Ραγδαίες αλλαγές στον αραβικό κόσμο -Σφαγή σε Λιβύη,Μπαχρέϊν.

Ραγδαίες αλλαγές στον αραβικό κόσμο - Σφαγή σε Λιβύη, Μπαχρέιν

Οι παλαιές ισορροπίες διασαλεύονται επικίνδυνα και οι νέες που θα προκύψουν θα αποτελέσουν γιγαντιαία πρόκληση για τις ΗΠΑ και την Ευρώπη που επί δεκαετίες συνεργάστηκαν (συγκάλυψαν, χρηματοδότησαν) τα αυταρχικά καθεστώτα που σήμερα καταρρέουν. Μπροστά στο δίλημμα «εκδημοκρατισμός ή ισορροπία», η Δύση αναγκάζεται διστακτικά να επιλέξει το πρώτο, ελπίζοντας ότι οι αλλαγές που θα επέλθουν δεν θα καταφέρουν θανάσιμο πλήγμα στα εδραιωμένα συμφέροντα των ΗΠΑ και της Ευρώπης στην ευρύτερη περιοχή: Αίγυπτος και Ιορδανία εγγυώνται την ειρήνη των Αράβων με το Ισραήλ, η Σαουδική Αραβία εγγυάται τα πετρέλαια, το Μπαχρέιν παρέχει την έδρα του Πέμπτου Στόλου, η Υεμένη δίνει χείρα βοηθείας στη μάχη κατά της αλ-Κάιντα. Αυτές οι στρατηγικές συμμαχίες βρίσκονται τώρα υπό αίρεση, καθώς η γενικευμένη «επανάσταση των Αράβων» παρότι ακόμη δεν στρέφεται ούτε εναντίον των ΗΠΑ ούτε εναντίον της Ευρώπης, δεν αποκλείεται στην κάλπη να δείξει ακριβώς το αντίθετο.

Της Ελενας Μπέλλη

Συθέμελα δονείται πλέον ο αραβικός κόσμος και απειλεί ευθέως με κατάρρευση όχι μόνον τα αυταρχικά καθεστώτα που κυριαρχούν στην πολιτική σκηνή επί σειρά ετών, αλλά και τις εύθραυστες ισορροπίες που δόμησαν οι ΗΠΑ με πολύ «κόπο» και πολύ χρήμα. Οι ισχυρές δυνάμεις προόδου και αλλαγής που απελευθέρωσε πρώτη η Τυνησία πλήττουν σήμερα την πλειοψηφία των αραβικών κρατών, συμπεριλαμβανομένου και αυτού του Ιράκ, όπου την Πέμπτη, δύο άνθρωποι σκοτώθηκαν και 47 τραυματίστηκαν, όταν η αστυνομία άνοιξε πυρ εναντίον συγκεντρωμένων σε αντικυβερνητική διαδήλωση στη Σουλεϊμανίγια.
Κανείς ηγέτης, πουθενά στη αραβική Μέση Ανατολή δεν μπορεί πλέον να δηλώνει ασφαλής, καθώς γνωρίζει ότι αργά ή γρήγορα θα έρθει αντιμέτωπος με το ισχυρό λαϊκό αίτημα για τον εκσυγχρονισμό και τον εκδημοκρατισμό. Και καμία υπόσχεση, ούτε αυτή των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων ότι θα διευρυνθεί το συμβούλιο εκλεκτόρων που αναδεικνύει τους «βουλευτές» (που μόνον συμβουλευτικό ρόλο έχουν), ούτε καν αυτή του Εμίρη του Μπαχρέιν ότι θα δώσει επίδομα πάνω από 2.000 δολ. σε κάθε οικογένεια στη χώρα, δεν αρκούν πια για να κατευνάσουν τη σωρευμένη οργή των διαδηλωτών.

«Σφαγή» στο Μπαχρέιν
Δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές ξεχύθηκαν ξανά χθες στους δρόμους του Μπαχρέιν για να οδηγήσουν τους νεκρούς της Πέμπτης στην τελευταία τους κατοικία, συνήθης, στους Αραβες, αφορμή για το ξέσπασμα αντικυβερνητικών διαδηλώσεων. Τέσσερις διαδηλωτές σκοτώθηκαν την Πέμπτη και 247 τραυματίστηκαν, όταν η αστυνομία προσπάθησε να διαλύσει τους πρόχειρους καταυλισμούς στην Πλατεία Μαργαριταριού στην πρωτεύουσα Μάναμα.
