18 Φεβρουαρίου 2014

Νίκος Τανάλιας Η διασαφήνισις των εννοιών «διαδικασία» και «διεργασία» Χρήματα δε λέγομεν πάντα όσων η αξία νομίσματι μετρείται Αριστοτέλης

Η διασαφήνισις των εννοιών «διαδικασία» και «διεργασία»
Χρήματα δε λέγομεν πάντα όσων η αξία νομίσματι μετρείται
Αριστοτέλης

Τι έχει να κάνει μια διαδικασία του αυθεντικά ελληνικού πολιτεύματος ή πολιτικού συστήματος της δημοκρατίας με μια διεργασία του αγγλοσαξωνικού δυναστικού καθεστώτος εξουσίας, του κομματοκρατουμένου κοινοβουλευτισμού; Απολύτως τίποτε!

΄Ομως το Σάββατο 2014.2.15, στην εκπομπή «Ἡ ὥρα τῆς ἑλληνικῆς ἀγωγῆς», του artFM Radio Κύπρου,* στο κενό φαίνεται πως έπεσε η διαφορά μεταξύ των εννοιών διαδικασία ή process και διεργασία ή procedure. Είναι μια τραγική ειρωνεία το ότι αμφότεροι οι αγγλικοί αυτοί όροι: «procedure» και «process», συχνότατα μεταφράζονται στην ελληνική γλώσσα με την λέξι «διαδικασία», τούτη όμως η τραγική ειρωνεία δεν αποτελεί ορθήν πρακτικήν.

Ετυμολογικά, το αγγλικό ουσιαστικό «pro·ce·dure» προέρχεται, γύρω στο 1610, από την παλαιά γαλλική λέξι «procéder» (c.1200). Είναι το ρήμα «to proceed» στην αγγλική γλωσσα, που δηλώνει τον τρόπον με τον οποίον κάτι προχωρεί διαχρονικά.

Από το 1839 και εντεύθεν, η λέξις επίσης δηλώνει τον τρόπον διεξαγωγής των απτών εργασιών ενός κοινοβουλίου. Στην γαλλική γλώσσα σήμερα η λέξις «procédure» δηλώνει στην κυριολεξία μια μεθοδική ενέργεια ή διεργασία.

Από εκεί προέρχεται ο όρος «parliamentary procedure», πού ηλιθιωδώς μεταφράζεται ως δήθεν «δημοκρατική διαδικασία», ενώ απλά σημαίνει «κοινοβουλευτική διεργασία». Από εκεί επίσης προέρχεται και ο όρος «standard operating procedure» (SOP), που επίσης κακώς μεταφράζεται ως μια «τυποποιημένη διαδικασία λειτουργίας», ενώ στην πραγματικότητα δηλώνει μια «τυποποιημένη λειτουργική διεργασία».

Το επίσης αγγλικό ουσιαστικό «proc·ess» προέρχεται, στα τέλη του 19ου αιώνος, από την επίσης γαλλική λέξι «procès» εκ του λατινικού όρου «processus», που δηλώνει την διαχρονική εξέλιξι ή πορεία. Συχνά αναφέρεται σε μια ακούσια ή φυσική σειρά συστημικών αλλαγών, όπως π.χ., στο σύστημα της διαδικασίας γηράνσεως των ανθρώπων.

Στη γαλλική γλωσσα σήμερα, η λέξις «procès» χρησιμοποιείται ως η στην ελληνική λέξις «δίκη» ή «δικαστική αγωγή». Διά την δήλωσιν δε της διαχρονικής εξελίξεως ή πορείας χρησιμοποιείται ―ως ένα αρσενικό ουσιαστικό― o λατινικός όρος «le processus».


Ευοί Ευάν και εις Υγίειαν,
Ευδαιμονείτε!

* Νίκος Γεωργαντζάς και Γιάννος Ιωάννου, με
τον Νίκο Αμάραντο, στο artFM Radio Κύπρου:
«Ἡ ὥρα τῆς ἑλληνικῆς ἀγωγῆς», 2014.2.15
http://www.youtube.com/watch?v=nCXQ-isaAJg

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου