ΝΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΑΝΤΖΑΣ: Ο κατά τον Ισοκράτη ή δήθεν Σωκράτη ορθώς πεπαιδευμένος άνθρωπος

Εύγε στον συναγωνιστή Ολύμπιο Γόνο, που επαναφέρει προς συζήτησιν τούτο το φλέγον θέμα. Πρώτα παραθέτω την πρόσκλησί του, μαζί με το κείμενο από το youtube [1] και το τμήμα ειδήσεων του defencencenet [2].

Ακολούθως, παραθέτω 4 (τέσσερις) παρατηρήσεις, σχετικές με:

Α΄) Το ότι το κείμενο μάλλον είναι ανυπόστατο [3][4].

Β΄) Την μετάλλαξι του περιβάλλοντος της κοινωνίας των ανθρώπων, από την εποχή του Ισοκράτους ή Σωκράτους έως σήμερα.

Γ΄) Την τριακτύν ή trivium, η οποία εμπεριέχει την γνώσιν (Σχ. 1), μέσω των γεγονότων και της λογικής των «εὖ φρονούντων», που αναφέρει ο Ισοκράτης ή Σωκράτης.

Δ΄) Συμπληρώνω τα λεχθέντα υπό του Ισοκράτους ή Σωκράτους, επισημαίνοντας 2 (δύο) βασικές ικανότητες του ορθώς πεπαιδευμένου ανθρώπου.

Ολύμπιος Γόνος: «Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΡΟΠΟΣ ΠΟΥ ΣΚΕΦΤΕΣΑΙ ΚΑΙ Η ΜΟΡΦΩΣΗ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΡΟΠΟΣ ΠΟΥ ΕΠΙΒΙΩΝΕΙΣ [ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΣΩΚΡΑΤΗ]. ΜΗΠΩΣ Ο ΟΡΟΣ ΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΤΟΤΕ ΕΠΟΧΗΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΙ ΜΕ ΤΟΝ ΟΡΟ ΠΑΙΔΕΙΑ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΕΠΙΘΥΜΗΤΗ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΥ Κ. ΝΙΚΟΥ ΓΕΩΡΓΑΝΤΖΑ».

΄Οταν ρωτήσανε τον Σωκράτη να τους δώσει τον ορισμό του μορφωμένου ανθρώπου, δεν ανέφερε τίποτε για την συσσώρευση γνώσεων. «Η μόρφωση» είπε, «είναι θέμα συμπεριφοράς. Ποιούς ανθρώπους λοιπόν θεωρώ μορφωμένους;

α΄) Πρώτα απ’ όλα αυτούς που ελέγχουν δυσάρεστες καταστάσεις, αντί να ελέγχονται από αυτές.

β΄) Αυτούς που αντιμετωπίζουν όλα τα γεγονότα με γενναιότητα και λογική.

γ΄) Αυτούς που είναι έντιμοι σε όλες τους τις συνδιαλλαγές.

δ΄) Αυτούς που αντιμετωπίζουν γεγονότα δυσάρεστα και ανθρώπους αντιπαθείς καλοπροαίρετα.

ε΄) Αυτούς που ελέγχουν τις απολαύσεις τους.

στ΄) Αυτούς που δεν νικήθηκαν από τις ατυχίες και τις αποτυχίες τους.

ζ΄) Τελικά αυτούς που δεν έχουν φθαρεί από τις επιτυχίες και την δόξα τους».

Α΄) Μάλλον πρόκειται για ένα ανυπόστατο κείμενο, που κυκλοφορεί εδώ και χρόνια, ακόμη και σε έγκυρα κατά τα άλλα έντυπα ή blogs, ότι τάχα τάδε έφη Σωκράτης. «Το ότι δεν έγραψε ή είπε ο Σωκράτης ένα τέτοιο “ηθικοπλαστικό” κείμενο μάλλον είναι προφανές. Οποιοσδήποτε έχει την αντίθετη άποψη ας μας υποδείξει την πηγή του παραπάνω κειμένου… ΄Ισως κάποιος να μπέρδεψε τον Σωκράτη με τον Ισοκράτη… που εκεί πράγματι υπάρχει ένας παρόμοιος ορισμός, και να έφτιαξε κάτι δικό του παίρνοντας στοιχεία» [3][4].

Β΄) Πρϋπόθεσι όλων αυτών που αναφέρει ο Ισοκράτης ή Σωκράτης είναι η επιθυμία, αλλά και η ικανότης του ανθρώπου να επιτύχει την ανέλιξι της συνειδητότητός του, προς εκείνην ενός ορθώς πεπαιδευμένου ανθρώπου. Είτε ο Ισοκράτης ή ο Σωκράτης ζουν σε μια εποχή, όπου μεγαλουργεί ο homo sapiens.