«Ο λαός ζητά την πτώση του καθεστώτος», φώναζαν οι διαδηλωτές και καλούσαν τη δυναστεία των αλ-Χαλίφα να εγκαταλείψει την εξουσία. Οι περισσότεροι διαδηλωτές στο Μπαχρέιν είναι σιίτες, που διαμαρτύρονται κυρίως για τον αποκλεισμό τους από την «καλή, σουνιτική κοινωνία» της χώρας, τις καλές θέσεις εργασίας και τα κυβερνητικά και στρατιωτικά αξιώματα. Τα αιματηρά γεγονότα της Πέμπτης πολώνουν το κλίμα στο Μπαχρέιν: Ενας από τους σημαντικότερους κληρικούς των σιιτών, ο σεΐχης Ισα Κασέμ, χαρακτήρισε τα τεκταινόμενα στην Πλατεία Μαργαριταριού ως «προσχεδιασμένη σφαγή» και, ενώπιον χιλιάδων παρευρισκομένων πιστών, αποφάνθηκε ότι «τα γεγονότα έβαλαν τέλος σε κάθε μορφή διαλόγου. Επιπλέον, το αντιπολιτευόμενο σιιτικό κόμμα Wefaq, αποχώρησε την Πέμπτη από τη Βουλή σε ένδειξη διαμαρτυρίας, αφήνοντας ελάχιστα περιθώρια εκτόνωσης της έντασης. Η κρίση στο Μπαχρέιν προκαλεί έντονη διεθνή ανησυχία: Ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Ουίλιαμ Χέιγκ, ζήτησε «διάλογο μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης σχετικά με το σύνταγμα, διάλογο που θα οδηγήσει σε περισσότερες μεταρρυθμίσεις στο πολιτικό σύστημα». Από πλευράς ΗΠΑ, που αυτή τη φορά είναι αντιμέτωπες με ένα ήδη γνωστό δίλημμα, η Χίλαρι Κλίντον προσπάθησε να τηρήσει ισορροπίες, επισημαίνοντας ότι υποστηρίζει «πραγματική και με νόημα αλλαγή στο Μπαχρέιν, χώρα φίλη και σύμμαχο» αλλά καλώντας την κυβέρνηση να επιδείξει αυτοσυγκράτηση. Δεν εισακούστηκε: Αργά χθες το βράδυ, ο στρατός άνοιξε πυρ εναντίον διαδηλωτών κοντά στην Πλατεία Μαργαριταριού προκαλώντας σοβαρούς τραυματισμούς σε δεκάδες ανθρώπους, δήλωσε βουλευτής του Wefaq.
Διαδηλώσεις στην Υεμένη
Εικόνα πολεμικού μετώπου παρουσίαζε χθες και η Υεμένη, όπου οι δυνάμεις ασφαλείας και οι οπαδοί του καθεστώτος συγκρούστηκαν με διαδηλωτές που είχαν ξεχυθεί στους δρόμους για να απαιτήσουν την παραίτηση του προέδρου Αλί Αμπτάλα Σάλεχ. Στο Αντεν, όπου το μίσος για την κυβέρνηση της Σανάα έπαψε πλέον να υφέρπει, ένας διαδηλωτής σκοτώθηκε χθες και τέσσερις τραυματίστηκαν όταν η αστυνομία προσπάθησε να διαλύσει το συγκεντρωμένο πλήθος που θέλησε να διαμαρτυρηθεί για τη «δολοφονία» έξι ανθρώπων από δυνάμεις ασφαλείας στα μέσα της εβδομάδας. Ογκώδεις διαδηλώσεις έγιναν χθες και στην πρωτεύουσα Σανάα, με κεντρικό σύνθημα «Αλι, είσαι ο επόμενος μετά τον Μουμπάρακ». Αυτό που ωστόσο ανησυχεί τους αναλυτές στην Υεμένη είναι η αναταραχή στην πόλη Ταΐζ, κέντρο μεγαλοαστών και «βαρόμετρο» των εξελίξεων στη χώρα. Στην Ταΐζ χθες οι διαδηλωτές αριθμούσαν αρκετές δεκάδες χιλιάδες, ενώ οι οπαδοί του Σάλεχ που επίσης βγήκαν στους δρόμους ήταν μόλις 10.000: «Η Σανάα είναι σημαντική, αλλά αν η Ταΐζ πάρει μπρος τότε η κατάσταση θα απογειωθεί», επισήμανε ο Γρέγκορι Τζόνσεν του Πανεπιστημίου Πρίνστον. Η Υεμένη, επίσης φίλη και σύμμαχος των ΗΠΑ, αντιμετωπίζει ταυτόχρονα και άλλα εσωτερικά προβλήματα: Τη μάχη εναντίον της έδρας της αλ Κάιντα Αραβικής Χερσονήσου, μία εξέγερση αυτονομιστών στο νότο και μία αμφιβόλου ισχύος ανακωχή με τους σιίτες αντάρτες στον Βορρά. Κοινώς, η κατάσταση είναι εκρηκτική.
