01 Ιανουαρίου 2011

Περί Θρησκειών

Ο Χριστιανισμός, το Ισλάμ και ο Ιουδαϊσμός είναι θρησκείες ταυτόσημες, μονοθεϊστικές με κοινό ιδρυτή τον Αβραάμ εκ του γένους του οποίου κατάγονται ο Μωάμεθ αλλά και ο Χριστός. Πρόκειται περί κτησιολογικών θρησκειών με σωτηριακές υποσχέσεις εκ των οποίων ο Ιουδαϊσμός αποτελεί την βάση ενώ οι δυο νεότερες (Χριστιανισμός, Ισλάμ) έχουν συμπληρωματικό χαρακτήρα.
Στην αρχαία Ελλάδα τα πράγματα ήταν τελείως διαφορετικά, θρησκεία με την σημερινή της έννοια δεν υπήρχε αλλά οι αρχαίοι τηρούσαν τους ισχυρούς οικογενειακούς δεσμούς που ένωναν τους Έλληνες με τους προγόνους τους, τους οποίους είχαν θεοποιήσει και θρησκεία για αυτούς ήταν η λατρεία και οι αξίες του γένους των πατέρων τους, για το λόγο αυτό στην συνέχεια του κειμένου αντί του όρου θρησκεία χρησιμοποιείται ο όρος Ελληνισμός.
Ο Ελληνισμός εν αντιθέσει με τις προαναφερθείσες θρησκείες δεν είναι κτησιολογικός αλλά κοσμογονικός, συμβάλλοντας έτσι στην κατανόηση της φυσικής συγκρότησης του σύμπαντος και των νόμων που το κυβερνούν, άνευ σωτηριολογικών υποσχέσεων, δίνοντας έμφαση στην αξία όχι κάποιας υποτιθέμενης μεταθανάτιας ζωής, αλλά της παρούσης ζωής*, φύσης και σύμπαντος, δεν δημιουργεί καμία ελπιδολαγνεία ούτε υπόσχεται κάποια αμφισβητούμενη σωτηρία (είναι γνωστή η περιγραφή του Ομήρου κατά την οποία το φως ζητάει ο Αίας από τον Δία την ώρα που σκοτεινιάζει η μάχη γύρω από το κορμί του Πάτροκλου. Το φως και όχι τη σωτηρία. Να πεθάνουν εύχεται μέσα στο φως, αντικρίζοντας κατάματα το θάνατο, σαν ελεύθεροι άνθρωποι) και ως εκ τούτου κάθε προσπάθεια συγχώνευσης ή ταύτισης με τις προαναφερθείσες θρησκείες δεν είναι δυνατή, μπορεί μάλιστα να θεωρηθεί παράνοια.
* στο χωρίο του Ομήρου στη Νέκυα της Οδύσσειας γίνεται αναφορά στον Αχιλλέα που θα προτιμούσε να είναι ένας απλός, έστω και φτωχός άνθρωπος στον πάνω κόσμο παρά να τιμάται στον Άδη:
«Περίλαμπρε Οδυσσέα,
το θάνατο μη μου ζητάς με λόγια να γλυκάνης.
Κάλλιο στη γης να βρίσκομουν, κι ας δούλευα σε ανθρώπου
μικρού, με δίχως βιός πολύ, παρά στον Άδη να είμαι,
και βασιλέας να λέγουμαι των πεθαμένων όλων...»
Οδύσσεια, Ραψωδία λ 488-491
Στον ελληνισμό ο άνθρωπος ζει μέσα στην μη θεοκρατούμενη πολιτεία –γνωρίζει πως για να υπάρξει κράτος, εί­ναι ανάγκη ο πολίτης να υπακούει στους νόμους, να κοιτάζει τους θεούς του στα μάτια, να μη τους προσκυνάει, γιατί η αίσθηση της αξιοπρέπειάς του ως ανθρώπου δεν του επιτρέπει την ταπείνωση αυτή, διαισθάνεται πως και για τους θεούς τους ίδιους θα ήταν ταπεινωτικό να βλέπουν μπροστά τους φίλους (φίλους, όχι δούλους) να τους προσκυνούν- ελεύθερη πολιτεία, λυτρωμένος από την αμάθεια την πρόληψη και το φόβο, είναι περήφανος, δεν προσδοκεί κάποιο είδος παραδείσου, είναι προικισμένος με εσωτερική δύναμη, φωτισμένος και κάθε τι που παίρνει απ' έξω το δουλεύει βαθιά μέσα του, συμ­μετέχει ενεργά και υπεύθυνα στη διακυβέρνηση της πολιτείας και κατορθώνει τον εξωτερικό κατανα­γκασμό να τον αλλάζει σε εσωτερική ελευθερία
Αυτό ήταν το ιδανικό του Έλληνος ελεύθερου ανθρώπου, που επικρατούσε στις απαρχές της Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους κατορθώνοντας να οδηγήσει την Ελλάδα και την Οικουμένη στην μέγιστη  δόξα της: όπως γράφει ο κορυφαίος γερμανός φιλόλογος Jäger «η Ελληνική Γραμματεία έπλασε τον άνθρωπο», αν και "κάθε λαός είναι υπερήφανος για την πνευματική του κτήση. Αλλά η ελληνική φυλή στέκεται ψηλότερα από κάθε άλλη, διότι έχει τούτο το προσόν, να είναι η μητέρα παντός πολιτισμού"(U. Wilamowitz) και κατ' επέκταση στόλισε τον κόσμο.
Σύγχρονοι μελετητές θεωρούν ότι τα δεινά και το σκοτάδι κυρίευσαν την ζωή των Ελλήνων, όταν κατέβασαν τους θεούς των – με ό,τι και αυτοί συμβολίζουν-στα σκοτάδια της γης από τον διάφανο Όλυμπο, στο έρεβος της νέας θρησκείας.
Θα ήταν βέβαια παράληψη να αποσιωπήσουμε ότι στον ελλαδικό χώρο στην σχετικά πρόσφατη ιστορία τέθηκε υπό αμφισβήτηση το καθιερωμένο πρότυπο του χριστιανού Έλληνος ανθρώπου ( της Βυζαντινής περιόδου και Τουρκοκρατίας ) από τον νεοελληνικό διαφωτισμό στον 18ο αιώνα. Φυσικά αυτή η εξέλιξη ήταν καταδικασμένη να αποτύχει εφόσον στην ελληνική πολιτική και πνευματική ζωή, διάφορες οργανώσεις έσπευσαν και κατόρθωσαν να προσεταιρισθούν θεσμούς όπως συνδικάτων, εκκλησίας και πανεπιστημίων,με αντάλλαγμα θέσεις-κλειδιά στη δημόσια διοίκηση.
Νίκος Σάμιος

Καλή χρονιά!"Της αγίας πέτσας ανήμερα"...σήμερα!Της περιτομής!Γι'αυτό μας λένε:"με καλό να σας μπεί ο νέος...χρόνος";

...
Κάθε 1η Ιανουαρίου η Εκκλησία μας γιορτάζει και τα ημερολόγια γράφουν «Περιτομή του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού». Ομολογουμένως λίγα γνωρίζουμε ως χριστιανοί γι’ αυτή τη γιορτή.

- Τι ήταν η περιτομή;
Όταν το παιδί συμπλήρωνε τις οκτώ μέρες από τη γέννησή του, οι Ιουδαίοι, το έφερναν στον εντεταλμένο της Ιουδαϊκής θρησκείας και με κοφτερή πέτρα ή με χαλύβδινο μαχαίρι, το «μοέλ», έκοβαν την πόσθη του ανδρικού γεννητικού οργάνου. Αυτό συνέ
βη και στον Ιησού, περιετμήθη κι Αυτός οκτώ μέρες μετά την γέννησή Του κι έλαβε το όνομα Ιησούς. (Λουκ. 2, 5). Ιησούς είναι ελληνικός όρος από το Εβραϊκό Γεσούα. Είναι το αυτό με το όνομα «Εμμανουήλ», που αναφέρει ο Ησαΐας, και σημαίνει «ο Θεός είναι μαζί μας».

- Σε ποιον δόθηκε η εντολή αυτή της περιτομής;
Στον Αβραάμ ο Θεός είπε: «Θα διατηρήσεις αυτή τη διαθήκη, τη συμφωνία, εσύ και το σπέρμα σου, κάθε αρσενικός απόγονός σου, θα ππεριτέμνεται στην ηλικία των οκτώ ημερών από την ημέρα της γέννησής του» (Γεν. 17, 10). Και αυτό τηρήθηκε απ’ όλους τους Ιουδαίους και τηρείται ως σήμερα. Ο Ηρόδοτος αναφέρει πως περιτέμνονταν και οι Αιγύπτιοι και οι Αιθίοπες. Σήμερα και οι Μωαμεθανοί.

- Γιατί δόθηκε αυτή η εντολή;
Ήταν μια προσφορά του παιδιού στο Θεό. Από εκείνη τη στιγμή το παιδί σήμαινε πως ανήκε στο Θεό. Ήταν μια υπενθύμιση πως ο Ιουδαίος όφειλε να διαφέρει απ’ όλους τους άλλους και στην πίστη και να μην προσκυνά τα είδωλα των γειτονικών λαών. Είχε δοθεί και για λόγους υγιεινής, για πρόληψη ασθενειών και μολύνσεων. Οι Ιουδαίοι ήταν περιπλανώμενος λαός και λαός που δεν τον χαρακτήριζε η προσήλωσή του στην καθαριότητα.

