρρηγόπουλος, υπήρχε το κενό του Βυζαντίου, που έπρεπε να καλυφθεί, ώστε να αποκατασταθεί η συνέχεια ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν. Ο Σάθας κατ’ αρχήν πίστευε, ότι απαραίτητη προϋπόθεση για τη στήριξη οποιασδήποτε θεωρίας ήταν να προηγηθεί αυστηρή επιστημονική λαογραφική έρευνα, προκειμένου να αποθησαυρισθούν όλες οι εθνικές παραδόσεις και ο γλωσσικός μας πλούτος. Η ιστορική συγγραφή έπρεπε οπωσδήποτε να στηρίζεται στις πηγές της κάθε χρονικής περιόδου, και τέτοιες ήταν για την Βυζαντινή Περίοδο οι ιστορικοί συγγραφείς και για την Τουρκοκρατία οι ξένοι περιηγητές. Περισσότερο όμως τα έγγραφα των αρχείων, ειδικά των ξένων κρατών, ήταν εκείνα, που μαζί με τα λογοτεχνικά μνημεία και το λαογραφικό υλικό έδιναν στον ιστορικό το απαραίτητο και καλύτερο υλικό. Τα πορίσματα της έρευνας έπρεπε να είναι αντικειμενικά και προσεκτικά και να μην διαστρέφουν τα πράγματα «εις απόδειξιν προεσχηματισμένης ιδέας». Το έργο του Σάθα υπηρέτησε τόσο το αίτημα της συλλογής υλικού, όσο και την ιστορική σύνθεση.
...........
συνέχεια:
http://freeinquiry.gr/webfiles/pro.php?id=456
14 Απριλίου 2009
O απεσταλμένος του Θεού της Bοτανικής
Αγάλματα του Διοσκουρίδη και της συζύγου του Κλεοπάτρας
Γόνος της ρωμαϊκής οικουμένης του πρώτου μεταχριστιανικού αιώνος ο Πεδάνιος Διοσκουρίδης είναι εξοικειωμένος με την έλλογη φυσιολογία του Ιπποκράτους, την συνθετική φυσιογνωσία του Αριστοτέλους, την κωδικοποιημένη βοτανική του Θεοφράστου, τις νεωτερικές θεωρήσεις του Ερασιστράτου και Ηροφίλου.
Ο ΔIOΣKOYPIΔHΣ είναι, μετά τον πατέρα της Βοτανολογίας Θεόφραστο (372-287 π.Χ.), ο θεμελιωτής της Φαρμακολογίας. Μέσα από το πεντάτομο έργο του «Περί Yλης Ιατρικής» κέρδισε, μαζί με τον Ιπποκράτη και τον Γαληνό, την ύψιστη θέση στην Ιστορία της Ιατρικής. Το έργο του, με μοναδικές απεικονίσεις φαρμακευτικών φυτών, έχει πρακτική αξία έως σήμερα.
Γεννημένος περί το 25 μ.Χ. στην Ανάζαρβο της Κιλικίας, κοντά στην Ταρσό, έγινε διάσημος την εποχή του Νέρωνα και του Βεσπασιανού. Ακολούθησε ως στρατιωτικός ιατρός τις ρωμαϊκές λεγεώνες και εξελίχθηκε σε έναν από τους πιο γνωστούς χειρουργούς της εποχής του. Προκειμένου να απολαμβάνει τα προνόμια των Ρωμαίων πολιτών -τα οποία δεν παραχωρούνταν ακόμα σε μη Ρωμαίους- υιοθετήθηκε σε μεγάλη ηλικία από Ρωμαίο της οικογενείας των Πεδανίων και πήρε το επίθετο Πεδάνιος. Πέθανε γύρω στο 90 μ.Χ., ενώ θα πρέπει να έγραψε το «Περί Υλης Ιατρικής» περί το 70-77 μ.Χ.
Mε την ιδιότητα του στρατιωτικού ιατρού ο Διοσκουρίδης ταξίδεψε σε πολλές ρωμαϊκές επαρχίες της Ανατολής, από την Ελλάδα έως τη Μεσοποταμία και την Αίγυπτο. Ετσι, είχε την ευκαιρία να γνωρίσει τα φαρμακευτικά φυτά και τα ιατρικά παρασκευάσματα των πιο ανεπτυγμένων χωρών του τότε κόσμου. Με μοναδικό τρόπο και σύστημα κατέγραψε και περιέλαβε στο βιβλίο του όχι μόνο όλα τα τότε γνωστά φαρμακευτικά φυτά, αλλά και τις οργανικές και ανόργανες φαρμακευτικές ουσίες που συναντώνται στη φύση. Εντυπωσιάζει η παράθεση, για πρώτη φορά, των ονομάτων των φυτών και των παρασκευασμάτων σε διαφορετικές γλώσσες. Με αυτό τον τρόπο διευκολύνθηκαν η ενιαία ονομασία και η καταγραφή των διαφόρων φαρμακευτικών φυτών. Ο Διοσκουρίδης κατέταξε τις ουσίες αυτές όχι αλφαβητικά -όπως συναντάμε αργότερα σε αντίγραφα ή μεταφράσεις του έργου του- αλλά σε κατηγορίες ανάλογα με τα χαρακτηριστικά και τη δραστικότητά τους.
aπεσταλμένος του Θεού της Bοτανικής
Το «Περί Yλης Ιατρικής», ή «De materia medica», όπως έγινε γνωστό στη Δύση, χωρίζεται σε πέντε «βιβλία». Eνα από αυτά είναι αφιερωμένο στα θεραπευτικά φυτά, τις αλοιφές και τα έλαια, το δεύτερο στα ζωικής ή φυτικής προέλευσης προϊόντα που έχουν φαρμακευτική χρήση, όπως το μέλι, το γάλα, το λίπος, το σιτάρι και τα κηπευτικά. Το τρίτο και το τέταρτο περιγράφουν συστατικά από δέντρα και ρίζες, και το τελευταίο τα κρασιά, τα αλκοολούχα και τα φάρμακα που περιλαμβάνουν συστατικά ορυκτών. Το Παράρτημα αναφέρεται στα δηλητήρια και τα αντίδοτά τους. Τα διάφορα φάρμακα είναι χωρισμένα σε ομάδες, όπως τα αφροδισιακά, τα αντιδιαρροϊκά, τα υπακτικά κ.ά. Το έργο αυτό ήταν ήδη πολύ γνωστό στην εποχή του Γαληνού (130-199 μ.Χ.) και μεταφράστηκε στα Συριακά, τα Λατινικά και τα aραβικά. Το παλαιότερο αντίγραφο που διασώθηκε είναι του 512 μ. Χ. και απεικονίζει 391 φυτά. Το πρωτότυπο του Διοσκουρίδη φαίνεται ότι περιείχε 435 φυτά, 400 από τα οποία αναφέρει και ο Ορειβάσιος (343-403) στο βιβλίο του «Ιατρικαί συναγωγαί». Ο Διοσκουρίδης, αναλύοντας συστηματικά τα φυτικά (794), τα ζωικά (104) και τα ορυκτά (105) προϊόντα, φθάνει σε ένα σύνολο 1.003 διαφορετικών ουσιών, οι οποίες αναμιγνυόμενες μεταξύ τους δημιουργούν ένα τεράστιο συνταγολόγιο.
Από την Αρχαιότητα έως την Αναγέννηση, και αργότερα με την τυπογραφία, το «Περί Yλης Ιατρικής» διαθόθηκε σε όλες τις τότε γνωστές γλώσσες στη Δύση και στην Ανατολή, και έως τον 19ο αι. υπήρξε πρότυπο για όλα τα φαρμακευτικά βιβλία. Οι Αραβες μάλιστα απεκάλεσαν τον Διοσκουρίδη «Απεσταλμένο του Θεού της Bοτανικής».
Το πλέον γνωστό και πολύτιμο αντίγραφο είναι αυτό που φυλάσσεται σήμερα στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Βιέννης (Cod med.gr. 1). Αντιγράφτηκε κατ' εντολήν των κατοίκων και των συντεχνιών του Πέρα το 512 μ.Χ. και δωρήθηκε στην Ιουλιανή εξ Αμικίων. aλλα πολύτιμα αντίγραφα είναι ο Κώδικας της Νεαπόλεως του 512 μ.Χ., διάφοροι αραβικοί κώδικες, και οι περίφημοι τουρκικοί κώδικες στο Τοπ Καπί της Κωνσταντινούπολης.
Στο Άγιο Όρος σώζονται 5 χειρόγραφα του Διοσκουρίδη, από τα οποία το Λαύρας Ω 75 (12ου αι.) είναι όχι μόνο το σημαντικότερο από τα χειρόγραφα αυτού του συγγραφέα αλλά και από όλα τα αποκείμενα σήμερα στο Άγιον Όρος.
Το έργο του "Περί ύλης ιατρικής"=(De Materia Medica) ήταν προϊόν προσωπικών παρατηρήσεων, απαλλαγμένο από προλήψεις και δεισιδαιμονίες,. Ήταν το πρώτο βιβλίο, που τυπώθηκε μετά την Αγία Γραφή.
Kατόρθωμα
Βέβαια, ο Διοσκουρίδης δεν ανακάλυψε ο ίδιος τις ιδιότητες όλων αυτών των φυτών. Οπως επισημαίνει ο E. Mπάουμαν στο βιβλίο του «Η Ελληνική Χλωρίδα», οι γνώσεις για τις θεραπευτικές ιδιότητες της φύσης χάνονται στα βάθη των αιώνων, και την πρώτη καταγραφή της θεραπείας με βότανα την οφείλουμε στο Θεόφραστο. Ομως το κατόρθωμα του Διοσκουρίδη είναι ότι είχε αναγνωρίσει ως θεραπευτικά 500 περίπου φυτά από τα 6.000 που υπάρχουν στην Ελλάδα (8%), ενώ σήμερα μόνο το 5% από τα 600.000 φυτά που φυτρώνουν παγκοσμίως έχει ερευνηθεί.
Το «Μέγα Κενταύριο», ένα από τα 70 κενταύρια που φυτρώνουν στην Ελλάδα και κρατά ακόμα το όνομά του «Χειρωνιά» ή «Αίμα του Ηρακλέους», μας θυμίζει ότι ο Κένταυρος Χείρων είχε επιθέσει το βότανο αυτό πάνω στην πληγή που του προξένησε ο Ηρακλής. O Διοσκουρίδης θεωρεί το βότανο αξιόλογο φάρμακο για τη θεραπεία των ανοικτών τραυμάτων.
