| Οδύσσεια χωρίς Ιθάκη: Μισάκ Απελιάν - Κανανιάν |  |  |
Της Κουήν Μινασιάν
Συνεχίζοντας την έρευνα της ιστορίας της οικογένειάς μας στο μάθημα Ιστορίας του σχολείου, φτάσαμε στην οικογένεια Απελιάν -Κανανιάν. Η μαθήτρια
Μαριάμ Απελιάν παρουσίασε μια τόσο ενδιαφέρουσα έρευνα, που μας παρακίνησε να γνωρίσουμε από κοντά τον παππού της και αφηγητή μας, τον κύριο Μισάκ Απελιάν. Ένας άνθρωπος, που παρά τις τόσες δυσκολίες παραμένει πράος και χαμογελαστός. Ο δίχως παράσημα άγνωστος στρατιώτης, ο χωρίς επαίνους ανώνυμος ήρωας μπορεί να είναι ο διπλανός μας άνθρωπος.
Με λένε Μισάκ Απελιάν, γεννήθηκα το 1938 στην πόλη Μαλαγέρ (ή Μαρακέγ) της Περσίας. Θα σας διηγηθώ την ιστορία της οικογένειάς μου, ιδιαίτερα δε του πατέρα μου.
Στο χωριό Ουζουνλού, της περιοχής Γιοζγκάτ, ζούσαν ο παππούς μου Οβαννές Απελιάν - Κανανιάν και η γιαγιά μου Μάρτα. Το Ουζουνλού ήταν 60 χλμ. από την Άγκυρα στο δρόμο προς Κιλικία. Ο Οβαννές είχε 4 γιους και 2 κόρες: ο Μισάκ, ο Γεζεκέλ, ο Μεσρόπ, ο Ρουπέν και η Αλτούν. Την άλλη κόρη, μικρότερη απ’ όλους, δεν θυμάμαι πως την έλεγαν. Πατέρας μου ο Μεσρόπ. Θυμάμαι όσα μας έλεγε, τα θυμάμαι καλά, γιατί μας τα διηγιόταν συχνά και πολύ παραστατικά.
Ο τουρκικός στρατός και η χωροφυλακή εισέβαλαν, που λέτε, απρόσμενα το 1915 στο Ουζουνλού. Σφαγές και αρπαγές γίνονταν και σε άλλα μέρη, μα άρχισαν τόσο ξαφνικά και πήραν μεγάλη έκταση τόσο γρήγορα, που κανείς δεν προλά-βαινε να αντιδράσει ή έστω να τρέξει να ειδοποιήσει άλλες περιοχές. Οι δυο μεγαλύτεροι, Μισάκ και Γεζεκέλ είχαν ήδη κληθεί και υπηρετούσαν τη θητεία τους στο τουρκικό στρατό, κάπου μακριά.
Ο ιμάμης της περιοχής διάβασε τη διαταγή σφαγής και κατέληξε: «Ω, καταραμένοι! Ο μεγάλος Αλλάχ έφερε τη μέρα που όποιος είναι μουσουλμάνος, πρέπει να σφάζει τους Αρμένιους». Έδεσαν τους άντρες 17 ως 60 χρονών ανά δεκάδες, πολλές δεκάδες, για να τους πάνε για σφαγή. Η επιλογή των αντρών έγινε με μια ματιά στο λαιμό, δηλαδή σ’ όποιον προεξείχε το “μήλο του Αδάμ”. Δεν σώθηκε κανένας τους, …ούτε κι ο παππούς Οβαννές. Πολλοί Τούρκοι άρπαζαν γεροδεμένους νέους κι εφήβους, που δεν είχαν “ώριμο μήλο του Αδάμ”, για να τους κάνουν δούλους στα χωράφια τους. Ο Μεσρόπ και ο Ρουπέν που ήταν έφηβοι, τους πήραν και γλίτωσαν. Στο μεταξύ πιο κει βλέπουν με τα μάτια τους, τους τούρκους στρατιώτες να πυροβολούν ή με τσεκούρια να σφάζουν όλο το λαό του χωριού. Συγγενείς, φίλοι, γείτονες.... Τα όμορφα νεαρά κορίτσια τα άρπαζαν για τις ορέξεις τους. Έτσι άρπαξαν και την Αλτούν, την μεγάλη αδερφή τους. Ήταν, λένε, τόσο όμορφη, όσο κι έξυπνη!
Μερικοί Αρμένιοι κατάφεραν και κρύφτηκαν την περίοδο αυτή. Λίγο καιρό μετά τις πρώτες σφαγές ήρθε νέα διαταγή, σύμφωνα με την οποία σταματάει ο διωγμός των Αρμενίων και να νιώσουν ελεύθεροι κι ασφαλείς για να εμφανιστούν. Δυστυχώς πολλοί το πίστεψαν, βγήκαν από τις κρυψώνες τους και ...πάει, θυσιάστηκαν κι αυτοί.
Παιδαρέλι ακόμη, λοιπόν, πήραν τον πατέρα μου