- Γιατί περιετμήθη ο Χριστός;
Υπάκουσε κι αυτός στο έθος της εποχής, στο Μωσαϊκό νόμο! Ότι περιετμήθη είναι δείγμα πως ήταν Ιουδαίος, δικός τους κι όχι εθνικός ή Σαμαρείτης. Δυστυχώς, αν και δικός τους οι δικοί του δεν τον δέχτηκαν, τον θανάτωσαν!

- Γιατί δεν κάνουμε κι εμείς περιτομή σήμερα;
Αντιμετωπίστηκε αυτό το σοβαρό πρόβλημα, αρχικά στην πρώτη Εκκλησία. Αναρωτήθηκαν και οι Απόστολοι αν θα πρέπει όλοι οι Χριστιανοί, δεδομένου ότι προέρχονταν και από τον ειδωλολατρικό κόσμο, να περιτέμνονται ή όχι. Και λύθηκε με δημοκρατικό και διαλογικό τρόπο στην Αποστολική Σύνοδο των Ιεροσολύμων, με την επίκληση του Αγίου Πνεύματος.

Για μας περιτομή, δείγμα της αφοσίωσής μας στο Θεό, είναι το Βάπτισμα. Με το Βάπτισμα παύουμε να είμαστε «τέκνα σώματος» γινόμαστε «τέκνα της Βασιλείας του Θεού».

O Μωσαϊκός νόμος, διέταζε την περιτομή των αρσενικών παιδιών ("Εξοδ. ΙΒ' 43-49), (Γεν. ΙΖ' 9-19), η οποία γινόταν κατά την ογδόη ημέρα από αυτή της γέννησης του παιδιού (Λευϊτ. ΙΓ' 3). Η τελετή αυτή έπαιρνε μέρος μέσα σε κτίριο της Συναγωγής, το πρωί, παρουσία δέκα τουλάχιστον προσώπων. Έτσι και η περιτομή του βρέφους Ιησού έγινε στη Συναγωγή της Βηθλεέμ. Η χειροποίητος αυτή περιτομή στο σώμα ήταν τύπος, που συμβόλιζε την περιτομή της καρδιάς, ενεργούμενης απ' ευθείας υπό του Θεού (Δευτ. Γ 16, Λ'6).


Αχ, τι κάνουν στον Υιό του Θεού, στον ίδιο τον Θεό...

Για να δούμε όμως αν είναι τα παραπάνω απλές...μακακίες...κάποιων που παίζουν συνεχώς με το πετσάκι τους.Για να δούμε,αν υπήρχε τέτοιος "λαός" που έπρεπε να ξεχωρίζει από τους γύρω λαούς!Διότι ο Ηρόδοτος δεν αναφέρει πουθενά κανέναν "λαό" Ιουδαίων,αν και είχε γυρίσει όλη τη Μικρά Ασία,τη Μέση Ανατολή,την Αίγυπτο και την Αιθιοπία!Περίεργο να μη τους...συναντήσει!




Ἡρόδοτος Ἱστοριῶν δευτέρα ἐπιγραφόμενη Εὐτέρπη

36...τὰ αἰδοῖα ὧλλοι μὲν ἐῶσι ὡς ἐγένοντο, πλὴν ὅσοι ἀπὸ τούτων ἔμαθον, Αἰγύπτιοι δὲ περιτάμνονται...

...Τα γεννητικά τους όργανα οι άλλοι άνθρωποι τα αφήνουν όπως έχουν,εκτός από εκείνους που τα διδάχθηκαν από αυτούς,οι Αιγύπτιοι όμως κάνουν περιτομή...


37...τά τε αἰδοῖα περιτάμνονται καθαρειότητος εἵνεκεν, προτιμῶντες καθαροὶ εἶναι ἢ εὐπρεπέστεροι...
...κάνουν περιτομή στα γεννητικά τους όργανα,χάριν καθαριότητος,επειδή προτιμούν να είναι καθαροί παρά ευπρεπείς...


