Λακεδαιμονίων Πολιτεία
... και τα εξής ο Λυκούργος αντίθετα προς τους άλλους Έλληνας εις την Σπάρτην ενομοθέτησεν. Ως γνωστόν, εις τας άλλας πόλεις οι άνθρωποι όσα δύνανται χρήματα κερδίζουν, άλλος μεν ως γεωργός, άλλος ως πλοίαρχος, άλλος ως έμπορος, άλλοι δε συντηρούνται από τας τέχνας. Εις την Σπάρτην όμως οΛυκούργος απηγόρευσεν εις τους ελευθέρους πολίτας όλα τα είδη του χρηματισμού, ως μόνην δ' εργασίαν των διέταξε να θεωρούν όσα εξασφαλίζουν την ελευθερίαν των πόλεων. Και πράγματι, προς τι να φροντίζουν περί πλούτου εκεί, όπου η υποχρέωσις να φέρουν όλοι ίσην μερίδα δια την τροφήν και ομοίως όλοι να ζουν έκαμεν ώστε να μη επιθυμούν χρήματα δια την καλοπέρασιν; Αλλά ουδέ δια τα ενδύματα πρέπει να κερδίζουν χρήματα· διότι στολισμός των είναι όχι τα πολυτελή φορέματα, αλλά τα εύρωστα σώματα. Δεν υπάρχει δε ανάγκη χρηματολογίας ουδέ δι' έξοδα χάριν των συσκήνων· διότι τους σωματικούς κόπους προς ωφέλειαν των συντρόφων τούς έκαμεν εντιμοτέρους από πάσαν χρηματικήν δαπάνην, επειδή, όπως έδειξεν, εκείνο μεν είναι έργον της ψυχής, τούτο δε του πλούτου. Και εις τούτο όμως εμπόδισε με άδικα μέσα να κερδίζουν χρήματα· διότι πρώτον μεν τοιούτον ώρισε νόμισμα, του οποίου και δέκα μόνον μνων αξίας αν εις την οικίαν μετακομισθή, δεν θα μείνη απαρατήρητον ούτε από τους κυρίους ούτε από τους δούλους, επειδή και τόπον πολύν θα χρειασθή και άμαξαν προς μεταφοράν. Γίνεται δε έρευνα δια χρυσά και αργυρά νομίσματα και αν που ανακάλυψη τοιαύτα η έρευνα, τιμωρείται ο κάτοχός των. Προς τι λοιπόν να επιδιώκουν την απόκτησιν χρημάτων εκεί όπου η απόκτησίς των προξενεί περισσοτέρας λύπας παρά η χρησιμοποίησίς των ευχαρίστησιν;

Ξενοφώντος Λακεδαιμονίων Πολιτεία,. 7.1-7.6 Μτφρ. Α.Ν. Διαμαντόπουλος. (1937)
Ένα από τα πρώτα μέτρα που έλαβε ο Λυκούργος ήταν η κατάργηση του νομίσματος και η αντικατάστασή του με δύσχρηστα ογκώδη σιδερένια νομίσματα... 
Χιλιάδες χρόνια αργότερα, ένας μεγάλος του πνεύματος και της τέχνης, ο Ριχάρδος Βάγκνερ, τοποθετούσε στον χρυσό του Ρήνου όλα τα κακά του κόσμου. Το χρήμα ήταν το...... 
κακό και αυτό ο Λυκούργος το είχε διαπιστώσει πριν από 28 ολόκληρους αιώνες. "Δεύτερο έργο του Λυκούργου, και το πιο τολμηρό απ' όλα, είναι... ο αναδασμός της γης. Υπήρχε τότε φοβερή ανισότητα και έρχονταν στην πόλη πολλοί ακτήμονες και άποροι επειδή τα πλούτη είχαν συσσωρευτή σε ελάχιστους. Γι' αυτό, πολεμώντας την αναισχυντία και το φθόνο και το έγκλημα και την τρυφηλότητα και τα δύο άλλα νοσήματα της πολιτείας, που είναι παλαιότερα και σοβαρότερα, τον πλούτο και τη φτώχεια, έπεισε όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες να τα βάλουν όλα στη μέση για να γίνη αναδασμός και να ζουν μεταξύ τους όλοι ίσοι και μ ε ίση περιουσία, επιδιώκοντας να πρωτεύουν στην αρετή, σαν να μην υπήρχε καμιά άλλη ανάμεσά τους διαφορά και ανισότητα παρά αυτή που την ορίζει η καταδίκη του κακού και ο έπαινος του καλού πολίτη. Και κάνοντας πράξη το έργο του μοίρασε την άλλη λακωνική γη σε τριάντα χιλιάδες κλήρους για τους περιοίκους κι αυτήν που αποτελούσε την Σπάρτη σε εννιά χιλιάδες (γιατί τόσοι έγιναν οι κλήροι των Σπαρτιατών).»ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ - ΒΙΟΣ ΛΥΚΟΥΡΓΟΥ 
«Λένε πως όταν κάποτε ο Λυκούργος, χρόνια πολλά μετά τον αναδασμό της γης, γύριζε από ένα ταξίδι και είδε να έχουν πριν λίγο θερίσει στους αγρούς, καμαρώνοντας τους σωρούς, ίσους τον ένα δίπλα στον άλλο, χαμογέλασε και είπε σ' αυ τούς που ήταν μαζί του, πως η Λακωνική ολόκλη ρη μοιάζει με χώρα που ανήκει σε αδέλφια, που μόλις έκαναν τη μοιρασιά». 
Πρώτος ο Λυκούργος, πρώτη η Αρχαία Σπάρτη αντελήφθη αυτό που αργότερα έγινε η μά στιγα της ανθρωπότητας, την δουλεία του χρήμα τος! Κάποτε οι ισχυροί είχαν τον έλεγχο των υλικών αγαθών, σήμερα τα πράγματα έχουν αντι στραφεί, αυτοί που έχουν τον έλεγχο των υλικών αγαθών είναι και οι ισχυροί. Αυτήν την αντιστρο φή των πραγμάτων, αυτόν τον βιασμό της φύσης που επέρχετο προσπάθησε να προλάβει ο Λυκούρ γος περιορίζοντας στο ελάχιστο την κοινωνική αδικία, εγκαθιστώντας μια κατάσταση οικονο μικής ισότητας μεταξύ των πολιτών και προχω ρώντας σε ένα πρακτικό μέτρο για την επίτευξη αυτού του σκοπού. Στην κατάργηση των χρυσών και αργυρών νομισμάτων και στην αντικατάστα ση τους με δυσκίνητα σιδερένια νομίσματα ούτως ώστε όταν καθιερώθηκε αυτό το μέτρο, όπως ανα φέρει ο Πλούταρχος, πολλών ειδών αδικήματα εξηφανίσθησαν από την Λακεδαίμονα. Πρώτος, δηλαδή ό Λυκούργος, "πρώτη η Αρχαία Σπάρτη ήταν η Πολιτεία εκείνη που κατήργησε τον χρυσό από βάση της οικονομίας της." 
Σχετικό θέμα:

Οι δέκα εντολές, ο Μωυσής και ο Λυκούργος