ΟΡΚΟΣ Ο ΓΥΙΟΣ ΤΗΣ ΕΡΙΔΑΣ !
[… Αὐτὰρ Ἔρις στυγερὴ τέκε μὲν Πόνον ἀλγινόεντα
Λήθην τε Λιμόν τε καὶ Ἄλγεα δακρυόεντα
Ὑσμίνας τε Μάχας τε Φόνους τ᾽ Ἀνδροκτασίας τε
Νείκεά τε ψευδέας τε Λόγους Ἀμφιλλογίας τε
Δυσνομίην τ᾽ Ἀάτην τε, συνήθεας ἀλλήλῃσιν,
Ὅρκον θ᾽, ὃς δὴ πλεῖστον ἐπιχθονίους ἀνθρώπους
πημαίνει, ὅτε κέν τις ἑκὼν ἐπίορκον ὀμόσσῃ…]
Λήθην τε Λιμόν τε καὶ Ἄλγεα δακρυόεντα
Ὑσμίνας τε Μάχας τε Φόνους τ᾽ Ἀνδροκτασίας τε
Νείκεά τε ψευδέας τε Λόγους Ἀμφιλλογίας τε
Δυσνομίην τ᾽ Ἀάτην τε, συνήθεας ἀλλήλῃσιν,
Ὅρκον θ᾽, ὃς δὴ πλεῖστον ἐπιχθονίους ἀνθρώπους
πημαίνει, ὅτε κέν τις ἑκὼν ἐπίορκον ὀμόσσῃ…]
«ΚΙ Η ΜΙΣΗΜΕΝΗ Η ΕΡΙΔΑ ΤΟΝ ΠΟΝΟ ΓΕΝΝΗΣΕ ΠΟΥ ΒΑΣΑΝΙΖΕΙ, ΓΕΝΝΗΣΕ
ΚΑΙ ΤΗΝ ΛΗΘΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΕΙΝΑ, ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΛΗΓΕΣ ΠΟΥ ΔΑΚΡΥ ΤΙΣ ΠΟΤΙΖΕΙ,
ΤΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ, ΤΟΥΣ ΦΟΒΟΥΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΜΑΧΕΣ ΚΑΙ Τ” ΑΝΤΡΟΣΚΟΤΩΜΑΤΑ
ΚΑΙ ΤΙΣ ΦΙΛΟΝΙΚΙΕΣ ΚΑΙ Τ” ΑΠΑΤΗΛΑ ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΚΡΙΣΟΔΙΚΙΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ
ΚΑΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΑΤΗ, ΠΟΥΝΑΙ ΣΥΧΝΑ ΦΙΛΙ – ΚΛΕΙΔΙ ΤΑ ΔΥΟ ΤΟΥΣ,
ΚΑΙ ΤΟΝ Ο Ρ Κ Ο, Π” ΑΛΗΘΕΙΑ ΑΥΤΟΣ ΤΙΣ ΠΙΟ ΠΟΛΛΕΣ ΕΧΕΙ ΣΩΡΙΑΣΕΙ ΣΥΦΟΡΕΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ,
ΚΑΙ ΤΗΝ ΛΗΘΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΕΙΝΑ, ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΛΗΓΕΣ ΠΟΥ ΔΑΚΡΥ ΤΙΣ ΠΟΤΙΖΕΙ,
ΤΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ, ΤΟΥΣ ΦΟΒΟΥΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΜΑΧΕΣ ΚΑΙ Τ” ΑΝΤΡΟΣΚΟΤΩΜΑΤΑ
ΚΑΙ ΤΙΣ ΦΙΛΟΝΙΚΙΕΣ ΚΑΙ Τ” ΑΠΑΤΗΛΑ ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΚΡΙΣΟΔΙΚΙΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ
ΚΑΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΑΤΗ, ΠΟΥΝΑΙ ΣΥΧΝΑ ΦΙΛΙ – ΚΛΕΙΔΙ ΤΑ ΔΥΟ ΤΟΥΣ,
ΚΑΙ ΤΟΝ Ο Ρ Κ Ο, Π” ΑΛΗΘΕΙΑ ΑΥΤΟΣ ΤΙΣ ΠΙΟ ΠΟΛΛΕΣ ΕΧΕΙ ΣΩΡΙΑΣΕΙ ΣΥΦΟΡΕΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ,
ΓΙΑΤΙ ΑΛΛΟΙ ΚΑΙ ΤΡΙΣΑΛΛΟΙ, Σ” ΑΥΤΟΝ ΠΟΥ ΨΕΥΤΙΚΑ – ΚΙ ΕΙΝΑΙ ΕΙΣ ΓΝΩΣΗ ΤΟΥ- ΤΟΝ ΠΑΡΕΙ!». ( Ησίοδος, Θεογονία ).