Το «Ελένιον» είναι μάλλον το «Πάνακες Χειρώνιον» του Θεοφράστου, το σημερινό Inola heleniom. Οι ρίζες του περιέχουν τις ουσίες Αλαντολακτόνη, Ινουλίνη, κ.ά. και χρησιμοποιούνταν για τονωτικό, διεγερτικό, όπως και για τη θεραπεία νοσημάτων του αναπνευστικού ή της στηθάγχης. Και σήμερα χρησιμοποιείται σε χρόνιο βήχα ή χρόνιο έλκος δωδεκαδακτύλου. Στο εμπόριο το βρίσκουμε με το όνομα Hanopect ή μέσα στο ελιξήριο Mellissengeist.
Η ρίζα του φυτού Μανδραγόρας χρησιμοποιείτο ήδη από την ομηρική εποχή ως υπνωτικό ή/και ως παυσίπονο. Ο γιός του Ασκληπιού Μαχάων την είχε χρησιμοποιήσει πάνω στην πληγή του Φιλοκτήτη. Σε άλλες περιπτώσεις μασούσαν κομμάτι της για υπνωτικό. Ο Διοσκουρίδης έπαιρνε χυμό από τη ρίζα του Μανδραγόρα και έφτιαχνε αραιωμένο μείγμα για ελεγχόμενη δοσολογία, επειδή μεγάλες δόσεις μπορούσαν να είναι επικίνδυνες. Η ρίζα του Μανδραγόρα περιέχει αλκαλοειδή, όπως η Υοσκυαμίνη, η Σκοπολαμίνη και η Ατροπίνη. Ακόμα, υπάρχουν ομοιοπαθητικά φάρμακα που παρασκευάζονται από τη ρίζα του, όπως το Αnhaloniom, Claoparest κ.ά. Εχουν όμως αντικατασταθεί από καθαρά χημικά παρασκευάσματα. Οντας το πρώτο γνωστό υπνωτικό, ο Μανδραγόρας έχει επιλεγεί ως έμβλημα την Ελληνικής Αναισθησιολογικής Εταιρείας.
Η aτροπος, η σημερινή Αtropa belladonna, είναι ένας πολύ ψηλός θάμνος, τις τοξικές ιδιότητες του οποίου είχε περιγράψει ο Διοσκουρίδης. Στο βάρος μιας αρχαίας δραχμής μπορούσε να προκαλέσει φαντασιώσεις, σε διπλή δόση οι φαντασιώσεις κρατούσαν τέσσερις ημέρες, και σε τετραπλή δόση προξενούσε τον θάνατο. Δέκα ή δώδεκα καρποί είναι θανατηφόροι. Το όνομα Belladona (μπέλλα ντόνα) σημαίνει ωραία γυναίκα, γιατί μερικές σταγόνες του καρπού στα μάτια προκαλούσαν διαστολή της κόρης του ματιού, κάτι που παλιά θεωρούνταν ότι ομόρφαινε τις γυναίκες. Η ατροπίνη χρησιμοποιείται ακόμα στην Οφθαλμολογία, αλλά και ενάντια στη βραδυκαρδία ή/και ως αντίδοτο στις δηλητηριάσεις από εντομοκτόνα ή νευροτοξικά αέρια.
Το Υπέρικο του Διοσκουρίδη, αλλιώς «βάλσαμο ψυχής» και σήμερα σκέτο «βάλσαμο», χρησιμοποιείτο κυρίως για τη θεραπεία των πληγών. Σαν τσάι θεωρείται και σήμερα το καλύτερο αντικαταθλιπτικό, μετά τους αναστολείς της Σεροτονίνης. Στην Ευρώπη και στην Αμερική είναι γνωστό με το όνομα St. John's Wort ή Johanneskraot, οι δε πωλήσεις του ξεπερνούν το 1 δισ. δολάρια τον χρόνο. Στην Ελλάδα φυτρώνει έξω από την πόρτα μας και οι γιαγιάδες μας το χρησιμοποιούσαν σαν παυσίπονο στα μωρά. Η αντικαταθλιπτική του δράση έχει ξεχαστεί.
Το ζουμί της καυκαλήθρας, το «Ιορδύλιον», το έδιναν, ανακατεμένο με κρασί, για ορισμένες νεφροπάθειες, τη δε μολόχα, τη «Μαλάχη», για τα δαγκώματα από δηλητηριώδη φίδια, ή χρησιμοποιούσαν τα λουλούδια της σαν τσάι, όπως σήμερα.
Oμως τα φαρμακευτικά φυτά που έχουν επιβιώσει έως σήμερα είναι άπειρα, και πάμπολλα εκείνα που η ιστορία και η μυθολογία μας έχουν συνδέσει με κάποια θεραπεία, ώστε είναι αδύνατον να χωρέσουν στη σύντομη αυτή αναφορά στη συμβολή του Διοσκουρίδη.
Βιβλιογραφία:
ΣTEΦaNOΣ ΓEPOYΛaNOΣΔιευθυντής Kαρδιοχειρουργικής MEΘστο Ωνάσειο Kαρδιοχειρουργικό Kέντρο
Brandenborg D., «Islamic miniatore painting in medical manoscripts». Roche, Basel, 1982.
Βούρος Ι., «Ελληνική Φαρμακοποιια», Αθήναι, 1837.
Διοσκουρίδης : «Περί Υλης Ιατρικής». Πανομοιότυπο αντίγραφο του Κώδικα της Νεαπόλεως. Μίλητος, Αθήνα, 2001.
Μπάουμαν Ε., «Η Ελληνική Χλωρίδα». Ελλην. Εταιρεία Προστασίας Φύσεως, Αθήνα, 1984.
Schoenfeld I.& P., «Heilpflanzenfoehrer», Kosmos Verlag, Stottgart, 2001.
http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathglobal_2_26/09/2004_1283309
http://3lyk-n-filad.att.sch.gr/secret/botana/Men/Theophrastos/Dioskouridis.htm
http://3lyk-n-filad.att.sch.gr/secret/botana/karaber/botanotherapia_anc_doctor.html
Γόνος της ρωμαϊκής οικουμένης του πρώτου μεταχριστιανικού αιώνος ο Πεδάνιος Διοσκουρίδης είναι εξοικειωμένος με την έλλογη φυσιολογία του Ιπποκράτους, την συνθετική φυσιογνωσία του Αριστοτέλους, την κωδικοποιημένη βοτανική του Θεοφράστου, τις νεωτερικές θεωρήσεις του Ερασιστράτου και Ηροφίλου.
Ο ΔIOΣKOYPIΔHΣ είναι, μετά τον πατέρα της Βοτανολογίας Θεόφραστο (372-287 π.Χ.), ο θεμελιωτής της Φαρμακολογίας. Μέσα από το πεντάτομο έργο του «Περί Yλης Ιατρικής» κέρδισε, μαζί με τον Ιπποκράτη και τον Γαληνό, την ύψιστη θέση στην Ιστορία της Ιατρικής. Το έργο του, με μοναδικές απεικονίσεις φαρμακευτικών φυτών, έχει πρακτική αξία έως σήμερα.
Γεννημένος περί το 25 μ.Χ. στην Ανάζαρβο της Κιλικίας, κοντά στην Ταρσό, έγινε διάσημος την εποχή του Νέρωνα και του Βεσπασιανού. Ακολούθησε ως στρατιωτικός ιατρός τις ρωμαϊκές λεγεώνες και εξελίχθηκε σε έναν από τους πιο γνωστούς χειρουργούς της εποχής του. Προκειμένου να απολαμβάνει τα προνόμια των Ρωμαίων πολιτών -τα οποία δεν παραχωρούνταν ακόμα σε μη Ρωμαίους- υιοθετήθηκε σε μεγάλη ηλικία από Ρωμαίο της οικογενείας των Πεδανίων και πήρε το επίθετο Πεδάνιος. Πέθανε γύρω στο 90 μ.Χ., ενώ θα πρέπει να έγραψε το «Περί Υλης Ιατρικής» περί το 70-77 μ.Χ.
Mε την ιδιότητα του στρατιωτικού ιατρού ο Διοσκουρίδης ταξίδεψε σε πολλές ρωμαϊκές επαρχίες της Ανατολής, από την Ελλάδα έως τη Μεσοποταμία και την Αίγυπτο. Ετσι, είχε την ευκαιρία να γνωρίσει τα φαρμακευτικά φυτά και τα ιατρικά παρασκευάσματα των πιο ανεπτυγμένων χωρών του τότε κόσμου. Με μοναδικό τρόπο και σύστημα κατέγραψε και περιέλαβε στο βιβλίο του όχι μόνο όλα τα τότε γνωστά φαρμακευτικά φυτά, αλλά και τις οργανικές και ανόργανες φαρμακευτικές ουσίες που συναντώνται στη φύση. Εντυπωσιάζει η παράθεση, για πρώτη φορά, των ονομάτων των φυτών και των παρασκευασμάτων σε διαφορετικές γλώσσες. Με αυτό τον τρόπο διευκολύνθηκαν η ενιαία ονομασία και η καταγραφή των διαφόρων φαρμακευτικών φυτών. Ο Διοσκουρίδης κατέταξε τις ουσίες αυτές όχι αλφαβητικά -όπως συναντάμε αργότερα σε αντίγραφα ή μεταφράσεις του έργου του- αλλά σε κατηγορίες ανάλογα με τα χαρακτηριστικά και τη δραστικότητά τους.
aπεσταλμένος του Θεού της Bοτανικής
Το «Περί Yλης Ιατρικής», ή «De materia medica», όπως έγινε γνωστό στη Δύση, χωρίζεται σε πέντε «βιβλία». Eνα από αυτά είναι αφιερωμένο στα θεραπευτικά φυτά, τις αλοιφές και τα έλαια, το δεύτερο στα ζωικής ή φυτικής προέλευσης προϊόντα που έχουν φαρμακευτική χρήση, όπως το μέλι, το γάλα, το λίπος, το σιτάρι και τα κηπευτικά. Το τρίτο και το τέταρτο περιγράφουν συστατικά από δέντρα και ρίζες, και το τελευταίο τα κρασιά, τα αλκοολούχα και τα φάρμακα που περιλαμβάνουν συστατικά ορυκτών. Το Παράρτημα αναφέρεται στα δηλητήρια και τα αντίδοτά τους. Τα διάφορα φάρμακα είναι χωρισμένα σε ομάδες, όπως τα αφροδισιακά, τα αντιδιαρροϊκά, τα υπακτικά κ.ά. Το έργο αυτό ήταν ήδη πολύ γνωστό στην εποχή του Γαληνού (130-199 μ.Χ.) και μεταφράστηκε στα Συριακά, τα Λατινικά και τα aραβικά. Το παλαιότερο αντίγραφο που διασώθηκε είναι του 512 μ. Χ. και απεικονίζει 391 φυτά. Το πρωτότυπο του Διοσκουρίδη φαίνεται ότι περιείχε 435 φυτά, 400 από τα οποία αναφέρει και ο Ορειβάσιος (343-403) στο βιβλίο του «Ιατρικαί συναγωγαί». Ο Διοσκουρίδης, αναλύοντας συστηματικά τα φυτικά (794), τα ζωικά (104) και τα ορυκτά (105) προϊόντα, φθάνει σε ένα σύνολο 1.003 διαφορετικών ουσιών, οι οποίες αναμιγνυόμενες μεταξύ τους δημιουργούν ένα τεράστιο συνταγολόγιο.
