Η χαμένη τιμή των μνημείων

Ο "Τάφος του Λεωνίδα" στην Σπάρτη
έτσι χαρακτηρίζονται τα ερείπια ενός κτίσματος, που στην πραγματικότητα ανήκουν σε κάποιο μικρό ναό. Ο πραγματικός τάφος του λέγεται ότι βρισκόταν κοντά στην ακρόπολη, απέναντι από το θέατρο. Στη νότια πύλη του τείχους σώζονται ερείπια στοάς των ρωμαϊκών χρόνων, ενώ προς τα Δ ερείπια βυζαντινού τείχους. Από την ίδια την ακρόπολη ελάχιστα ίχνη σώζονται, γιατί οι πέτρες της χρησιμοποιήθηκαν για το χτίσιμο του τείχους.
ΠΑΥΣΑΝΙΟΥΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΩΣ ΛΑΚΩΝΙΚΑ.ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΔ'
Τάφοι. Θεομηλίδα χωρίον. Λέσχη Κροτανῶν. Χιόνις. Θέτιδος ἱερόν. Πλατανιστᾶς χωρίον. Φοιβαῖον.

XIV. Ἐκ δὲ τῆς ἀγορᾶς πρὸς ἥλιον ἰόντι δυόμενον, τάφος κενὸς Βρασίδᾳ τῷ Τέλλιδος
πεποίηται. Ἀπέχει δὲ οὐ πολὺ τοῦ τάφου τὸ θέατρον, λίθου λευκοῦ, θέας ἄξιον. Τοῦ
θεάτρου δὲ ἀπαντικρὺ Παυσανίου τοῦ Πλαταιᾶσιν ἡγησαμένου μνῆμά ἐστι, τὸ δὲ
ἕτερον Λεωνίδου· καὶ λόγους κατὰ ἔτος ἕκαστον ἐπ' αὐτοῖς λέγουσι, καὶ τιθέασιν
ἀγῶνα, ἐν ᾧ πλὴν Σπαρτιατῶν ἄλλῳ γε οὐκ ἔστιν ἀγωνίζεσθαι. Τὰ δὲ ὀστᾶ τοῦ
Λεωνίδου, τεσσαράκοντα ἔτεσιν ὕστερον ἀνελομένου ἐκ Θερμοπυλῶν τοῦ Παυσανίου
κεῖται· [ἔστι] δὲ καὶ στήλη πατρόθεν τὰ ὀνόματα ἔχουσα, οἳ πρὸς Μήδους τὸν ἐν
Θερμοπύλαις ἀγῶνα ὑπέμειναν.

Τόπος ηρωικός, έχει όμως σημαδέψει τη σύγχρονη ιστορία. Σήμερα, πίσω από τα τοπωνύμια και τα εγκαταλελειμμένα μνημεία που προσπαθούν να διασώσουν μέρος από την προσφορά όλων εκείνων που έγιναν μάρτυρες σε αγώνες υπέρ της ανθρωπότητας και του πολιτισμού κρύβεται η θλιβερή πραγματικότητα: η άγνοια και η αδιαφορία των νεοελλήνων για την ιστορία τους.
Πρόκειται για τόπο ιερό που αντιπροσωπεύει την ιδέα της ελευθερίας και της δημοκρατίας και περικλείει το βαθύτερο νόημα του ελληνικού πνεύματος, το οποίο συχνά πολιτεία και πολίτες επικαλούνται αλλά ελάχιστα προασπίζουν στην πράξη.
Πρόκειται για σελίδες της ιστορίας άρρηκτα συνδεδεμένες με την έννοια της ενεργής συμμετοχής πολιτών στους αγώνες εναντίον της επεκτατικής κυριαρχίας των Περσών, μέχρι σημείου αυτοθυσίας, σε εποχές μάλιστα όπου έννοιες όπως «έθνος-κράτος» ή ακόμη περισσότερο «ενιαίο ελληνικό κράτος» δεν υπήρχαν. Το μόνο που σίγουρα κυριαρχούσε στη συνείδηση των τότε αγωνιστών ήταν το χρέος για αγώνα «υπέρ Πατρίδος».
Θλιβερή όμως διαπίστωση αποτελεί στις μέρες μας το γεγονός ότι η ιστορική μνήμη των νεοελλήνων και η απόδοση φόρου τιμής στην πολιτιστική κληρονομιά τείνουν να ξεφτίσουν είτε πρόκειται για την αρχαία είτε για τη νεότερη ιστορία τους. Απόδειξη η εγκατάλειψη των ιστορικών μνημείων με „αντάλλαγμα“ την αύξηση των χριστιανικών τιμών, με αποτέλεσμα να γνωρίζουν όλοι τον Πανάγιο Τάφο της Ιερουσαλήμ και να αγνοούν τον Τάφο (καθώς και την σταύρωση) του Λεωνίδα.