……………………………………….
«ΌΡΚΩ ΜΗ ΧΡΩ»
Vasilis Theodoropoulos ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΔΕΛΦΙΚΟ ΠΑΡΑΓΓΕΛΜΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΑΝΔΡΟΥ;
ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΟΤΙ Ο ΣΟΛΩΝ ΑΠΑΙΤΕΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΘΗΝΑΙΟΥΣ ΝΑ ΟΡΚΙΣΘΟΥΝ ΟΤΙ ΘΑ ΤΗΡΗΣΟΥΝ ΤΗΝ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑ ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ ΔΕ ΤΗΝ ΟΡΚΟΜΩΣΙΑ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΗΛΙΑΣΤΩΝ, ΤΩΝ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ, ΤΩΝ ΕΝΝΕΑ ΑΡΧΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ.
Ο ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΟΡΚΙΖΕΙ ΤΟΥΣ ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ ΝΑ ΜΗΝ ΑΛΛΑΞΟΥΝ ΤΙΠΟΤΑ, ΩΣΟΤΟΥ ΕΠΙΣΤΡΕΨΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΝΤΕΙΟ ΤΩΝ ΔΕΛΦΩΝ. ΤΕΛΙΚΑ, ΦΕΥΓΕΙ ΠΡΟΣ ΑΓΝΩΣΤΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΕΠΙΣΤΡΕΨΕΙ ΠΟΤΕ ΠΙΣΩ.
Ο ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ ΜΑΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΖΕΙ ΓΙΑ ΤΟΝ «ΟΡΚΙΟ ΔΙΑ» ΟΤΙ ΚΡΑΤΟΥΣΕ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΟΥ ΔΥΟ ΚΕΡΑΥΝΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΙΜΩΡΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΟΡΚΩΝ.
Ο ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ ΜΑΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΖΕΙ ΓΙΑ ΤΟΝ «ΟΡΚΙΟ ΔΙΑ» ΟΤΙ ΚΡΑΤΟΥΣΕ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΟΥ ΔΥΟ ΚΕΡΑΥΝΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΙΜΩΡΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΟΡΚΩΝ.
ΣΤΗΝ «ΑΡΧΑΙΑ» ΕΛΛΑΔΑ Η ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΩΝ ΜΕ ΤΟΝ ΟΡΚΟ ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΝ ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ, ΙΚΑΝΟ ΝΑ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ ΤΗΝ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ, ΑΦΟΥ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΝ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΘΕΛΗΣΗ ΤΩΝ ΘΕΩΝ. ΓΙΑ ΤΟ ΛΟΓΟ ΑΥΤΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΝ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΒΙΟ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΒΟΛΗ ΤΗΣ ΤΑΞΕΩΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΡΜΟΝΙΑΣ ΣΤΙΣ ΔΙΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ.
ΠΩΣ ΕΞΗΓΕΙΤΑΙ ΛΟΙΠΟΝ ΟΙ ΔΥΟ ΚΟΡΥΦΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΝΟΜΟΘΕΤΕΣ ΝΑ ΕΠΙΒΑΛΛΟΥΝ ΤΟΝ ΟΡΚΟ , ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ ΤΟΥ ΟΡΚΟΥ Ο,ΤΙ ΠΙΟ ΣΕΒΑΣΤΟ ΚΑΙ ΙΕΡΟ, Ο ΔΙΑΣ ΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΜΟΝΙΑ ΤΗΣ ΝΑ ΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΟΡΚΟΥΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΗ Ο ΠΕΡΙΑΝΔΡΟΣ ΝΑ ΠΡΟΤΡΕΠΕΙ «ΌΡΚΩ ΜΗ ΧΡΩ»;
ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΦΑΝΕΣ ΜΕ ΤΟ ΔΕΛΦΙΚΟ ΠΑΡΑΓΓΕΛΜΑ ΤΟΥ Ο ΠΕΡΙΑΝΔΡΟΣ ΔΕΝ ΕΝΝΟΕΙ… ΜΗΝ ΟΡΚΙΖΕΣΑΙ, ΑΛΛΑ ΑΝΤΙΘΕΤΩΣ , ΣΕΒΟΜΕΝΟΣ ΑΠΟΛΥΤΑ ΤΟΝ ΟΡΚΟ ΠΡΟΤΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΗΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΕΤΟΙΑ ΠΟΥ ΝΑ ΑΜΦΙΣΒΗΤΕΙΤΑΙ ΚΑΙ ΝΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΟΡΚΙΣΤΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΘΟΤΗΤΑ ΤΗΣ. ΑΛΛΙΩΣ ΝΑ ΜΗΝ ΚΙΝΕΙΣΑΙ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΔΥΣΔΙΑΚΡΙΤΑ ΟΡΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΙ ΑΔΙΚΟΥ.
ΕΠΙΣΗΣ ΤΟ «ΌΡΚΩ ΜΗ ΧΡΩ» ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΕΙ ΟΤΙ ΕΑΝ ΔΕΝ ΚΑΤΕΧΕΙΣ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ, ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΟΡΚΙΣΘΕΙΣ.
ΟΝΤΩΣ Ο ΟΡΚΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΑΛΛΑ ΑΤΟΜΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΜΕ ΥΠΑΡΞΙΑΚΗ ΚΑΙ ΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΥΠΟΣΧΕΣΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗΣ ΤΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ ΠΟΥ ΑΝΕΛΑΒΕΣ.
ΚΑΙ ΕΠΕΙΔΗ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΣΤΗΝ «ΘΕΟΠΝΕΥΣΤΗ» «ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ»…ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΤΙ ΛΕΕΙ ΜΕ ΑΔΟΓΜΑΤΙΣΤΗ ΜΑΤΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΡΚΟ.
ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ ΔΕΝ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Ο ΟΡΚΟΣ ΑΛΛΑ : ΚΑΘΕ «ΕΠΙ ΜΑΤΑΙΩ» ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ (ΕΞ.20,7 / ΔΕΥΤ.5,11 )ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΝΤΑΙ Η ΨΕΥΔΟΡΚΙΑ Η ΨΕΥΔΟΜΑΡΤΥΡΙΑ ΚΑΙ Ο ΟΡΚΟΣ ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΨΕΥΤΙΚΩΝ ΘΕΩΝ (ΕΞ.20,16 / ΔΕΥΤ. 5,11 / ΛΕΥ.19,12 ) Ο ΙΔΙΟΣ Ο ΘΕΟΣ ΟΡΚΙΖΕΤΑΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ (ΓΕΝ.22,16 / ΨΑΛΜ. 131,11 / ΔΕΥΤ.6,18 / ΑΜ.4,2-6,8 /ΗΣ.45,23).
ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ : Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΟΡΚΟΥ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ 6,14-16 ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ : «ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΟΜΝΥΟΥΣΙΝ’, Ο ΘΕΟΣ ΟΜΩΣ, ΜΗ ΕΧΟΝΤΑΣ ΑΝΩΤΕΡΟ ΤΟΥ, ΟΡΚΙΖΕΤΑΙ ΣΤΟ ΔΙΚΟ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑ». Ο ΙΔΙΟΣ Ο ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ ΟΡΚΙΖΕΤΑΙ : ( ΜΑΤΘ.26,64 / ΡΩΜ.1,9).
ΑΝ ΤΩΡΑ ΜΙΛΑΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ « ΑΓΙΑ ΠΟΛΗ» ΤΗΝ « ΝΕΑ ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ» ( ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ 21) ΤΟΤΕ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΩΣ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΟΡΚΟΙ , ΑΛΛΑ ΜΕΧΡΙ ΤΟΤΕ………….
