Μα τότε, σε κείνον τον κόσμο, κείνο τον καιρό, κάτι άλλο έγινε. Φάνηκαν οι Έλληνες...

Ανατολή και Δύση*

 E. hamilton*

Πεντακόσια χρόνια πριν απ' τη γέννηση του Χριστού, σε μια πόλη μικρή, στις ακραίες παρυφές του τότε πολιτισμένου και κατασταλαγμένου κόσμου, μια καινούρια, παράξενη δύναμη άρχισε να έρχεται στο φως.

Κάτι είχε ξυπνήσει μέσα στο Νου των ανθρώπων που ζούσαν εκεί κι αυτό το κάτι θα 'μένε πια γραμμένο στην μορφή του κόσμου ολόκληρου κι ούτε οι αιώνες ούτε οι αλλαγές που φέρνει η Ιστορία θα είχαν τη δύναμη να σβήσουν τα βαθιά του σημάδια.

Αν είμαστε σήμερα διαφορετικοί, κι αν νιώθουμε διαφορετικά, το χρωστάμε σ' ό,τι δημιουργούσε επί ένα δύο αιώνες εκείνη η μικρή πολιτεία - πάνε δυο χιλιά­δες τετρακόσια χρόνια τώρα.

Ήτανε κρίσιμη η στιγμή.

Πολιτισμοί παλιοί, ισχυροί, είχανε εκλείψει και χαθεί, κι η σκιά της άγνοιας πλανιότανε πάνω απ' τη γη. Ο κόσμος πορευότανε ξανά προς μια εποχή αγρία, και σκοτεινή. και βάρβαρη...

Κι όμως στο κέντρο αυτής της σκοτεινιάς, μια μικρή εστία πνευματική φού­ντωνε σιγά σιγά και σπίθιζε: στην πόλη των Αθηνών ένας καινούριος πολιτισμός γεννιότανε, που η ανθρωπότητα ιός τότε δεν είχε ξαναδεί.

Πώς έγινε αυτό;

Έχει σημασία για μας να το γνωρίσουμε.

Αυτό που ανακάλυψαν οι Έλληνες, κι ο τρόπος με τον οποίο το ανακάλυψαν, κι ο τρόπος με τον οποίο έφεραν στο φως έναν καινούριο κόσμο μέσα από τα χα­λάσματα ενός παλιού που μόλις είχε γκρεμιστεί, μπορεί να είναι χρήσιμο και σε μας που είδαμε χτες έναν ολόκληρο κόσμο να καταρρέει μέσα σε δυο δεκαετίες.

Πραγματικά.

Στο χάος και στη σύγχυση του σύγχρονου καιρού μας αξίζει να μελετήσουμε πολύ σοβαρά πώς οι Έλληνες κατόρθωσαν να πετύχουν μια τέτοια διαύγεια στη σκέψη τους και μια τέτοια σταθερή τελείωση της Τέχνης που δημιούργησαν.

Άλλες είναι βέβαια οι συνθήκες που τότε αντιμετώπιζαν, μα πρέπει πάντα να έχουμε στο νου πως όσο κι αν αλλάζει το φλούδι της ζωής, η ουσία της μένει ίδια και πως ένα είναι το βιβλίο που πρέπει να διαβάζουμε, αν θέλουμε σωστά ν' απο­φοιτήσουμε απ' το σχολείο της ανθρώπινης εμπειρίας: ο Άνθρωπος.

Τα μεγάλα βιβλία, παλιά και σημερινά, δεν είναι παρά το απόσταγμα της γνώ­σης της ανθρώπινης καρδιάς, και τα μεγάλα έργα δεν είναι παρά η επίτευξη μιας ισορροπίας στη σύγκρουση ανάμεσα στις επιταγές του εξωτερικού και του εσωτε­ρικού μας κόσμου.

Κρίμα.

Απ' όσα έφτιαξαν οι Έλληνες λίγα έχουν φτάσει ως εμάς και δεν έχουμε τρόπο να...συνέχεια εδώ...