Νεκροί στη Λιβύη
Ισχυρές δυνάμεις του στρατού του Καντάφι έφθασαν χθες στη Βεγγάζη για να καταστείλουν την «εξέγερση» που απειλεί το καθεστώς στην Τρίπολη. Οι διαδηλώσεις στη Βεγγάζη είναι μακράν η σημαντικότερη δημόσια έκφραση αμφισβήτησης στα 41 χρόνια διακυβέρνησης του Λίβυου ηγέτη. Τουλάχιστον 24 άνθρωποι σκοτώθηκαν στη διάρκεια των συγκρούσεων μεταξύ των διαδηλωτών και του στρατού και, σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, από χθες, η πόλη τελούσε υπό τη διοίκηση του Σααντί Καντάφι, γιου του Λίβυου ηγέτη. Σύμφωνα, πάντως, με την οργάνωση εξόριστων Λίβυων, η πόλη αλ Μπάιντα, 200 χλμ. ΒΑ της Βεγγάζης, βρισκόταν χθες «στα χέρια του λαού και εκτός της κυριαρχίας του καθεστώτος του Καντάφι».
Ωστόσο, ο στρατός επιχείρησε να ανακαταλάβει την αλ Μπάιντα, με αποτέλεσμα να συνεχίζονται οι συγκρούσεις έως αργά χθες το βράδυ. «Αμύνονται με όποιο όπλο βρουν», δήλωσε Λίβυος με επαφές στην αλ Μπάιντα. Και κάποιοι προειδοποιούν ότι ο Καντάφι είναι... σκληρό καρύδι: «Η Λιβύη δεν συγκρίνεται με την Αίγυπτο ... Ο Καντάφι θα δώσει τη μάχη μέχρι την τελευταία στιγμή», επισήμανε ο Νομάν Μπενότμαν, πρώην μέλος των Λίβυων Ισλαμιστών.
Φατάχ vs Χαμάς
Τι θα κάνουν οι Παλαιστίνιοι;
Στη Λωρίδα της Γάζας, η Χαμάς απαγορεύει τις διαδηλώσεις υπέρ της Φατάχ. Στη Δυτική Όχθη συμβαίνει το αντίθετο. Προχθές, ο ηγέτης της δεύτερης και πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, ζήτησε να γίνουν εκλογές και στις δύο περιοχές. Η ισλαμική οργάνωση το απέρριψε, υπενθυμίζοντας ότι ο Αμπάς ήταν αυτός που είχε αρνηθεί να αναγνωρίσει τη νίκη της το 2006, προκαλώντας ουσιαστικά το διχασμό των Παλαιστινίων. Οι συνθήκες μοιάζουν ιδανικές για να εκδηλωθεί μία ακόμη εξέγερση στον αραβικό κόσμο. Όμως, οι Παλαιστινίοι ήταν πάντα μία ιδιαίτερη περίπτωση και δεν παίρνουν τους δρόμους και τα όπλα όταν το περιμένουν όλοι οι υπόλοιποι...
Πυρετώδεις διαβουλεύσεις στο Τελ Αβίβ
Αλλάζει ο χάρτης συμμαχιών με το Ισραήλ
Ανησυχία σε βαθμό πανικού έχει καταλάβει το Ισραήλ με αφορμή τις ραγδαίες και απρόβλεπτες εξελίξεις στον αραβικό κόσμο, με τα καθεστώτα του οποίου το Τελ Αβίβ είχε βρει σχετικά ασφαλείς ισορροπίες. Οι σχέσεις του Ισραήλ με τα κράτη της Μέσης Ανατολής ορίζονται σε τρία επίπεδα: Τις φίλες χώρες (Αίγυπτος, Ιορδανία), τις εχθρικές (Συρία, μία μερίδα του Λιβάνου και κατ’ επέκταση το Ιράν) και τις ουδέτερες, που περιλαμβάνουν όλα τα υπόλοιπα κράτη, δηλ. τα κράτη της Αραβικής Χερσονήσου, το Ιράκ, και τα κράτη της Βόρειας Αφρικής, συμπεριλαμβανομένης εσχάτως και της Λιβύης.
Οι συμπαγείς συμμαχίες του Τελ Αβίβ με το Αμάν και ειδικότερα με το Κάιρο, διασφάλιζαν δύο σημαντικές παραμέτρους: Πρώτον, την τιθάσευση του αντιεβραϊκού πνεύματος στους λαούς της Μέσης Ανατολής, έτσι ώστε να παραμένουν αδιασάλευτες οι ισορροπίες σε κυβερνητικό επίπεδο. Και δεύτερον, τη διαβεβαίωση ότι τα ουδέτερα κράτη θα συνεχίσουν την ίδια προσέγγιση, έτσι ώστε αυτά τα κράτη, παρότι δεν θα αναβαθμιστούν στην κατηγορία των «φίλων του Ισραήλ», δεν θα υποτροπιάσουν στην κατηγορία των «εχθρών».