Οι μετάπειτα όμως πολλαπλές θρησκευτικές παρεμβάσεις σφραγίζουν την υποταγή του πολιτικού έρωτος του Σωκράτους στην σωτηριακή αγάπη. Υπό την αιγίδα του δεσποτικού καθεστώτος εξουσίας, την υποταγή τούτη βεβαίως ακολουθούν οι επίσης γκρίζες παρεμβάσεις του Niccolò Machiavelli (η έννοια του κράτους στην νεωτερικότητα), του συντηρητικού Thomas Hobbes (το δόγμα του κοινωνικού συμβολαίου), του John Locke (το τεχνητό κράτος και ο τεχνητός άνθρωπος) και των Engels and Marx (το ορθό και δίκαιο, μη-ταξικό κράτος), που σταδιακά μεταλλάσουν τον άνθρωπο από homo sapiens σε homo economicus και homo technicus.

Εντός του πλαισίου τούτου του μεταλλαγμένου ανθρώπου, του homo economicus και homo technicus, οι άνθρωποι επιβιώνουμε βιολογικά, μέσω της αποκτήσεως τυπικών προσόντων και πτυχίων μας. ΄Ομως, υπό την μορφή της τυραννικής κομματοκρατίας, το δεσποτικό καθεστώς εξουσίας δεν μας επιτρέπει να βιώνουμε ούτε την συλλογική ευδαιμονία ούτε την συλλογική οικονομική ευμάρεια της κοινωνίας των ανθρώπων της εποχής του Ισοκράτους ή Σωκράτους, της εποχής του homo sapiens.

Γ΄) Η τριακτύς ή trivium εμπεριέχει την γνώσιν, μέσω των γεγονότων και της λογικής των «εὖφρονούντων», που αναφέρει ο Ισοκράτης ή Σωκράτης (Σχ. 1) [5][6].

Δ΄) Συμπληρώνω τα λεχθέντα υπό του Ισοκράτους ή Σωκράτους, επισημαίνοντας 2 (δύο) βασικές ικανότητες του ορθώς πεπαιδευμένου ανθρώπου.

Δ.α΄) Η ικανότης του ανθρώπου να επιτρέπει αντικρουόμενες ιδέες να συνυπάρχουν αρμονικά στην σκέψι του, έως ότου επιτύχει την ηρακλείτειο σύνθεσι αυτών, μέσω της επεξεργασίας δεδομένων. Είναι αυτή η ικανότης, η οποία οδηγεί εις την δημιουργίαν της κριτικής σκέψεως του ορθώς πεπαιδευμένου ανθρώπου.

Δ.β΄) Ικανότης του ανθρώπου να εκλαμβάνει τις απόψεις και εμπειρίες των άλλων ανθρώπων, ως νέες πηγές γνώσεως. Ο ίδιος ο Σωκράτης χρησιμοποιεί τούτη την ικανότητα, κατά την διαδικασία της μαιευτικής του μεθόδου.

Ευοί Ευάν και εις Υγίειαν,

Νίκος Γεωργαντζάς, Υπάρχων Συνδήκτωρ, ΕΙ·ΕΝD

[1] Σωκράτης – Ο Ορισμός του Μορφωμένου Ανθρώπου: https://www.youtube.com/watch?v=yKOh7CIwbpY.

[2] Τμήμα ειδήσεων defencencenet.gr: http://www.defencenet.gr/defence/item/ο-κατά-σωκράτη-ορισμός-του-μορφωμένου-ανθρώπου.

[3] Ο κατά Σωκράτη ορισμός του μορφωμένου ανθρώπου: http://anakalipto.blogspot.com/2012/09/blog-post_26.html.

[4] Ο ορθώς πεπαιδευμένος άνδρας: http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/corpora/anthology/content.html?m=1&t=262.

[5] Εργαλεία διά την ανέλιξιν της ελληνικής μας συνειδητότητος: http://alfeiospotamos.blogspot.com/2013/11/blog-post_10.html, http://mythiki-anazitisi.blogspot.gr/2013/11/blog-post_10.html και https://www.facebook.com/artFMradio/posts/661294203891139?stream_ref=5.

[6] ΕΙ·ΕΝD Βαλσαμάκης και Γεωργαντζάς, στις 2013.11.8, με τον Νίκο Αμάραντο, στο artFM Radio Cyprus: http://www.youtube.com/watch?v=PLsW-r_ZeOs.

http://alfeiospotamos.gr/?p=1385