Από την Αρχαιότητα έως την Αναγέννηση, και αργότερα με την τυπογραφία, το «Περί Yλης Ιατρικής» διαθόθηκε σε όλες τις τότε γνωστές γλώσσες στη Δύση και στην Ανατολή, και έως τον 19ο αι. υπήρξε πρότυπο για όλα τα φαρμακευτικά βιβλία. Οι Αραβες μάλιστα απεκάλεσαν τον Διοσκουρίδη «Απεσταλμένο του Θεού της Bοτανικής».
Το πλέον γνωστό και πολύτιμο αντίγραφο είναι αυτό που φυλάσσεται σήμερα στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Βιέννης (Cod med.gr. 1). Αντιγράφτηκε κατ' εντολήν των κατοίκων και των συντεχνιών του Πέρα το 512 μ.Χ. και δωρήθηκε στην Ιουλιανή εξ Αμικίων. aλλα πολύτιμα αντίγραφα είναι ο Κώδικας της Νεαπόλεως του 512 μ.Χ., διάφοροι αραβικοί κώδικες, και οι περίφημοι τουρκικοί κώδικες στο Τοπ Καπί της Κωνσταντινούπολης.
Στο Άγιο Όρος σώζονται 5 χειρόγραφα του Διοσκουρίδη, από τα οποία το Λαύρας Ω 75 (12ου αι.) είναι όχι μόνο το σημαντικότερο από τα χειρόγραφα αυτού του συγγραφέα αλλά και από όλα τα αποκείμενα σήμερα στο Άγιον Όρος.
Το έργο του "Περί ύλης ιατρικής"=(De Materia Medica) ήταν προϊόν προσωπικών παρατηρήσεων, απαλλαγμένο από προλήψεις και δεισιδαιμονίες,. Ήταν το πρώτο βιβλίο, που τυπώθηκε μετά την Αγία Γραφή.
Kατόρθωμα
Βέβαια, ο Διοσκουρίδης δεν ανακάλυψε ο ίδιος τις ιδιότητες όλων αυτών των φυτών. Οπως επισημαίνει ο E. Mπάουμαν στο βιβλίο του «Η Ελληνική Χλωρίδα», οι γνώσεις για τις θεραπευτικές ιδιότητες της φύσης χάνονται στα βάθη των αιώνων, και την πρώτη καταγραφή της θεραπείας με βότανα την οφείλουμε στο Θεόφραστο. Ομως το κατόρθωμα του Διοσκουρίδη είναι ότι είχε αναγνωρίσει ως θεραπευτικά 500 περίπου φυτά από τα 6.000 που υπάρχουν στην Ελλάδα (8%), ενώ σήμερα μόνο το 5% από τα 600.000 φυτά που φυτρώνουν παγκοσμίως έχει ερευνηθεί.
Το «Μέγα Κενταύριο», ένα από τα 70 κενταύρια που φυτρώνουν στην Ελλάδα και κρατά ακόμα το όνομά του «Χειρωνιά» ή «Αίμα του Ηρακλέους», μας θυμίζει ότι ο Κένταυρος Χείρων είχε επιθέσει το βότανο αυτό πάνω στην πληγή που του προξένησε ο Ηρακλής. O Διοσκουρίδης θεωρεί το βότανο αξιόλογο φάρμακο για τη θεραπεία των ανοικτών τραυμάτων.
Το «Ελένιον» είναι μάλλον το «Πάνακες Χειρώνιον» του Θεοφράστου, το σημερινό Inola heleniom. Οι ρίζες του περιέχουν τις ουσίες Αλαντολακτόνη, Ινουλίνη, κ.ά. και χρησιμοποιούνταν για τονωτικό, διεγερτικό, όπως και για τη θεραπεία νοσημάτων του αναπνευστικού ή της στηθάγχης. Και σήμερα χρησιμοποιείται σε χρόνιο βήχα ή χρόνιο έλκος δωδεκαδακτύλου. Στο εμπόριο το βρίσκουμε με το όνομα Hanopect ή μέσα στο ελιξήριο Mellissengeist.
Η ρίζα του φυτού Μανδραγόρας χρησιμοποιείτο ήδη από την ομηρική εποχή ως υπνωτικό ή/και ως παυσίπονο. Ο γιός του Ασκληπιού Μαχάων την είχε χρησιμοποιήσει πάνω στην πληγή του Φιλοκτήτη. Σε άλλες περιπτώσεις μασούσαν κομμάτι της για υπνωτικό. Ο Διοσκουρίδης έπαιρνε χυμό από τη ρίζα του Μανδραγόρα και έφτιαχνε αραιωμένο μείγμα για ελεγχόμενη δοσολογία, επειδή μεγάλες δόσεις μπορούσαν να είναι επικίνδυνες. Η ρίζα του Μανδραγόρα περιέχει αλκαλοειδή, όπως η Υοσκυαμίνη, η Σκοπολαμίνη και η Ατροπίνη. Ακόμα, υπάρχουν ομοιοπαθητικά φάρμακα που παρασκευάζονται από τη ρίζα του, όπως το Αnhaloniom, Claoparest κ.ά. Εχουν όμως αντικατασταθεί από καθαρά χημικά παρασκευάσματα. Οντας το πρώτο γνωστό υπνωτικό, ο Μανδραγόρας έχει επιλεγεί ως έμβλημα την Ελληνικής Αναισθησιολογικής Εταιρείας.
Η aτροπος, η σημερινή Αtropa belladonna, είναι ένας πολύ ψηλός θάμνος, τις τοξικές ιδιότητες του οποίου είχε περιγράψει ο Διοσκουρίδης. Στο βάρος μιας αρχαίας δραχμής μπορούσε να προκαλέσει φαντασιώσεις, σε διπλή δόση οι φαντασιώσεις κρατούσαν τέσσερις ημέρες, και σε τετραπλή δόση προξενούσε τον θάνατο. Δέκα ή δώδεκα καρποί είναι θανατηφόροι. Το όνομα Belladona (μπέλλα ντόνα) σημαίνει ωραία γυναίκα, γιατί μερικές σταγόνες του καρπού στα μάτια προκαλούσαν διαστολή της κόρης του ματιού, κάτι που παλιά θεωρούνταν ότι ομόρφαινε τις γυναίκες. Η ατροπίνη χρησιμοποιείται ακόμα στην Οφθαλμολογία, αλλά και ενάντια στη βραδυκαρδία ή/και ως αντίδοτο στις δηλητηριάσεις από εντομοκτόνα ή νευροτοξικά αέρια.
Το Υπέρικο του Διοσκουρίδη, αλλιώς «βάλσαμο ψυχής» και σήμερα σκέτο «βάλσαμο», χρησιμοποιείτο κυρίως για τη θεραπεία των πληγών. Σαν τσάι θεωρείται και σήμερα το καλύτερο αντικαταθλιπτικό, μετά τους αναστολείς της Σεροτονίνης. Στην Ευρώπη και στην Αμερική είναι γνωστό με το όνομα St. John's Wort ή Johanneskraot, οι δε πωλήσεις του ξεπερνούν το 1 δισ. δολάρια τον χρόνο. Στην Ελλάδα φυτρώνει έξω από την πόρτα μας και οι γιαγιάδες μας το χρησιμοποιούσαν σαν παυσίπονο στα μωρά. Η αντικαταθλιπτική του δράση έχει ξεχαστεί.
Το ζουμί της καυκαλήθρας, το «Ιορδύλιον», το έδιναν, ανακατεμένο με κρασί, για ορισμένες νεφροπάθειες, τη δε μολόχα, τη «Μαλάχη», για τα δαγκώματα από δηλητηριώδη φίδια, ή χρησιμοποιούσαν τα λουλούδια της σαν τσάι, όπως σήμερα.
Oμως τα φαρμακευτικά φυτά που έχουν επιβιώσει έως σήμερα είναι άπειρα, και πάμπολλα εκείνα που η ιστορία και η μυθολογία μας έχουν συνδέσει με κάποια θεραπεία, ώστε είναι αδύνατον να χωρέσουν στη σύντομη αυτή αναφορά στη συμβολή του Διοσκουρίδη.
Βιβλιογραφία:
ΣTEΦaNOΣ ΓEPOYΛaNOΣΔιευθυντής Kαρδιοχειρουργικής MEΘστο Ωνάσειο Kαρδιοχειρουργικό Kέντρο
Brandenborg D., «Islamic miniatore painting in medical manoscripts». Roche, Basel, 1982.
Βούρος Ι., «Ελληνική Φαρμακοποιια», Αθήναι, 1837.
Διοσκουρίδης : «Περί Υλης Ιατρικής». Πανομοιότυπο αντίγραφο του Κώδικα της Νεαπόλεως. Μίλητος, Αθήνα, 2001.
Μπάουμαν Ε., «Η Ελληνική Χλωρίδα». Ελλην. Εταιρεία Προστασίας Φύσεως, Αθήνα, 1984.
Schoenfeld I.& P., «Heilpflanzenfoehrer», Kosmos Verlag, Stottgart, 2001.
http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathglobal_2_26/09/2004_1283309
http://3lyk-n-filad.att.sch.gr/secret/botana/Men/Theophrastos/Dioskouridis.htm
http://3lyk-n-filad.att.sch.gr/secret/botana/karaber/botanotherapia_anc_doctor.html
Πότε πλάστηκε ο Αδάμ;
Στο δρόμο Τρικάλων-Καλαμπάκας, 3 χιλιόμετρα πριν από τα Μετέωρα, ορθώνεται πάνω από το χωριό Θεόπετρα ένας βραχώδης ασβεστολιθικός όγκος, στη βορειοανατολική πλευρά του οποίου βρίσκεται το ομώνυμο σπήλαιο. Πρόκειται για τη δυτικότερη προϊστορική θέση της θεσσαλικής πεδιάδας, που βρίσκεται στους πρόποδες της οροσειράς Χάσια, η οποία αποτελεί και το φυσικό όριο μεταξύ Θεσσαλίας και Hπείρου. Tο σπήλαιο βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 100 μέτρα από την επιφάνεια της πεδιάδας και 280 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας. Μπροστά από το σπήλαιο ρέει ο ποταμός Λιθαίος, παραπόταμος του Πηνειού. Η είσοδος του σπηλαίου έχει διαστάσεις 17Χ3 μέτρα, ενώ ο κύριος θάλαμός του, περίπου τετράγωνος με μικρές πλευρικές κόγχες, έχει έκταση 500 τετραγωνικά μέτρα.
Η συστηματική ανασκαφική έρευνα κατέγραψε αφενός γεωλογικές επιχώσεις του Πλειστόκαινου και του Ολόκαινου, αφετέρου ανθρωπογενείς επιχώσεις, συνολικού πάχους περίπου 6 μέτρων. Aυτές βεβαιώνουν την αδιάκοπη χρήση του σπηλαίου κατά τη Μέση και Ανώτερη Παλαιολιθική, τη Mεσολιθική και τη Nεολιθική εποχή. Δείγματα (π.χ. κάρβουνο, ανθρώπινα οστά) προερχόμενα από τις επιχώσεις, που χρονολογήθηκαν με μεθόδους των φυσικών επιστημών, πιστοποιούν την κατοίκηση του σπηλαίου περίπου από το 50.000 μέχρι το 4000 π.X. Η χρήση του συνεχίστηκε περιοδικά και κατά την Eποχή του Xαλκού, αλλά και κατά τους ιστορικούς χρόνους, μέχρι και το 1955.
Eίναι η πρώτη φορά που στη Θεσσαλία τεκμηριώνεται σπηλαιοκατοίκηση κατά την Παλαιολιθική εποχή, αφού τα περισσότερα γνωστά ευρήματα της εποχής αυτής προέρχονται από υπαίθριες θέσεις. Επιπλέον το σπήλαιο της Θεόπετρας αποτελεί το μοναδικό, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, σπήλαιο στην Eλλάδα, όπου μπορεί να μελετηθεί και να χρονολογηθεί τόσο η μετάβαση από την Ανώτερη Παλαιολιθική στη Μεσολιθική όσο και το πέρασμα από τη Μεσολιθική στη Νεολιθική εποχή.
Στη στρωματογραφική ακολουθία της Θεόπετρας διακρίθηκαν τρεις ψυχρές περίοδοι: μια στη διάρκεια της Μέσης Παλαιολιθικής, μια στη διάρκεια της Ανώτερης Παλαιολιθικής και μια κατά την τελική Aνώτερη Παλαιολιθική, δηλαδή κατά το τέλος του Πλειστόκαινου.
H συστηματική ανασκαφική έρευνα και μελέτη του υλικού της Θεόπετρας διεξάγεται από το 1987 από διεπιστημονική ομάδα ερευνητών της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας, υπό την εποπτεία της N. Αποστολίκα-Κυπαρίσση.
Πηγή : http://www.fhw.gr/chronos/01/gr/pl/housing/theopfr.html
Η συστηματική ανασκαφική έρευνα κατέγραψε αφενός γεωλογικές επιχώσεις του Πλειστόκαινου και του Ολόκαινου, αφετέρου ανθρωπογενείς επιχώσεις, συνολικού πάχους περίπου 6 μέτρων. Aυτές βεβαιώνουν την αδιάκοπη χρήση του σπηλαίου κατά τη Μέση και Ανώτερη Παλαιολιθική, τη Mεσολιθική και τη Nεολιθική εποχή. Δείγματα (π.χ. κάρβουνο, ανθρώπινα οστά) προερχόμενα από τις επιχώσεις, που χρονολογήθηκαν με μεθόδους των φυσικών επιστημών, πιστοποιούν την κατοίκηση του σπηλαίου περίπου από το 50.000 μέχρι το 4000 π.X. Η χρήση του συνεχίστηκε περιοδικά και κατά την Eποχή του Xαλκού, αλλά και κατά τους ιστορικούς χρόνους, μέχρι και το 1955.
Eίναι η πρώτη φορά που στη Θεσσαλία τεκμηριώνεται σπηλαιοκατοίκηση κατά την Παλαιολιθική εποχή, αφού τα περισσότερα γνωστά ευρήματα της εποχής αυτής προέρχονται από υπαίθριες θέσεις. Επιπλέον το σπήλαιο της Θεόπετρας αποτελεί το μοναδικό, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, σπήλαιο στην Eλλάδα, όπου μπορεί να μελετηθεί και να χρονολογηθεί τόσο η μετάβαση από την Ανώτερη Παλαιολιθική στη Μεσολιθική όσο και το πέρασμα από τη Μεσολιθική στη Νεολιθική εποχή.
Στη στρωματογραφική ακολουθία της Θεόπετρας διακρίθηκαν τρεις ψυχρές περίοδοι: μια στη διάρκεια της Μέσης Παλαιολιθικής, μια στη διάρκεια της Ανώτερης Παλαιολιθικής και μια κατά την τελική Aνώτερη Παλαιολιθική, δηλαδή κατά το τέλος του Πλειστόκαινου.
H συστηματική ανασκαφική έρευνα και μελέτη του υλικού της Θεόπετρας διεξάγεται από το 1987 από διεπιστημονική ομάδα ερευνητών της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας, υπό την εποπτεία της N. Αποστολίκα-Κυπαρίσση.
Πηγή : http://www.fhw.gr/chronos/01/gr/pl/housing/theopfr.html
Σπαζοκεφαλιές για χριστιανούς!...
(Βασισμένο αυστηρά στις περιγραφές των ευαγγελιστών)
Απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις:
1. Ποιός προσήλθε πρώτος στο μνήμα την Κυριακή το πρωί;
α. Μία γυναίκα.
β. Δύο γυναίκες.
γ. Τρεις γυναίκες.
δ. Περισσότερες από τρεις γυναίκες.
2. Πότε πήγε (πήγαν) στο μνήμα η γυναίκα(ες);
α. Όταν ήταν ακόμα σκοτάδι.
β. Αφού είχε ανατείλλει ο Ήλιος.
3. Οι γυναίκες πήγαν στο μνήμα, προκειμένου να:
α. Αλείψουν το σώμα του Ιησού με αρώματα.
β. Δούν μόνο το μνήμα.
4. Οι γυναίκες απόκτησαν κι ετοίμασαν τα αρώματα:
α. Την Παρασκευή, προτού νυκτώσει.
β. Αφού νύκτωσε το Σάββατο και μετά.
5. Ο πρώτος επισκέπτης (ες) στο μνήμα συνάντησε (-αν):
α. Έναν άγγελο.
β. Ένα νέο.
γ. Δύο άνδρες.
δ. Κανέναν.
6. Που βρισκόταν αυτός (οι), που συνάντησαν στο μνήμα;
α. Καθισμένος σε μία πέτρα έξω από το μνήμα.
β. Καθισμένος μέσα στο μνήμα.
γ. Όρθιοι μέσα στο μνήμα.
7. Αφού βρήκε (αν) τον τάφο άδειο η γυναίκα (ες):
α. Έσπευσαν να το πουν στους μαθητές.
β. Έφυγαν από το μνήμα, γιατί τρόμαξαν και δεν είπαν σε κανέναν τίποτε.
8. Ο αναστηθείς Ιησούς εμφανίστηκε πρώτα:
α. Στη Μαρία τη Μαγδαληνή.
β. Στον Κλεόπα και σε έναν άλλο μαθητή.
γ. Στη Μαρία τη Μαγδαληνή και την άλλη Μαρία.
δ. Μόνο στον Κηφά.
9. Ο Ιησούς παρουσιάστηκε για πρώτη φορά:
α. Κάπου μεταξύ του μνήματος και της Ιερουσαλήμ.
β. Ακριβώς έξω από το μνήμα.
γ. Στη Γαλιλαία.
δ. Στο δρόμο για το χωριό Εμμαούς, που απείχε εξήντα στάδια από την Ιερουσαλήμ.
10. Οι μαθητές πρωτοείδαν τον Ιησού:
α. Στη Γαλιλαία.
β. Στην Ιερουσαλήμ.
11. Ο αναστηθείς Ιησούς:
α. Αναγνωρίσθηκε από αυτούς που τον είδαν.
β. Δεν ήταν αναγνωρίσιμος.
12. Ο αναστηθείς Ιησούς:
α. Ήταν «φυσικός».
β. Δεν ήταν «φυσικός».
13. Οι μαθητές είδαν τον αναστημένο Ιησού:
α. Μια φορά μόνο.
β. Τρεις φορές.
γ. Πολλές φορές.
14. Όταν ο Ιησούς παρουσιάστηκε στους μαθητές του ήταν:
α. Ένδεκα μαθητές παρόντες.
β. Δώδεκα μαθητές παρόντες.
15. Ο αναστηθείς Ιησούς:
α. Επιθυμούσε να τον αγγίξουν.
β. Δεν επιθυμούσε να τον αγγίξουν.
γ. Δεν έδινε σημασία στο άν θα τον άγγιζαν ή όχι.
16. Ο Ιησούς αναλήφθηκε στον ουρανό:
α. Την ίδια ημέρα της ανάστασης.
β. Σαράντα ημέρες μετά την ανάσταση.
γ. Δεν γίνεται λόγος για ανάληψη του Ιησού.