Ισορροπίες
Πλέον, τίποτε από τα παραπάνω δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένο. Οι ρευστές ισορροπίες στην Αίγυπτο και η επισφαλής θέση των αυταρχικών καθεστώτων στον αραβικό κόσμο εν γένει αφήνουν ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα. Με σημαντικότερα πρωτίστως την απώλεια των συμμάχων και εταίρων σε συμφωνία ειρήνης, Αιγύπτου και Ιορδανίας και δευτερευόντως τη διάνοιξη διαδρόμων διείσδυσης της σκληροπυρηνικής Τεχεράνης. Η δεύτερη παράμετρος έχει ιδιαίτερη σημασία στις χώρες με σημαντική σιιτική παρουσία, όπως το Ιράκ (62%), η Σαουδική Αραβία (10%) αλλά και ο Λίβανος (28%), όπου η σιιτική Χεζμπολάχ παραμένει ένα ισχυρό πολιτικό κόμμα. Αν, λοιπόν, το Ιράν καταφέρει να δημιουργήσει ισχυρά ερείσματα σε κάποιες από τις χώρες της Μέσης Ανατολής, σε συνδυασμό με τις υποψίες ότι η Τεχεράνη αποσκοπεί στην κατασκευή πυρηνικών όπλων, τότε το Ισραήλ θα βρεθεί σχεδόν περικυκλωμένο από «ομοϊδεάτες, έτοιμους για όλα».
Αν και όποτε ανοίξουν οι κάλπες στην εκδημοκρατισμένη Μέση Ανατολή, όταν και αν οι πολίτες εκφράσουν την πραγματική βούλησή τους, ποιο θα είναι το αποτέλεσμα; Αυτό το βασανιστικό ερώτημα το Τελ Αβίβ δεν μπορεί να το αντέξει...
Γέφυρες
Οι... κωλοτούμπες των «αυλικών»
Όταν ένας βασιλιάς ή δικτάτορας πέφτει, τότε οι περισσότεροι «αυλικοί» του, που τον εξυμνούσαν διαρκώς την εποχή της παντοδυναμίας του, διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους ότι δεν συμφώνησαν ποτέ μαζί του. Ρίχνουν γέφυρες στο νέο καθεστώς και προσπαθούν να προφυλάξουν τα προνόμιά τους, με τον μοναδικό τρόπο που γνωρίζουν: «γλείφοντας» τους εκάστοτε ισχυρούς. Από τον κανόνα αυτό, δεν θα μπορούσε να εξαιρεθεί η Αίγυπτος. Εκεί όπου στο Facebook, το Twitter και άλλους χώρους κοινωνικής δικτύωσης, κυκλοφορούν ήδη οι «Λίστες των Ξεφτιλισμένων» - με ονόματα διανοουμένων, καλλιτεχνών και λοιπών «προσωπικοτήτων» οι οποίες τώρα υμνούν την εξέγερση, ενώ στην αρχή είχαν ταχθεί εναντίον της.
Ένας από αυτούς, σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας Washington Post, είναι ο διευθυντής σύνταξης της κρατικής εφημερίδας al-Ahram, Οσάμα Σαράγια. Τις πρώτες μέρες, ο Σαράγια κατακεραύνωνε τις μειοψηφίες που διασάλευαν τη δημόσια τάξη, προειδοποιώντας ότι τις διαδηλώσεις καπηλεύονταν ισλαμιστές που υπηρετούν ξένα συμφέροντα. Την προηγούμενη Κυριακή, όμως, στο κεντρικό άρθρο της εφημερίδας, έγραψε τα εξής: «Χαιρετώ την επανάσταση και εκφράζω το σεβασμό μου προς τη νεολαία της. Οι λίγοι διεφθαρμένοι οδηγούσαν την Αίγυπτο στην καταστροφή, τώρα όμως η εποχή τους τελείωσε».
Ανάλογη «κωλοτούμπα» έκανε και ο γνωστός ποπ-σταρ της Αιγύπτου, Τάμερ Χόσνι. Πριν από μερικές μέρες, κυκλοφόρησε ένα νέο τραγούδι αφιερωμένο στην επανάσταση της 25ης Ιανουαρίου, που συνοδεύεται από βίντεο με πρόσωπα νεκρών διαδηλωτών. Φαίνεται πως με τον τρόπο αυτό προσπαθούσε να ξεπλύνει τη ντροπή που ένιωσε όταν διώχθηκε με τις κλωτσιές από την πλατεία Ταχρίρ, επειδή οι νέοι που βρίσκονταν εκεί είχαν δει την τηλεοπτική εκπομπή στην οποία τους ζητούσε να πάνε σπίτια τους για να τελειώσει η κρίση...
Πηγή...