…………………………………………………..
Adrianos Bezouglof ΕΠΙΣΗΣ ΕΝΑ ΑΚΟΜΑ ΔΕΛΦΙΚΟ ΠΑΡΑΓΓΕΛΜΑ ΛΕΕΙ «ΧΡΩ ΧΡΗΜΑΣΙΝ» Η ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ «ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΣ ΤΑ ΑΓΑΘΑ ΜΕ ΣΥΝΕΣΗ» ΕΤΣΙ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ «ΟΡΚΩ ΜΗ ΧΡΩ» ΝΑ ΜΗΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΚΟ ΑΝΕΥ ΛΟΓΟΥ ΑΛΛΑ ΜΕ ΣΥΝΕΣΗ ΟΧΙ ΝΑ ΜΗΝ ΟΡΚΙΖΕΣΑΙ !!!!
χρώ
(I)
-άω, Α
1. προκαλώ αμυχή, πληγώνω ελαφρώς, χραύω*
2. (στον Όμ. μόνον στον πρτ.) α) επέρχομαι, επιτίθεμαι εναντίον κάποιου («στυγερὸς δὲ οἱ ἔχραε δαίμων», Ομ. Οδ.)
β) (με απρμφ.) είμαι πρόθυμος να κάνω κάτι («τίπτε σὸς υἱὸς ἐμὸν ῥόον ἔχραε κήδειν;», Ομ. Ιλ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. Το ρ. απαντά μόνο σε ορισμένους τ. αορ. ἐχράετε, ἐπ-έχραε, ἐπ-έχραον, οι οποίοι οδηγούν σε μια μορφή θεματικού αορ. χραεῖν (< θ. χρα- F-). Παρλλ. απαντά στο έπος και ένας τ. σιγματικού αορ. ἔχραυσα, ο οποίος καθιστά ακόμη περισσότερο πιθανή τη σύνδεση τού αορ. αυτού με το ρ. χραύω (για τη σχέση τών τ. και για ετυμολ. βλ. λ. χραύω)].
————————
(II)
-άω, ΜΑ, και ιων. τ. χρέω και τ. μέσ. χρηέομαι και δωρ. τ. χρέομαι Α
(το μέσ.) χρῶμαι, -άομαι
δίνω διέξοδο σε ένα συναίσθημα ή σε ένα πάθος, εκδηλώνω («καὶ τὴν δειλίαν πάμπολλα χρᾱσαι ὡσὰν γυναῑκες», Διγεν. Ακρ.
β. «οὕτω τῷ θυμῷ χρᾱται», Ηρόδ.)
αρχ.
1. (για θεούς και μαντεία) χρησμοδοτώ, προλέγω («χρησμολόγος ἀνήρ, ὃς… χρᾷ ἐν ἑξαμέτρῳ τόνῳ τάδε λέγων», Ηρόδ.)
2. παρέχω, δίνω προσωρινά κάτι σε κάποιον, κίχρημι* («Κορινθίων ἐδέοντο χρῆσαί σφι νέας» Ηρόδ.)
3. χρηματίζω, διατελώ («τοῡ χρέοντος γραμματέως», επιγρ.)
4. (το μέσ.) α) (για προσ.) συμβουλεύομαι θεό ή μαντείο, ζητώ χρησμό («χρησόμενοι τῶ θεῷ», Ηρόδ.)
β) (σχετικά με τον Πέρση βασιλιά) ζητώ χάρη
γ) μεταχειρίζομαι κάτι, χρησιμοποιώ («δολίαις τέχναισι χρησάμενος», Πίνδ.)
δ) υφίσταμαι κάτι ή υπόκειμαι σε κάτι (α. «νιφετῷ… χρᾱται» — συναντά χιόνι, χιονίζει εκεί που βρίσκεται, Ηρόδ.
β. «χρῆται ζυγῷ» — γίνεται δούλος, Αισχύλ.
γ. «ταύτῃ τῇ συμφορᾷ ἐχρήσαντο», Λυσ.)
ε) προσδίδω σε κάτι μία χρήση («ὁπότερα τῷ σίτῳ ὄψῳ ἢ τῷ ὄψῳ σίτῳ χρήσεται», Ξεν.)
στ) (σχετικά με πρόσ.) i) θεωρώ («χρῆσθαι τινι ὡς φίλῳ» — θεωρώ φίλο κάποιον, Θουκ.)
ii) συμπεριφέρομαι («οὗτος δ” oὕτως ὑβριστικῶς ἐχρήσατο ἡμῑν», Δημοσθ.)
ζ) (με τις προθέσεις εἰς, ἀμφί, ἐπί, περί) κάνω χρήση ενός πράγματος για κάποιο σκοπό («οἷς ἀμφὶ θυσίας χρώμεθα», Ξεν.)
η) (με δοτ. προσ.) διατηρώ στενές φιλικές σχέσεις με κάποιον
θ) συνευρίσκομαι, συνουσιάζομαι
ι) έχω τη συνήθεια, συνηθίζω («ὥστ” ἔτι καὶ νῡν ἐξ ἐκείνου χρῶνται οὕτω Πέρσαι», Ξεν.)
5. παθ. δίνομαι ως χρησμός («τὰ μὲν δὴ ἐκ Δελφῶν οὕτω τῷ Κροίσῳ ἐχρήσθη», Ηρόδ.)
6. (ο παρακμ.) κέχρημαι
α) (με σημ. ενεστ.) i) χρειάζομαι κάτι
ii) ποθώ κάτι («οὔτ” εὐνῆς… κεχρημένος», Ομ. Ιλ.)
β) (με σημ. επιτ. ενεστ.) είμαι κάτοχος ενός πράγματος, έχω («φρεσὶ γὰρ κέχρητ” ἀγαθῇσιν» — έχει μυαλό, είναι συνετός, Ομ. Οδ.)
7. (το αρσ. πληθ. μτχ. μέσ. ενεστ. ως ουσ.) οἱ χρώμενοι
α) αυτοί που συμβουλεύονται μαντείο, που ζητούν χρησμό
β) οι φίλοι
8. (το αρσ. μτχ. παθ. παρακμ. ως επίθ.) ὁ κεχρημένος
α) αυτός στον οποίο δόθηκε χρησμός
β) άπορος, φτωχός
9. (το ουδ. μτχ. παθ. αορ. ως ουσ.) τὸ χρησθέν
απάντηση μαντείου, χρησμός
10. (το μέσ. συχν. σε περιφρ.) α) «χρῶμαι ἱματίῳ» — φορώ ιμάτιο (Ξεν.)
β) «ἵπποις χρῶμαι» — ιππεύω (Ξεν.)
γ) «χρῶμαι τῇ πόλει» — συμμετέχω στα κοινά (Ευρ.)
δ) «χρῶμαι ἰχθύσι» — τρέφομαι με ψάρια (Πλούτ.)
ε) «χρῶμαι τῇ ἀληθείῃ» — λέω την αλήθεια (Ηρόδ.)
στ) «χρῶμαι βοῇ» — φωνάζω δυνατά
ζ) «χρῶμαι τέχνῃ» — ασκώ ένα επάγγελμα (Ξεν.)
η) «χρῶμαι πράγμασιν» — διοικώ (Δημοσθ.)
θ) «χρῶμαι μόρῳ» — πεθαίνω (Ηρόδ.)
ι) «ὠνῇ τε καὶ πρήσι χρῶμαι» — αγοράζω και πουλώ (Ηρόδ.)
ια) «βασάνῳ χρῶμαι» — βασανίζομαι (Αντιφ.)
ιβ) «χρῶμαι φωνῇ
μιλώ (Πλατ.)
ιγ) «νίκῃ χρῶμαι» — νικώ (Ανδοκ.)
δ) «διαβολῇ χρῶμαι» — διαβάλλω (Πλάτ.)
ιε) «χρῶμαι φυγῇ» — φεύγω πάπ.
ιστ) «χρῶμαι ἀργυρίῳ» — έχω χρήματα και τά ξοδεύω για έναν σκοπό (Πλατ.)
ιζ) «χρῶμαι ἑαυτῷ» — αξιοποιώ τις δυνατότητες μου (Πλάτ.)