17. Οι μαθητές έλαβαν την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος.
α. Το βράδυ της ίδιας ημέρας της ανάστασης.
β. Πενήντα ημέρες μετά την ανάσταση.
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Οι απαντήσεις είναι όλες σωστές!
1. α. Ιωάν. 20,1, β. Ματθ. 28,1, γ. Μάρκ. 16,1, δ. Λουκ. 23, 55-56, 24, 1, 24, 10.
2. α. Ματθ. 28,1, Ιωάν. 20,1, β. Μάρκ. 16,2.
3. α. Μαρκ. 16, 1-2, Λουκ. 24,1, β. Ματθ. 28,1.
4. α. Λουκ. 23, 54-56, β. Μάρκ. 16,1.
5. α. Ματθ. 28, 2-5. β. Μάρκ. 16, 5. γ. Λουκ. 24, 4. δ. Ιωάν. 20, 1-2.
6. α. Ματθ. 28,2. β. Μάρκ. 16, 5, γ. Λουκ. 24, 3-4.
7. α. Ματθ. 28, 7-8, Λουκ. 24, 9, Ιωάν. 20,2, β. Μάρκ. 16,8.
8. α. Ιωάν. 20, 14, Μαρκ. 16, 9, β. Λουκ. 24, 13-18, γ. Ματθ. 28, 1-9, δ. Α΄ Κορ. 15, 4-5.
9. α. Ματθ. 28, 8-9, β. Ιωάν. 20, 11-14, γ. Στη Γαλιλαία Μαρκ. 16, 6-7, δ. Λουκ. 24, 13-15.
10. α. Ματθ. 28, 7, Μάρκ. 16,7-10, β. Λουκ. 24, 33-36, Ιωάν. 20,19, Πράξεις 1,4.
11. α. Ματθ., 28,9, Μάρκ. 16,9-10, Λουκ. 24,31, β. Μάρκ. 16,12, Λουκ. 24,15-16, 36-37, Ιωάν. 20,14-15.
12. α. Ματθ. 28,9, Λουκ. 24,41-43, Ιωάν. 20,27, β. Δεν ήταν «φυσικός» (Μάρκ. 16,9, 12, 14, Λουκ. 24,15-16, 31, 36-37, Α΄ Κορ. 15,8-9.
13. α. Ματθ. 28,16-17, β. Ιωάν. 20,19,26, 21,1,14, γ. Πράξεις 1,3.
14. α. Ματθ. 28,16-17, Λουκ. 24,33-36, β. Α΄ Κορ. 15,5.
15. α. Ιωάν. 20,27, β. Ιωάν. 20,17, γ. Ματθ. 28,10.
16. α. Μάρκ. 16, 9, 19, Λουκ. 24,13, 28-51, 50-51, β. Πράξεις, 1,3-9, γ. Ματθ. 28,19-20, Ιωάν. 21,23-τέλος.
17. α. Ιωάν. 20,19-22, β. Πράξεις, 2,1-13.
Σύμφωνα δηλαδή με τη «λογική» του Ευαγγελίου και τους ευαγγελιστές, αυτούς, που ήταν αυτόπτες μάρτυρες στα «γεγονότα» και συνέγραψαν τα Ευαγγέλια με την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, οι γυναίκες που πήγαν στον τάφο του Ιησού ήταν και μία και δύο και τρείς και περισσότερες, ο αναστηθείς Ιησούς παρουσιάστηκε για πρώτη φορά και κάπου μεταξύ του μνήματος και της Ιερουσαλήμ και ακριβώς έξω από το μνήμα και στη Γαλιλαία και στο δρόμο για το χωριό Εμμαούς, που απείχε εξήντα στάδια από την Ιερουσαλήμ, αναλήφθηκε και την ίδια μέρα της ανάστασης και σαράντα μέρες μετά κ.λπ. κ.λπ.
Βοήθειά μας!
Πηγή : freeinquiry.gr
Quiz για τις μέρες του Πάσχα! ...
Απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις:
1. Ποιός προσήλθε πρώτος στο μνήμα την Κυριακή το πρωί;
α. Μία γυναίκα.
β. Δύο γυναίκες.
γ. Τρεις γυναίκες.
δ. Περισσότερες από τρεις γυναίκες.
2. Πότε πήγε (πήγαν) στο μνήμα η γυναίκα(ες);
α. Όταν ήταν ακόμα σκοτάδι.
β. Αφού είχε ανατείλλει ο Ήλιος.
3. Οι γυναίκες πήγαν στο μνήμα, προκειμένου να:
α. Αλείψουν το σώμα του Ιησού με αρώματα.
β. Δούν μόνο το μνήμα.
4. Οι γυναίκες απόκτησαν κι ετοίμασαν τα αρώματα:
α. Την Παρασκευή, προτού νυκτώσει.
β. Αφού νύκτωσε το Σάββατο και μετά.
5. Ο πρώτος επισκέπτης (ες) στο μνήμα συνάντησε (-αν):
α. Έναν άγγελο.
β. Ένα νέο.
γ. Δύο άνδρες.
δ. Κανέναν.
6. Που βρισκόταν αυτός (οι), που συνάντησαν στο μνήμα;
α. Καθισμένος σε μία πέτρα έξω από το μνήμα.
β. Καθισμένος μέσα στο μνήμα.
γ. Όρθιοι μέσα στο μνήμα.
7. Αφού βρήκε (αν) τον τάφο άδειο η γυναίκα (ες):
α. Έσπευσαν να το πουν στους μαθητές.
β. Έφυγαν από το μνήμα, γιατί τρόμαξαν και δεν είπαν σε κανέναν τίποτε.
8. Ο αναστηθείς Ιησούς εμφανίστηκε πρώτα:
α. Στη Μαρία τη Μαγδαληνή.
β. Στον Κλεόπα και σε έναν άλλο μαθητή.
γ. Στη Μαρία τη Μαγδαληνή και την άλλη Μαρία.
δ. Μόνο στον Κηφά.
9. Ο Ιησούς παρουσιάστηκε για πρώτη φορά:
α. Κάπου μεταξύ του μνήματος και της Ιερουσαλήμ.
β. Ακριβώς έξω από το μνήμα.
γ. Στη Γαλιλαία.
δ. Στο δρόμο για το χωριό Εμμαούς, που απείχε εξήντα στάδια από την Ιερουσαλήμ.
10. Οι μαθητές πρωτοείδαν τον Ιησού:
α. Στη Γαλιλαία.
β. Στην Ιερουσαλήμ.
11. Ο αναστηθείς Ιησούς:
α. Αναγνωρίσθηκε από αυτούς που τον είδαν.
β. Δεν ήταν αναγνωρίσιμος.
12. Ο αναστηθείς Ιησούς:
α. Ήταν «φυσικός».
β. Δεν ήταν «φυσικός».
13. Οι μαθητές είδαν τον αναστημένο Ιησού:
α. Μια φορά μόνο.
β. Τρεις φορές.
γ. Πολλές φορές.
14. Όταν ο Ιησούς παρουσιάστηκε στους μαθητές του ήταν:
α. Ένδεκα μαθητές παρόντες.
β. Δώδεκα μαθητές παρόντες.
15. Ο αναστηθείς Ιησούς:
α. Επιθυμούσε να τον αγγίξουν.
β. Δεν επιθυμούσε να τον αγγίξουν.
γ. Δεν έδινε σημασία στο άν θα τον άγγιζαν ή όχι.
16. Ο Ιησούς αναλήφθηκε στον ουρανό:
α. Την ίδια ημέρα της ανάστασης.
β. Σαράντα ημέρες μετά την ανάσταση.
γ. Δεν γίνεται λόγος για ανάληψη του Ιησού.
17. Οι μαθητές έλαβαν την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος.
α. Το βράδυ της ίδιας ημέρας της ανάστασης.
β. Πενήντα ημέρες μετά την ανάσταση.
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Οι απαντήσεις είναι όλες σωστές!
1. α. Ιωάν. 20,1, β. Ματθ. 28,1, γ. Μάρκ. 16,1, δ. Λουκ. 23, 55-56, 24, 1, 24, 10.
2. α. Ματθ. 28,1, Ιωάν. 20,1, β. Μάρκ. 16,2.
3. α. Μαρκ. 16, 1-2, Λουκ. 24,1, β. Ματθ. 28,1.
4. α. Λουκ. 23, 54-56, β. Μάρκ. 16,1.
5. α. Ματθ. 28, 2-5. β. Μάρκ. 16, 5. γ. Λουκ. 24, 4. δ. Ιωάν. 20, 1-2.
6. α. Ματθ. 28,2. β. Μάρκ. 16, 5, γ. Λουκ. 24, 3-4.
7. α. Ματθ. 28, 7-8, Λουκ. 24, 9, Ιωάν. 20,2, β. Μάρκ. 16,8.
8. α. Ιωάν. 20, 14, Μαρκ. 16, 9, β. Λουκ. 24, 13-18, γ. Ματθ. 28, 1-9, δ. Α΄ Κορ. 15, 4-5.
9. α. Ματθ. 28, 8-9, β. Ιωάν. 20, 11-14, γ. Στη Γαλιλαία Μαρκ. 16, 6-7, δ. Λουκ. 24, 13-15.
10. α. Ματθ. 28, 7, Μάρκ. 16,7-10, β. Λουκ. 24, 33-36, Ιωάν. 20,19, Πράξεις 1,4.
11. α. Ματθ., 28,9, Μάρκ. 16,9-10, Λουκ. 24,31, β. Μάρκ. 16,12, Λουκ. 24,15-16, 36-37, Ιωάν. 20,14-15.
12. α. Ματθ. 28,9, Λουκ. 24,41-43, Ιωάν. 20,27, β. Δεν ήταν «φυσικός» (Μάρκ. 16,9, 12, 14, Λουκ. 24,15-16, 31, 36-37, Α΄ Κορ. 15,8-9.
13. α. Ματθ. 28,16-17, β. Ιωάν. 20,19,26, 21,1,14, γ. Πράξεις 1,3.
14. α. Ματθ. 28,16-17, Λουκ. 24,33-36, β. Α΄ Κορ. 15,5.
15. α. Ιωάν. 20,27, β. Ιωάν. 20,17, γ. Ματθ. 28,10.
