Η ξεχασμένη γενοκτονία χριστιανών από χριστιανούς

Οι Καθαροί

Οι Καθαροί ήταν μια σέκτα του Μεσαίωνα που είχε ιδιοποιηθεί ορισμένες ιδέες του γνωστικισμού.

Ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν πως οι ρίζες αυτής της κίνησης πρέπει να αναζητηθούν σε σλαβικούς πληθυσμούς της ευρύτερης Μακεδονίας, μέσω των οποίων οι ιδέες της διείσδυσαν στη νότια και τη δυτική Ευρώπη. Στη Θράκη δρούσε μια παρόμοια σέκτα, μέρος της οποίας μεταφέρθηκε εκεί από τη Μ. Ασία.

Στην αρχή οι οπαδοί της ήταν γνωστοί με το όνομα Παυλικιανοί (πίστευαν σε ένα κοσμολογικό δυϊστικό δόγμα, σύμφωνα με το οποίο υπήρχε ένας Θεός κακός δημιουργός του γήινου κόσμου και ένας Θεός καλός βασιλέας του μέλλοντος αιώνος), αλλά αργότερα μετεξελίχτηκαν στους Βογομίλους (οπαδούς ενός δυϊστικού δόγματος σύμφωνα με το οποίο γινόταν πόλεμος ανάμεσα στον καλό Θεό και τον κακό Σαταναήλ). Οι Βογομίλοι απέρριπταν τη λατρεία, την εκκλησιαστική ιεραρχία και την πολιτική ευταξία. Προκάλεσαν με τις θρησκευτικές αλλά και τις πολιτικές τους απόψεις τη σφοδρή αντιπαλότητα των Βυζαντινών (μάλιστα, ο αυτοκράτορας Αλέξιος Α΄ θανάτωσε αρκετούς, μεταξύ των οποίων και τον αρχηγό τους Βασίλειο). Στην Ιταλία η αίρεση εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην περιοχή του Τορίνου γύρω στο 1035 και εξακολουθούσε να δρα τουλάχιστον μέχρι το 14ο αιώνα.

Οι οπαδοί της ήταν γνωστοί με διάφορα ονόματα, όπως Κονκορετσανοί, Αλμπανοί ή Πάταροι, από την οδό Pataria του Μιλάνου, στην οποία πραγματοποιούσαν τις μυστικές συγκεντρώσεις τους ήδη από το 1058.

Οι Καθαροί όμως ήταν περισσότερο ισχυροί στη νότια Γαλλία, όπου έδρασαν υπό την ονομασία Αλβιγηνοί (Albigenses) από την πόλη Αλμπί ή Poblicants, από παραφθορά του ονόματος Παυλικιανοί.

Μετά τον Αλβιγηνικό πόλεμο (1208-1244), στη διάρκεια του οποίου οι δυνάμεις του πάπα εισέβαλαν στην επαρχία της Γαλλίας Λάνγκντοκ, θανατώθηκαν χιλιάδες Καθαροί – όταν ο παπικός εκπρόσωπος ρωτήθηκε από τους στρατιώτες πώς θα ξεχώριζαν τους Καθαρούς, αυτός απάντησε: «Σκοτώστε τους όλους, ο Θεός θα αναγνωρίσει τους δικούς Του». Τελικά η πρωτεύουσά τους, το φρούριο Μονσεγκίρ, καταλήφθηκε, η Ιερά Εξέταση τους καταδίωξε και ήδη από τις αρχές του 14ου αιώνα εξαφανίστηκαν. Το μόνο κείμενο των Καθαρών που διασώθηκε μέχρι τις μέρες μας είναι ένα τελετουργικό γραμμένο σε μια ρωμανική διάλεκτο του Troubadours.

Βάσιζαν τη διδασκαλία τους στην Καινή Διαθήκη και στο Απόκρυφο Ευαγγέλιο του Ιωάννη, ενώ η θέαση του κόσμου ήταν κατεξοχήν μανιχαϊστική (οι Μανιχαίοι ήταν οπαδοί του αυτοαποκαλούμενου προφήτη Μάνη, ο οποίος πίστευε ότι το σύμπαν ελέγχεται από δύο ανταγωνιστικές δυνάμεις του Καλού και του Κακού).

Χωρίζονταν σε δύο ομάδες: τους Πιστούς, που αποτελούσαν και τη μεγάλη μάζα, και τους Τέλειους, τους ιερουργούς, οι οποίοι απείχαν, μεταξύ άλλων, και από τη συνουσία. Πίστευαν ότι η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος γινόταν μέσω των χεριών, με την επαφή.

Δεν παραδέχονταν τη θεϊκή υπόσταση του Ιησού, ενώ το σώμα του, όπως και αυτό της Παναγίας, ήταν για τους οπαδούς της αίρεσης ένα φάσμα. Πρέσβευαν ότι ο άνθρωπος, επειδή αποτελείται από ψυχή και σώμα, μετείχε και στις δύο αρχές, του Καλού και του Κακού. Επομένως, για να σωθεί έπρεπε να απελευθερωθεί από την επίδραση που ασκούσε το βάρος του υλικού μέρους του. Οι Καθαροί πρότειναν έναν αυστηρό ασκητισμό, ο οποίος μερικές φορές οδηγούσε σε θάνατο από πείνα, και πίστευαν ότι η σωτηρία από το κακό μπορούσε να επιτευχθεί μόνο με την απομάκρυνση από τον υλικό κόσμο. Αποκήρυσσαν το γάμο και την ιδιοκτησία και ήταν οπαδοί της αυστηρής χορτοφαγίας.

Μετά τη βίαιη διάλυση των Καθαρών δεν ξανάγινε καμιά αναφορά σε αυτούς, παρά την κατά καιρούς εμφάνιση διαφόρων ομάδων που διεκδικούσαν την κληρονομιά της αίρεσης-σέκτας. Ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι ο τεκτονισμός, λόγω των αντιεξουσιαστικών του απόψεων και κυρίως λόγω της αρνητικής στάσης του απέναντι στην ιδιοκτησία, δεν παραδέχεται καμιά πνευματική ή άλλου είδους σχέση με τους Καθαρούς. Επιπλέον, ούτε σε σημαντικές εγκυκλοπαίδειες του ελευθεροτεκτονισμού γίνεται κάποια αναφορά σε αυτή την ξεχασμένη αίρεση, η οποία στην πραγματικότητα δεν εντάσσεται σε αυτό που ορίσαμε ως μυστική εταιρεία, αλλά μάλλον αποτελεί μια ιδιότυπη χριστιανική(;) αίρεση.

Πηγή...: