Κύπρος– Χρονολόγιο
Εισβολή…
Το 1570 μ.Χ., ο σουλτάνος Σελίμ ο Β’, αφού πρώτα πήρε τις Κυκλάδες και τις έδωσε στον ευνοούμενό του Ιωσήφ Μασσύ (ή κατ’ άλλους Νασσή), αξίωσε από τους Ενετούς να του πληρώνουν φόρους υποτέλειας. Εκείνοι αρνήθηκαν. Τότε, την 1η Ιουλίου 1570, εκατό χιλιάδες τουρκικός στρατός με το Λαλά Μουσταφά έφτασε με 360 πλοία στην Κύπρο και αποβιβάστηκε στη Λεμεσό. Χωρίς καμιά αξιόλογη αντίσταση, στις 9 Σεπτεμβρίου του ίδιου χρόνου, οι Τούρκοι κυρίεψαν τη Λευκωσία. Ο Μουσταφά πασάς συνέλαβε τον ανώτατο Ενετό άρχοντα του νησιού, το Δάνδολο και τον αποκεφάλισε. Το κεφάλι του το έστειλε στον αρχηγό της ενετικής φρουράς της Κυρηνείας, ο οποίος τρομοκρατήθηκε τόσο πολύ, που του παρέδωσε αμέσως όσα φρούρια κατείχε.
Τίς τρομερές τελευταίες στιγμές που έζησαν οι Ελληνες και οι Ιταλοί κάτοικοι της Λευκωσίας, τις διηγείται στο χρονικό του (1788) ο αρχιμανδρίτης Κυπριανός:
“… ο εχθρός δέν άφηνε ζωντανόν μήτε άνδρας μήτε γυναίκας μήτε βρέφος, τέλος πάντων ότι ηπάντει ηφάνιζε μέ τήν μάχαιραν, εις τούς δρόμους έτρεχε τό αίμα, καί κοκκίνιζε τό έδαφος, καί εις ολίγον διάστημα βουνά από θανατωμένους. Ποίων αι κεφαλαί, ποίων τά χέρια, ποίων ποδάρια διαχωρισμένα, ποίωνο εμυαλός έξω….. Επιάσθη ο τοποτηρητής Δάνδολος, καί ο πασάς επρόσταξε καί του έκοψαν τήν κεφαλήν, καί τήν έστειλεν εις τόν καπετάνον της Κυρήνιας, όστις ιδών αυτήν επαρεδόθη….έμπροσθεν της καθεδρικής εκκλησίας των Ρωμαίων εθανατώθησαν πολλοί μοναχοί καί ιερείς αυτού του γένους καί δύο επίσκοποι Ρωμαίων….Αυτή η φοβερά σφαγή καί αρπαγή εβάσταξε σχεδόν τρείς ημέρας. Εγδυσαν τάς εκκλησίας, τάς ιεράς τράπεζας εκατατσάκισαν, έκαμαν ένα πλούσιον λεηλατισμόν, όπου οι ίδιοι έλεγον, πως υπερέβαινεν εκείνον της Κωνσταντινουπόλεως…. Παρελθούσης της ημέρας, όπου επάρθη η χώρα, έγινε παζάρι, καί πρώτον επωλούντο τά ωραία παιδία καί αι ωραίαι παιδίσκαι. Τούς σκλαβωμένους επώλουν εις αχρείαν τιμήν, τούς δέ δυνατούς διά τήν γαλέραν μέ περισσότεραν… Εφονεύθησαν δέ εις αυτήν τήν αποφράδα ημέραν περισσότερον από είκοσι χιλιάδες ψυχών.”
Αυτά όμως το 1570-71 στη μαρτυρική Κύπρο, εδώ ας εξετάσουμε τις χρονολογίες μόλις πριν την εισβολή του ’74 σύμφωνα με το Χρονολόγιο του Αλέκου Αγγελίδη από το βιβλίο “Κύπρος-Ημερολόγιο λεηλασιών και αγώνων…“.