16. α. Μάρκ. 16, 9, 19, Λουκ. 24,13, 28-51, 50-51, β. Πράξεις, 1,3-9, γ. Ματθ. 28,19-20, Ιωάν. 21,23-τέλος.
17. α. Ιωάν. 20,19-22, β. Πράξεις, 2,1-13.
Σύμφωνα δηλαδή με τη «λογική» του Ευαγγελίου και τους ευαγγελιστές, αυτούς, που ήταν αυτόπτες μάρτυρες στα «γεγονότα» και συνέγραψαν τα Ευαγγέλια με την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, οι γυναίκες που πήγαν στον τάφο του Ιησού ήταν και μία και δύο και τρείς και περισσότερες, ο αναστηθείς Ιησούς παρουσιάστηκε για πρώτη φορά και κάπου μεταξύ του μνήματος και της Ιερουσαλήμ και ακριβώς έξω από το μνήμα και στη Γαλιλαία και στο δρόμο για το χωριό Εμμαούς, που απείχε εξήντα στάδια από την Ιερουσαλήμ, αναλήφθηκε και την ίδια μέρα της ανάστασης και σαράντα μέρες μετά κ.λπ. κ.λπ.
Βοήθειά μας!
Πηγή : freeinquiry.gr
Quiz για τις μέρες του Πάσχα! ...
Το "σωτήριο" Πάσχα και... "Τα άζυμα της σωτηρίας"
Απ' το βιβλιο του Μ. Καλόπουλου:
"Βιβλική θρησκεία, Το Μεγάλο Ψέμα"
Ας επιστρέψουμε όμως στις πληγές που εξακολουθούν να θερίζουν τους Αιγύπτιους, λίγες μέρες πριν από την Έξοδο. Ενώ λοιπόν το "θεάρεστο" έργο της συλλογής χρυσών και αργυρών σκευών φουντώνει, ο Μωυσής ζητά απ’ το λαό του να κάνει... δίαιτα!
Ναι, δίαιτα και μάλιστα πολύ πιο ωφέλιμη απ’ οποιαδήποτε άλλη δίαιτα επρωτάθη απ’ την εποχή εκείνη. Μια δίαιτα κυριολεκτικά σωτήρια.
Ας δούμε όμως τα στοιχεία της τελευταίας και αποφασιστικής πληγής, κάτω απ’ το καθεστώς μιας περίεργης αποχής που προστάζει ο Μωυσής: «Επτά ημέρες θα τρώτε άζυμα, από την πρώτη μέρα θα εξαφανίσετε (Ο΄ αφανίσετε) το προζύμι από τα σπίτια σας, διότι όποιος φάει ένζυμα από την πρώτη έως την έβδομη μέρα η ψυχή εκείνη θα εξολοθρευτεί» Έξ.12.15.
Κι αλλού: «Επτά ημέρες δεν θα βρίσκεται προζύμι στα σπίτια σας, διότι όποιος φάγει, θα εξολοθρευτεί, είτε Ισραηλίτης είτε αυτόχθον προσήλυτος» Έξ.12.19.
Και συνεχίζει: «τίποτα ένζυμο δεν θα φάτε, οπουδήποτε κατοικείτε τρωτέ άζυμα» Έξ.12.20
Τι συμβαίνει λοιπόν; Γιατί τόση "κάψα" για το τι ψωμί θα φάνε οι Εβραίοι για επτά συνεχείς ημέρες; Είμαι εγώ ο δύσπιστος που θέτω τέτοιες ερωτήσεις; Ή αισθάνεστε κι εσείς τώρα πια, ότι κι ο πιο εύπιστος και απονήρευτος δικαιολογημένα θα αναρωτιόταν;
Τι προσπαθεί αλήθεια να αποκλείσει ο Μωυσής απ’ το τραπέζι των ομοφύλων του; Μα το λέει ξεκάθαρα. Μη φάτε τίποτα που να περιέχει προζύμι. Όχι ένζυμα. Μόνο άζυμα!
Ο Μωυσής είναι πολύ συγκεκριμένος. Καμιά επαφή με προζύμι και ένζυμα αρτοσκευάσματα! Γιατί άραγε;
Βέβαια ας μη περιμένουμε απ’ τη Βίβλο να μας πει το γιατί.
Η βιβλική αφήγηση, ούτε καν υπαινίσσεται τους λόγους αυτής της επίμονης απαίτησης. Είδαμε όμως αρκετούς χαλδαιισμούς μέχρι τώρα, για να μπορούμε μετά βεβαιότητος να υποθέσουμε, πως ότι κάνουν οι Εβραίοι υπό τας εντολάς του Μωυσέως, δεν είναι διακοσμητικές θεολογικές λεπτομέρειες, ούτε ξαφνικά θεολογικά διαιτολογικά καπρίτσια και αόριστες λατρευτικές ιδιοτροπίες, αλλά προστατευτικές αποφάσεις ουσίας.
Το να τρώει λοιπόν ξαφνικά, ένας ολόκληρος λαός και μάλιστα με τέτοια προϊστορία, μόνο έναν τύπο τροφής, «άζυμα», αποφεύγοντας έτσι αυστηρά τον κοινότατο τύπο τροφής ολόκληρης της χώρας, τα «ένζυμα», όχι μόνο μας βάζει σε υποψίες, αλλά εκτινάσσει κυριολεκτικά στα ύψη τις απορίες μας και η περιέργειά και το ενδιαφέρον μας για λεπτομέρειες, εγγίζουν τα όρια της αγωνίας.
Τα συνολικά δεδομένα των πατριαρχικών κατορθωμάτων, μας υποχρεώνουν να σκεφτούμε... χαλδαϊκά! Συνήθως, χρειάζεται αρκετή προσπάθεια για να υποθέσουμε, την τροφονοθεία που εξασφάλιζε κάποιο θαυμαστό αποτέλεσμα. Εδώ όμως, στην τελευταία ανθρωποκτόνο πληγή της Αιγύπτου, η διατροφικές οδηγίες και απαγορεύσεις ξεπερνούν σε σαφήνεια κάθε προσδοκία μας, και δημιουργούν από μόνες τους συγκεκριμένες υπόνοιες, κάνοντας υπερβολικά ανάγλυφη την τραγική πραγματικότητα.
Για να δούμε λοιπόν, γιατί μέσα στην αντάρα των φονικών πληγών, οι Χαλδαίοι της αιγυπτιακής παροικίας κηρύττουν ξαφνικά γενική αποχή από ένζυμο άρτο;
Κατ’ αρχάς η έκφραση: «παν ζυμωτόν ουκ έδεσθε», (δηλαδή: τίποτε ζυμωτό δεν θα φάτε) Ο΄Έξ.12.20, σημαίνει ότι δε μιλάμε για έναν τύπο τροφής μόνο, ψωμί ας πούμε, αλλά για ο,τιδήποτε περιέχει ζύμη και είναι ένζυμο ή καλύτερα, μιλάμε για πάσης φύσεως ένζυμα αρτοσκευάσματα.
Οι συγκεκριμένες εντολές λοιπόν αποκλείουν όλα τα "φουσκωμένα" από μαγιά αρτοσκευάσματα, όπως ψωμιά, ψωμάκια, κουλουράκια, γλυκίσματα φούρνου κ.λ.π. που περιέχουν ζύμη (μαγιά) και με περισσή σαφήνεια και αυστηρότητα ορίζουν, πως μόνο τα "ξεφούσκωτα" (άζυμα) αρτοσκευάσματα επιτρέπονται.
Με άνεση λοιπόν μπορούμε να δούμε, ότι επί ποινή θανάτου απαγορεύθηκαν δια μιας και αποκλείστηκαν με σαφήνεια, όλα γενικώς τα αρτοσκευάσματα φούρνου απ’ το τραπέζι των Εβραίων.
Απ’ την άλλη μεριά, θα ήμασταν εξαιρετικά αφελείς, αν δε βλέπαμε ότι όλα τα παραπάνω φουσκωμένα από ζύμη προϊόντα φούρνου, αυτόματα περιορίζονται να καταναλωθούν μόνο απ’ τους Αιγυπτίους!
Γιατί όμως μιλάμε για αρτοσκευάσματα φούρνου; Υπήρχαν φούρνοι στην Αίγυπτο;
Για να σχηματίσουμε άποψη είναι ανάγκη εδώ να θυμηθούμε το μοναδικό φούρναρη «αρτοποιό» Γέν.40.1,5, που γενιές πριν απ’ την εποχή του Μωυσέως, μας περιγράφει τους δίσκους του γεμάτους απ’ τα παρασκευάσματά του, που περιείχαν «εκ πάντων... της τέχνης του αρτοποιού» Γέν.40.17. Για να υπάρχουν λοιπόν τέτοιοι αρτοποιοί στην εποχή του Ιωσήφ, ασφαλώς στην πολύ μεταγενέστερη εποχή του Μωυσή, υπήρχαν άφθονοι φούρνοι στην Αίγυπτο. Όπως είπαμε άλλωστε η κατ’ εξοχήν σιτοπαραγωγός χώρα της Αιγύπτου, τι άλλο θα έκανε τα άφθονα σιτηρά της, εκτός από μια ατελείωτη ποικιλία από ένζυμα αρτοσκευάσματα. «Υπήρχε δε άρτος... σε όλη τη γη της Αιγύπτου» Γέν.41.54, σημειώνει η Βίβλος απ’ την εποχή ακόμα του Ιακώβ.
Άλλωστε οι ίδιοι οι Εβραίοι, αφού έφυγαν τελικά από την Αίγυπτο, στις πρώτες δυσκολίες που συναντούν, αναπολούν τα χορταστικά αυτά ψωμιά της Αιγύπτου λέγοντας τα εξής πολύ αποκαλυπτικά: «Εν τη γη της Αιγύπτου... τρώγαμε άφθονο κρέας και άρτον εις χορτασμόν» Έξ.16. 3.
Κρέας λοιπόν και χορταστικό ψωμί, είχαν υπεράφθονα οι Αιγύπτιοι. Ναι, ο Νείλος, τα ζώα τους και το άφθονα σιτηρά τους (ψωμί), ήταν ανέκαθεν η αληθινή δύναμη των Αιγυπτίων. Ο Νείλος όμως έχει ήδη χτυπηθεί βάναυσα, τα ζώα έχουν αποδεκατιστεί ύπουλα... και ακριβώς τώρα, που ο Μωυσής έχει προαναγγείλει την πληγή κατά της ζωής των ιδίων των Αιγυπτίων, έρχεται η σειρά του ψωμιού και των φούρνων, να παίξουν το δικό τους ρόλο, στο ανατριχιαστικό αυτό θανατηφόρο στρατηγικό παιχνίδι πληγών και "θεϊκής" ομηρίας, στον χορό του θανάτου της άσπλαχνης χαλδαιικής μαγγανείας!