ιη) «χρώμαι Πλάτωνι, Ξενοφώντι» — μελετώ τα συγγράμματα τού Πλάτωνος και τού Ξενοφώντος (Πλούτ.)
ιθ) «ὁμολογίῃ χρῶμαι» — φτάνω σε συμφωνία (Ηρόδ.)
11. φρ. α) «ὁ τῇ ἰατρικῇ χρώμενος» — αυτός που ασκεί την ιατρική τέχνη, γιατρός
β) «βίᾳ χρώμενος εἰσήλθε» — μπήκε βίαια, μπήκε με το ζόρι.
(I)
-άω, Α
1. προκαλώ αμυχή, πληγώνω ελαφρώς, χραύω*
2. (στον Όμ. μόνον στον πρτ.) α) επέρχομαι, επιτίθεμαι εναντίον κάποιου («στυγερὸς δὲ οἱ ἔχραε δαίμων», Ομ. Οδ.)
β) (με απρμφ.) είμαι πρόθυμος να κάνω κάτι («τίπτε σὸς υἱὸς ἐμὸν ῥόον ἔχραε κήδειν;», Ομ. Ιλ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. Το ρ. απαντά μόνο σε ορισμένους τ. αορ. ἐχράετε, ἐπ-έχραε, ἐπ-έχραον, οι οποίοι οδηγούν σε μια μορφή θεματικού αορ. χραεῖν (< θ. χρα- F-). Παρλλ. απαντά στο έπος και ένας τ. σιγματικού αορ. ἔχραυσα, ο οποίος καθιστά ακόμη περισσότερο πιθανή τη σύνδεση τού αορ. αυτού με το ρ. χραύω (για τη σχέση τών τ. και για ετυμολ. βλ. λ. χραύω)].
————————
(II)
-άω, ΜΑ, και ιων. τ. χρέω και τ. μέσ. χρηέομαι και δωρ. τ. χρέομαι Α
(το μέσ.) χρῶμαι, -άομαι
δίνω διέξοδο σε ένα συναίσθημα ή σε ένα πάθος, εκδηλώνω («καὶ τὴν δειλίαν πάμπολλα χρᾱσαι ὡσὰν γυναῑκες», Διγεν. Ακρ.
β. «οὕτω τῷ θυμῷ χρᾱται», Ηρόδ.)
αρχ.
1. (για θεούς και μαντεία) χρησμοδοτώ, προλέγω («χρησμολόγος ἀνήρ, ὃς… χρᾷ ἐν ἑξαμέτρῳ τόνῳ τάδε λέγων», Ηρόδ.)
2. παρέχω, δίνω προσωρινά κάτι σε κάποιον, κίχρημι* («Κορινθίων ἐδέοντο χρῆσαί σφι νέας» Ηρόδ.)
3. χρηματίζω, διατελώ («τοῡ χρέοντος γραμματέως», επιγρ.)
4. (το μέσ.) α) (για προσ.) συμβουλεύομαι θεό ή μαντείο, ζητώ χρησμό («χρησόμενοι τῶ θεῷ», Ηρόδ.)
β) (σχετικά με τον Πέρση βασιλιά) ζητώ χάρη
γ) μεταχειρίζομαι κάτι, χρησιμοποιώ («δολίαις τέχναισι χρησάμενος», Πίνδ.)
δ) υφίσταμαι κάτι ή υπόκειμαι σε κάτι (α. «νιφετῷ… χρᾱται» — συναντά χιόνι, χιονίζει εκεί που βρίσκεται, Ηρόδ.
β. «χρῆται ζυγῷ» — γίνεται δούλος, Αισχύλ.
γ. «ταύτῃ τῇ συμφορᾷ ἐχρήσαντο», Λυσ.)
ε) προσδίδω σε κάτι μία χρήση («ὁπότερα τῷ σίτῳ ὄψῳ ἢ τῷ ὄψῳ σίτῳ χρήσεται», Ξεν.)
στ) (σχετικά με πρόσ.) i) θεωρώ («χρῆσθαι τινι ὡς φίλῳ» — θεωρώ φίλο κάποιον, Θουκ.)
ii) συμπεριφέρομαι («οὗτος δ” oὕτως ὑβριστικῶς ἐχρήσατο ἡμῑν», Δημοσθ.)