104.1 φαίνονται μὲν γὰρ ἐόντες οἱ Κόλχοι Αἰγύπτιοι, νοήσας δὲ πρότερον αὐτὸς ἢ ἀκούσας ἄλλων λέγω. ὡς δέ μοι ἐν φροντίδι ἐγένετο, εἰρόμην ἀμφοτέρους, καὶ μᾶλλον οἱ Κόλχοι ἐμεμνέατο τῶν Αἰγυπτίων ἢ οἱ Αἰγύπτιοι τῶν Κόλχων· 2 νομίζειν δ᾽ ἔφασαν οἱ Αἰγύπτιοι τῆς Σεσώστριος στρατιῆς εἶναι τοὺς Κόλχους. αὐτὸς δὲ εἴκασα τῇδε, καὶ ὅτι μελάγχροες εἰσὶ καὶ οὐλότριχες. καὶ τοῦτο μὲν ἐς οὐδὲν ἀνήκει· εἰσὶ γὰρ καὶ ἕτεροι τοιοῦτοι· ἀλλὰ τοῖσιδε καὶ μᾶλλον, ὅτι μοῦνοι πάντων ἀνθρώπων Κόλχοι καὶ Αἰγύπτιοι καὶ Αἰθίοπες περιτάμνονται ἀπ᾽ ἀρχῆς τὰ αἰδοῖα.3 Φοίνικες δὲ καὶ Σύροι οἱ ἐν τῇ Παλαιστίνῃ καὶ αὐτοὶ ὁμολογέουσι παρ᾽ Αἰγυπτίων μεμαθηκέναι, Σύριοι δὲ οἱ περὶ Θερμώδοντα καὶ Παρθένιον ποταμὸν καὶ Μάκρωνες οἱ τούτοισι ἀστυγείτονες ἐόντες ἀπὸ Κόλχων φασὶ νεωστὶ μεμαθηκέναι. οὗτοι γὰρ εἰσὶ οἱ περιταμνόμενοι ἀνθρώπων μοῦνοι, καὶ οὗτοι Αἰγυπτίοισι φαίνονται ποιεῦντες κατὰ ταὐτά. 4 αὐτῶν δὲ Αἰγυπτίων καὶ Αἰθιόπων οὐκ ἔχω εἰπεῖν ὁκότεροι παρὰ τῶν ἑτέρων ἐξέμαθον· ἀρχαῖον γὰρ δή τι φαίνεται ἐόν. ὡς δὲ ἐπιμισγόμενοι Αἰγύπτῳ ἐξέμαθον, μέγα μοι καὶ τόδε τεκμήριον γίνεται· Φοινίκων ὁκόσοι τῇ Ἑλλάδι ἐπιμίσγονται, οὐκέτι Αἰγυπτίους μιμέονται [ κατὰ τὰ αἰδοῖα ]. ἀλλὰ τῶν ἐπιγινομένων οὐ περιτάμνουσι τὰ αἰδοῖα.
Είναι άλλωστε προφανές ότι οι Κόλχοι είναι αιγυπτιακής καταγωγής.Εγώ ο ίδιος το πίστευα αυτό,πριν το ακούσω από άλλους.Επειδή αυτό το ζήτημα μου προξένησε διάφορες σκέψεις,ρώτησα και τους δύο' ανακάλυψα,λοιπόν,πως οι Κόλχοι θυμούνται περισσότερο τους Αιγύπτιους,παρά οι Αιγύπτιοι τους Κόλχους.Αλλά οι Αιγύπτιοι μου είπαν ότι,κατά τη γνώμη τους,οι Κόλχοι προέρχονται από το στράτευμα του Σέσωστρη.Εγώ έκανα αυτή την εικασία,αφού είναι μελαψοί και κατσαρομάλληδες,χωρίς αυτό να σημαίνει και τίποτα,αφού υπάρχουν και άλλοι τέτοιοι.Στηρίχθηκα στο μοναδικό κοινό έθιμο ανάμεσα στους Κόλχους,στους Αιγύπτιους και τους Αιθίοπες,δηλαδή την περιτομή των γεννητικών οργάνων.Οι Φοίνικες και οι Σύριοι της Παλαιστίνης ισχυρίζονται ότι το έμαθαν αυτό από τους Αιγύπτιους' οι Σύριοι που κατοικούν στον Θερμώδοντα και Παρθένιο ποταμό και οι Μάκρωνες,που είναι γείτονές τους,λένε ότι παρέλαβαν αυτό το έθιμο πρόσφατα από τους Κόλχους.Διότι είναι οι μόνοι που κάνουν περιτομή μεταξύ όλων των λαών.Την κάνουν μάλιστα με τον ίδιο τρόπο που την κάνουν και οι Αιγύπτιοι.Δεν μπορώ με βεβαιότητα να πω ποιοί από τους δύο,οι Αιγύπτιοι ή οι Αιθίοπες,το έμαθαν πρώτοι.Είναι προφανές ότι είναι αρχαίο έθιμο σε αυτούς τους λαούς.Ίσως αυτοί το έμαθαν εξαιτίας της επικοινωνίας τους με την Αίγυπτο.Απόδειξη αυτού του ισχυρισμού είναι ότι οι Φοίνικες,όταν ήρθαν σε επικοινωνία με τους Έλληνες,έπαψαν να μιμούνται τους Αιγύπτιους,όσον αφορά την περιτομή.


Μάλλον έχει απόλυτο δίκιο ο Ηρόδοτος...!


Σχετικά θέματα:

Η κατά σάρκα Περιτομή του Ιησού Χριστού