Η ζύμη λοιπόν, η ψυχή του ψωμιού, θα χτυπηθεί απ’ την οργή του Χαλδαίου "θεού"! Όσο κι αν φαίνεται περίεργο, ο Μωυσής δε νοιάζεται τόσο, για το τι θα φάνε η δικοί του, αλλά κυρίως για το τι δεν θα φάνε! Γιατί μόνο έτσι η ψωμοθρόφα Αίγυπτος θα γονατίσει μόνη της, τα ανυποψίαστα παιδιά της.
Το επάγγελμα του ζυμωτή ήταν ανέκαθεν δύσκολο και κοπιαστικό. Και ενώ ο φούρναρης μπορεί να ήταν Αιγύπτιος, όλα δείχνουν ότι τουλάχιστον οι ζυμωτές της Αιγύπτου, ήταν κάποιοι μπρατσωμένοι Ισραηλίτες, που απ’ τη θέση αυτή της προχωρημένης διείσδυσης, είχαν το υψηλό προνόμιο, να ρίξουν την ανάλογη θεϊκή οργή, όχι στο αλεύρι, όχι στο ζυμάρι, που σαν μεγάλες ποσότητες δεν επροσφέροντο για σωστή δοσολογία κι ανακάτεμα, αλλά στο προζύμι!
Η Αίγυπτος λοιπόν, όχι μόνο είχε φούρνους, αλλά έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι η ειδικότητα του ζυμωτή-φούρναρη και ολόκληρος ίσως αυτός ο κλάδος του επαγγέλματος, είχε περάσει δυναμικά από παλαιότερα στα χέρια των Εβραίων, σαν μια φυσικότατη προώθηση των αδελφών και ομοφύλων, του τότε πετυχημένου "αρχισιτοποιού", (και πρωθυπουργού της Αιγύπτου) Ιωσήφ!
Ο Χαλδαιοκρατούμενος λοιπόν κλάδος του ζυμωτή-αρτοσκευαστή, εκαλείτο να παίξει με τη σειρά του, έναν πολύ σοβαρό ρόλο στην προώθηση των θεϊκών πληγών. Όπλο τους; Η απλή ζύμη! Η ψυχή κάθε αρτοσκευάσματος, που με εκπληκτική ευκολία, (με τους απλούς δηλαδή ρυθμούς της καθημερινότητας), θα τοποθετούσε τα "θεϊκά τέρατα", κατ’ ευθείαν απ’ το «κραταιό χέρι» του Μωυσή, στο τραπέζι των εντελώς ανύποπτων Αιγυπτίων!
Ένα ακόμα ασύλληπτο σχέδιο πληγών και μαζικού πειθαναγκασμού, βρίσκεται σε μια γιγαντιαίων διαστάσεων εξέλιξη! Για εφτά ολόκληρες μέρες, (πριν από την έξοδο), το ψωμί της Αιγύπτου, θα είναι ένα μυρωδάτο "τέρας", που θα "δαγκώνει" δυνατά τα σπλάχνα όποιου το γεύεται. Η "χάρη" θα αυξηθεί δραματικά και οι "θεραπευτές" θα κάνουν χρυσές δουλειές, τα γιατροσόφια και οι συμβουλές τους, θα γίνονται ανάρπαστα! Τα ασημόχρυσα σκεύη και ο πλουμιστός ρουχισμός, θα φαντάζουν ευτελή, ανάξια λόγου ανταλλάγματα, μπρος στην ελπίδα και γιατί όχι την ανακούφιση, (χάρη) που μόνο ο Ισραηλίτης, γείτονας θεραπευτής μπορεί να προσφέρει!
Ο Μωυσής, προειδοποιεί τους δικούς του σε όλους τους τόνους και καλύπτει όλα τα ενδεχόμενα. Είναι μέρες εξαιρετικής έντασης και τα λάθη πρέπει να μηδενιστούν. Έτσι διατάζει: «από την πρώτη μέρα θα εξαφανίσετε (θα πετάξετε) το προζύμι από τα σπίτια σας», Έξ.12.15, διότι ακόμα και στην περίπτωση που θα μπορούσαν να φτιάξουν με δικό τους απείραχτο (ακίνδυνο) προζύμι, ένζυμα "φουσκωμένα" αρτοσκεύασμα, αυτά, μόνο σύγχυση και λάθη θα μπορούσαν να προκαλέσουν, (σε παιδιά γέροντες κλπ), ανάμεσα σε "φουσκωμένα" ψωμιά, που είχαν θεϊκή οργή, και σ’ αυτά που δεν είχαν. Άλλωστε, πολλοί εξ αυτών, ως δούλοι ή συγκάτοικοι των Αιγυπτίων, θα κινδύνευαν σοβαρά να γευθούν από λάθος, τα ένζυμα αρτοσκευάσματα των συγκατοίκων ή "αφεντάδων" τους!
Έτσι, σε κάθε περίπτωση η γενική εντολή: «ουδέν ένζυμων θέλετε φάγει» Έξ.12.20, είναι η μόνη απλοποιημένη σωτήρια οδηγία, τώρα που η Αίγυπτος θα γεμίσει απ’ τις σιωπηλές και ύπουλες πληγές του θεού τους. Ας θυμηθούμε εδώ, ότι δεν είναι αυτή η πρώτη φορά που ο απλός καθημερινός άρτος, γίνεται όπλο θεϊκού πειθαναγκασμού στα χέρια των Χαλδαίων πατριαρχών. Στην εποχή του Ιωσήφ, ο Αιγύπτιος αφέντης του, ο Πετεφρής, περιήλθε τότε σε μια βολικότατη για τον Ιωσήφ "μακαριότητα" και η αφήγηση δε δίστασε να μας αποκαλύψει ότι: «δεν ήξερε εκ των υπαρχόντων αυτού ουδέν, πλην του άρτου τον οποίον έτρωγε» Γέν.39.6. Τώρα μπορείτε να φαντασθείτε τι ακριβώς "άρτο" έτρωγε ο αφέντης Πετεφρής, για να περιέλθει στην συγκεκριμένη μακαριότητα της περιγραφής!
Ο άρτος λοιπόν της Αιγύπτου, σε μία ευρύτερη αυτή τη φορά κλίμακα, θα γίνει το «κραταιό χέρι» που θα σκορπίσει πληγές και τον σκληρό φόβο του εβραϊκού θεού. Τώρα καταλαβαίνουμε την ουσιαστική σημασία των λόγων αυτού του ίδιου "θεού" από την γη Μαδιάμ, την γη της προετοιμασίας! Σας υπενθυμίζω εκείνα τα γεμάτα νόημα λόγια:
«Και είπεν ο Κύριος... όταν υπάγης εις την Αίγυπτο ιδέ να κάμεις... (να χρησιμοποιήσεις) πάντα τα θαυμάσια (Ο΄ τέρατα) τα οποία έδωκα εις την χείραν σου».Ο΄ Εβδομήκοντα Έξ. 4.21.
Είναι λοιπόν ή όχι χειροκίνητη μαγεία τα θαύματα του Μωϋσή; Αν όχι ποιο το νόημα του παραπάνω εδαφίου;
Βέβαια κατ’ ουσίαν τα λόγια αυτά είναι του Ιοθόρ, μια και κανένας θεός δεν θα μπορούσε να κατέβει τόσο "χαμηλά" όσο κι αν προσπαθούσε. Απ’ την προτρεπτική, ενθαρρυντική διατύπωση της εντολής αυτής καταλαβαίνουμε, ότι, ακόμα και για τον Μωυσή, δε θα ήταν εύκολο, να σπείρει τέτοιας έκτασης όλεθρο, με τις οδύνες να ζώνουν αδιακρίτως μικρούς και μεγάλους, σ’ έναν αναίσχυντο, τρελό χορό πληγών, που αδιακρίτως και για μέρες ολόκληρες, θα παρέδιδε στη σκληρή θεϊκή ομηρία και εκμετάλλευση έναν ολόκληρο λαό! Γι’ αυτό και ο "θεός" τον προτρέπει αναλόγως, "κοίτα (μη διστάσεις), να τα κάνεις (να τα χρησιμοποιήσεις) όλα τα τέρατα που έδωσα στα χέρια σου"! Ναι, για τέτοιες αποφάσεις χρειάζονται μεταλλικά σπλάχνα και θεϊκή εντολή. Κι όλα δείχνουν... ότι ο Μωυσής τα διέθετε και τα δύο!
Το μεγαλείο των βιβλικών ηρώων είναι, ότι δεν κάνουν απολύτως τίποτα στην τύχη. Σενάρια ακριβείας συνοδεύουν τις αρτιότερες προετοιμασίες δόλου. Στην περιγραφή της Εξόδου έχουμε την θαυμάσια ευκαιρία να διακρίνουμε, την λεπτομερέστατη προετοιμασία που προηγήθηκε της ανθρωποκτόνου πληγής, αλλά και την απαράμιλλη ακρίβεια της εκτέλεσή της! Ολόκληρο το σενάριο της δράσης στην Αίγυπτο, κατασκευάσθηκε με κάθε λεπτομέρεια, απ’ την περίοδο ακόμα που στην Μαδιάμ, ο μεγάλος ιερέας Ιοθόρ προετοίμαζε τον Μωυσή για τον τερατοποιό άθλο της Εξόδου! Έξ.3.1 έως Έξ.4.23.
Υπενθυμίζω αξιοθαύμαστες λεπτομέρειες, που προέβλεπε το σενάριο της Μαδιανιτικής προετοιμασία: «ξεύρω δε ότι δεν θέλει σας αφήσει ο βασιλεύς της Αιγύπτου να υπάγητε, ει μη δια χειρός κραταιάς, εκτείνας λοιπόν την χείρα μου, θέλω πατάξει την Αίγυπτο με πάντα τα θαυμάσιά μου... και θέλω δώσει χάριν εις τον λαόν μου έμπροσθεν των Αιγυπτίων και όταν αναχωρείτε, δεν θέλετε αναχωρήσει κενοί, αλλά πάσα γυνή θέλει ζητήσει παρά της γείτονος αυτής και παρά της συγκατοίκου αυτής σκεύη αργυρά και σκεύη χρυσά και ενδύματα και θέλετε επιθέσει αυτά επί τους υιούς σας και επί τας θυγατέρας σας και θέλετε γυμνώσει τους Αιγυπτίους» Έξ.3.19-22.
Πολύ πριν συμβούν όλα αυτά στην Αίγυπτο, ο Μωυσής εγνώριζε, ότι η "θεϊκή" αυτή "χάρη" θα εμφανιστεί ξαφνικά, αμέσως μετά την ισχυρά χτυπήματα της Αιγύπτου απ’ τα "θεϊκά τέρατα". Όταν δηλαδή οι πληγές θα είναι σε πλήρη εξέλιξη, τότε παραδόξως εμφανίζεται πράγματι αυτή η "θεϊκή χάρη".
Παράδοξο βέβαια φαίνεται μόνο σε μας, διότι αν το σκεφτείς καλύτερα, θα δεις, ότι πραγματικά, μόνο μετά από ισχυρά χτυπήματα και πληγές μπορεί όντως κάποιος να "γδυθεί" για χάρη σου!
Η λέξη «χάρη», έχει εδώ ακριβώς την ίδια διφορούμενη σημασία με τη λέξη «ευλογία», την οποία τόσο πρόθυμα ο Αβραάμ και το σπέρμα του αποφάσισε να σκορπίσει στους βασιλείς και άρχοντες της περιοχής, ελαφρώνοντάς τους παραδόξως κι απ’ τα υπάρχοντά τους. Οι λέξεις λοιπόν «χάρη» και «ευλογία» δεν είναι βιβλικές παραδοξότητες, απλά είναι κωδικές λέξεις, που υπονοούν τους μαγικούς μηχανισμούς χαράς και "ευλογίας" για τον πατριαρχικό ιδιοτελή πλουτισμό. Το «θέλετε γυμνώσει τους Αιγυπτίους» που λέγεται αμέσως μετά τη "χάρη" δε νομίζω ότι αφήνει πολλά περιθώρια σφάλματος σ’ αυτή μας την ερμηνεία.
Δεν πρέπει εδώ να παραβλέψουμε τον παρηγορητικό ρόλο της γυναίκας, καθώς αναλαμβάνει να προωθήσει αυτήν τη κερδοφόρο "χάρη" με τη γλυκιά πειθώ της, προς τους δεινοπαθούντες Αιγύπτιους γείτονες. Βέβαια δε φτάνει μόνο η γλυκιά γυναικεία συμπόνια. Για να ζητά κανείς απεγνωσμένα γιατρειά, πρέπει να είναι αληθινά άρρωστος κι όχι απλά φοβισμένος. Ο φοβισμένος πληρώνει φειδωλά, ο βαριά πληγωμένος τα δίνει όλα! Κι αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά οι ταλαντούχοι αυτοί Χαλδαίοι, οι δημιουργοί και χειριστές της "θεϊκής ομηρίας", οι κληρονόμοι της παράδοξης αυτής ανατολίτικης ιαματο-καπηλείας.
Αυτή λοιπόν την πληγή του κατάκοιτου φοβισμένου πόνου, μοιράζει μέσα στα νόστιμα μυρωδάτα ψωμιά της, μόνη της, στα ίδια της τα παιδιά, η χειροπόδαρα δεμένη Αίγυπτος, από τους αόρατους μακρυπλόκαμους δόλους των Χαλδαίων! Οι πρωτομάστορες του ασύστολου δόλου, πρόβλεψαν, πρότρεψαν και γιατί όχι, απαίτησαν απ’ τις γυναίκες, να παίξουν τον ρόλο της γλυκιάς παρηγορητικής διείσδυσης, στα σπίτια των δεινοπαθούντων θυμάτων!
Τώρα, όλοι οι Αιγύπτιοι, πρόθυμα θα πληρώσουν με χρυσάφι, οποιαδήποτε μικρή ή μεγάλη "χάρη" (ελπίδας ή πραγματικής ανακούφισης) τους προσφέρουν οι περίεργοι αυτοί θεραπευτές τους... μια και οι ανεξήγητοι πόνοι τους, τα παραλυμένα μέλη τους και η συνεχώς επιδεινούμενη αυτή γενικευμένη πληγή, τους βεβαιώνει ότι είναι σίγουρα απ’ αυτούς, που σε λίγες μέρες θα πεθάνουν, όταν ο εξολοθρευτής θεός των Εβραίων, θα περάσει απ’ τους δρόμους της Αιγύπτου, για να μοιράσει το θάνατο πόρτα-πόρτα!
Επτά ολόκληρα μερόνυχτα, οι ανεξήγητοι αυτοί πόνοι και οι άγνωστες ενοχλήσεις, θα επιμένουν και θα απλώνονται πάνω απ’ τη Αίγυπτο. Το φάντασμα του μεγάλου πληγοθεραπευτή Αβραάμ, πλανιέται ξανά απειλητικό πάνω απ’ τη χώρα!
Τότε, μας έλεγε το βιβλικό υπόμνημα ότι: «επέφερεν ο Κύριος επί τον Φαραώ και επί τον οίκον αυτού πληγές μεγάλες εξ αιτίας Σάρρας της γυναικός (αδελφής) του Αβραάμ» Γέν.12.17, χωρίς να μας δίνει καμιά πρόσθετη λεπτομέρεια, ούτε για το πλήθος αλλά ούτε και για τη φύση των πληγών.
Τώρα όμως, αιώνες μετά τον Αβραάμ, έχουμε το σπάνιο προνόμιο, να ανιχνεύουμε και να παρακολουθούμε με κάθε λεπτομέρεια, ένα απ’ τα αξιότερα τέκνα του, τον Μωυσή επί το έργον, καθώς (ευλογώντας αβρααμικά... τις φυλές της γης!) ολοκληρώνει το βασανιστικό δέσιμο μιας ολόκληρης χώρας, κάτω απ’ τα αόρατα και εξ αυτού άσπαστα δεσμά της αβρααμικής μαγγανείας!
Τότε ο Αβραάμ ήταν μόνος του, με την πολυτάλαντη Σάρρα για βοηθό του! Έτσι, μόνο τον οίκο του Φαραώ μπορούσε να πληγιάσει.
Τώρα όμως, με άφθονους συνεργάτες και αναρίθμητα πρόθυμα χέρια, που άλλοι ήξεραν και άλλοι απλώς εκτελούσαν εντολές, έκλεισαν ολόκληρη την Αίγυπτο, σ’ έναν αδιέξοδο κλοιό θανάτου!
Για την τελευταία λοιπόν πληγή, ο Μωυσής σαν άριστος "προφήτης" που είναι, γνωρίζει όλες τις λεπτομέρειες της τρομερής έκτασής της. Μάλιστα γνωρίζοντας ότι η μάχη έχει πλέον κριθεί, ορθώνει το παράστημά του γεμάτος έπαρση και βροντοφωνάζει απειλητικά μπροστά στον μουδιασμένο μονάρχη προσποιητά θυμωμένος: «θέλει είσθε καθ’ όλην την γην της Αιγύπτου κραυγή μεγάλη, οποία ποτέ δεν έγινε, ουδέ μετά ταύτα θέλει γίνει τοιαύτη... και πάντες ούτοι, οι δούλοι σου (εννοεί τους Αιγύπτιους) θέλουσι κατεβεί προς εμέ και θέλουσι προσπέσει έμπροσθέν μου (Ο΄ προσκινήσουσι με) λέγοντες, έξελθε συ και πας ο λαός ο ακολουθών σε... και εξήλθεν ο Μωυσής από του Φαραώ μετά θυμού»! Έξ.11.6-8.
Θα γίνει τέτοιος θρήνος, που γονατιστοί θα με παρακαλάτε να φύγουμε! Ήταν οι τελευταίες θριαμβικές απειλές του Μωυσή!!!
Ο Φαραώ, εμβρόντητος παρακολουθεί αυτή την επίδειξη εξουσίας μέσα στο ίδιο του το παλάτι, όχι μόνο χωρίς να τολμά να απαντήσει με ανάλογο εξουσιαστικό θυμό, αλλά χωρίς να μπορεί καθόλου να φαντασθεί, ότι ο άνθρωπος που μόλις έφυγε θυμωμένα από μπροστά του, κατάφερε ήδη να βρει τρόπο να μοιράσει στα δύο την βασική τροφή ολόκληρης της χώρας!
Για επτά ολόκληρα μερόνυχτα, η πιο διαδεδομένη τροφή της Αιγύπτου, τα ζηλευτά δηλαδή αρτοσκευάσματά της, θα γίνουν αφορμή ανέλπιστων πληγών σ’ ολόκληρη τη χώρα! Και ω του ανεπανάληπτου και ανεξήγητου θαύματος! Μόνο οι υιοί Ισραήλ θα στέκουν ανάμεσά τους γεμάτοι υγεία... συμπόνια και μάλιστα θεραπευτική διάθεση, τρώγοντας με όρεξη κρυφά μια ισχνή φλουδωτή και σαν πέτσα σκληρή άζυμη λαγάνα.
Ναι αυτές οι τελευταίες 7 μέρες αλλά και οι νύχτες, θα είναι γεμάτες κοιλιακούς πόνους, συναλλαγές και εντατική προετοιμασία.
Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη εδω:
Το "σωτήριο" Πάσχα και... "Τα άζυμα της σωτηρίας"http://www.epanellinismos.com/index.php?option=com_fireboard&Itemid=32&func=view&id=11803&catid=35
«Πάσχα», μια σωτήρια δίαιταhttp://www.epanellinismos.com/index.php?option=com_fireboard&Itemid=32&func=view&id=11807&catid=35
Πάσχα, η νύχτα του τρόμου!http://www.epanellinismos.com/index.php?option=com_fireboard&Itemid=32&func=view&id=11816&catid=35
«Πάσχα» η εκτέλεσηhttp://www.epanellinismos.com/index.php?option=com_fireboard&Itemid=32&func=view&id=11827&catid=35
Αποκτήστε τα βιβλία του Μ. Καλόπουλου στο τηλ: 2310/770100
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)