ζ) (με τις προθέσεις εἰς, ἀμφί, ἐπί, περί) κάνω χρήση ενός πράγματος για κάποιο σκοπό («οἷς ἀμφὶ θυσίας χρώμεθα», Ξεν.)
η) (με δοτ. προσ.) διατηρώ στενές φιλικές σχέσεις με κάποιον
θ) συνευρίσκομαι, συνουσιάζομαι
ι) έχω τη συνήθεια, συνηθίζω («ὥστ” ἔτι καὶ νῡν ἐξ ἐκείνου χρῶνται οὕτω Πέρσαι», Ξεν.)
5. παθ. δίνομαι ως χρησμός («τὰ μὲν δὴ ἐκ Δελφῶν οὕτω τῷ Κροίσῳ ἐχρήσθη», Ηρόδ.)
6. (ο παρακμ.) κέχρημαι
α) (με σημ. ενεστ.) i) χρειάζομαι κάτι
ii) ποθώ κάτι («οὔτ” εὐνῆς… κεχρημένος», Ομ. Ιλ.)
β) (με σημ. επιτ. ενεστ.) είμαι κάτοχος ενός πράγματος, έχω («φρεσὶ γὰρ κέχρητ” ἀγαθῇσιν» — έχει μυαλό, είναι συνετός, Ομ. Οδ.)
7. (το αρσ. πληθ. μτχ. μέσ. ενεστ. ως ουσ.) οἱ χρώμενοι
α) αυτοί που συμβουλεύονται μαντείο, που ζητούν χρησμό
β) οι φίλοι
8. (το αρσ. μτχ. παθ. παρακμ. ως επίθ.) ὁ κεχρημένος
α) αυτός στον οποίο δόθηκε χρησμός
β) άπορος, φτωχός
9. (το ουδ. μτχ. παθ. αορ. ως ουσ.) τὸ χρησθέν
απάντηση μαντείου, χρησμός
10. (το μέσ. συχν. σε περιφρ.) α) «χρῶμαι ἱματίῳ» — φορώ ιμάτιο (Ξεν.)
β) «ἵπποις χρῶμαι» — ιππεύω (Ξεν.)
γ) «χρῶμαι τῇ πόλει» — συμμετέχω στα κοινά (Ευρ.)
δ) «χρῶμαι ἰχθύσι» — τρέφομαι με ψάρια (Πλούτ.)
ε) «χρῶμαι τῇ ἀληθείῃ» — λέω την αλήθεια (Ηρόδ.)
στ) «χρῶμαι βοῇ» — φωνάζω δυνατά
ζ) «χρῶμαι τέχνῃ» — ασκώ ένα επάγγελμα (Ξεν.)
η) «χρῶμαι πράγμασιν» — διοικώ (Δημοσθ.)
θ) «χρῶμαι μόρῳ» — πεθαίνω (Ηρόδ.)
ι) «ὠνῇ τε καὶ πρήσι χρῶμαι» — αγοράζω και πουλώ (Ηρόδ.)
ια) «βασάνῳ χρῶμαι» — βασανίζομαι (Αντιφ.)
ιβ) «χρῶμαι φωνῇ
μιλώ (Πλατ.)
ιγ) «νίκῃ χρῶμαι» — νικώ (Ανδοκ.)
δ) «διαβολῇ χρῶμαι» — διαβάλλω (Πλάτ.)
ιε) «χρῶμαι φυγῇ» — φεύγω πάπ.
ιστ) «χρῶμαι ἀργυρίῳ» — έχω χρήματα και τά ξοδεύω για έναν σκοπό (Πλατ.)
ιζ) «χρῶμαι ἑαυτῷ» — αξιοποιώ τις δυνατότητες μου (Πλάτ.)
ιη) «χρώμαι Πλάτωνι, Ξενοφώντι» — μελετώ τα συγγράμματα τού Πλάτωνος και τού Ξενοφώντος (Πλούτ.)
ιθ) «ὁμολογίῃ χρῶμαι» — φτάνω σε συμφωνία (Ηρόδ.)
11. φρ. α) «ὁ τῇ ἰατρικῇ χρώμενος» — αυτός που ασκεί την ιατρική τέχνη, γιατρός
β) «βίᾳ χρώμενος εἰσήλθε» — μπήκε βίαια, μπήκε με το ζόρι.
………………………………………………………………
Σχόλιο Αλφειού: ΟΛΟΙ ΟΙ ΛΑΟΙ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ ΕΧΟΥΝ ΔΕΧΤΕΙ ΤΟ ΦΩΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΑ ΑΠΕΙΡΑ ΒΑΘΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ… ΟΛΟΙ ΗΤΑΝ ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΕΣ… ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΛΟΙΠΟΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΔΙΚΟ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΔΙΚΟ ΜΑΣ !! ΔΙΟΤΙ Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΫΠΗΡΞΕ ΚΑΙ ΜΕΤΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟΝ ΚΑΠΟΙΟΙ ΚΑΚΕΚΤΥΠΑ ΑΝΤΕΓΡΑΨΑΝ… !! ΟΙ ΠΑΛΑΙΟΙ ΜΑΣ ΠΡΟΓΟΝΟΙ ΤΑ ΕΧΟΥΝ ΠΡΟΕΙΠΕΙ ΟΛΑ !!! ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΙ ΚΑΙ ΚΑΤΑΧΡΑΣΤΕΣ…
ΕΤΣΙ, ΟΥΔΕΜΙΑΝ ΧΡΕΙΑΝ ΕΧΟΥΜΕ ΤΗΣ ΟΠΟΙΑΣΔΗΠΟΤΕ ΑΠΟΛΟΓΙΑΣ ΕΜΕΙΣ !!
……………………………………………………………………………..
« … Και αν για κάτι από αυτά ορκίστηκα ψεύτικα, ας μου δώσουν οι θεοί οδύνες πολυάριθμες, όσες δίνουν σε όποιον παραβαίνει τον όρκο τον οποίον έκανε… »
Ο ΟΡΚΟΣ ΤΟΥ ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑ
[… ἴστω νῦν Ζεὺς πρῶτα θεῶν ὕπατος καὶ ἄριστος
Γῆ τε καὶ Ἠέλιος καὶ Ἐρινύες, αἵ θ᾽ ὑπὸ γαῖαν
ἀνθρώπους τίνυνται, ὅτις κ᾽ ἐπίορκον ὀμόσσῃ,
μὴ μὲν ἐγὼ κούρῃ Βρισηΐδι χεῖρ᾽ ἐπένεικα,
οὔτ᾽ εὐνῆς πρόφασιν κεχρημένος οὔτέ τευ ἄλλου.
ἀλλ᾽ ἔμεν᾽ ἀπροτίμαστος ἐνὶ κλισίῃσιν ἐμῇσιν.
εἰ δέ τι τῶνδ᾽ ἐπίορκον ἐμοὶ θεοὶ ἄλγεα δοῖεν
πολλὰ μάλ᾽, ὅσσα διδοῦσιν ὅτίς σφ᾽ ἀλίτηται ὀμόσσας…]
Ομήρου Ιλιάδα, Ραψωδία Τ, στ. 260
……………
«Μάρτυρας μου κατ αρχήν ο Δίας, ο ανώτερος και καλύτερους από τους θεούς, και η Γη και ο Ήλιος,και οι Ερινύες, οι οποίες κάτω από την γη εκδικούνται τους πεθαμένους, όποιον ορκιστεί και παραβεί τον όρκο του, ότι του λόγου μου ποτέ δεν άγγιξα με τα χέρια μου την κόρη Βρισηίδα, ούτε ζητώντας να ξαπλώσω μαζί της στο κρεβάτι ούτε και για άλλον λόγο. Αλλά παρέμεινε μέσα στις σκηνές μου δίχως να έχει αγγιχτεί. Και αν για κάτι από αυτά ορκίστηκα ψεύτικα, ας μου δώσουν οι θεοί οδύνες πολυάριθμες, όσες δίνουν σε όποιον παραβαίνει τον όρκο τον οποίον έκανε».
…………………………………………………………………..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου