01 Απριλίου 2009

Ακενατών και ο δόλος του μονοθεϊσμού

Του Μ. Καλόπουλου
Η γνωστή ιστορία των Εβραίων, ως έθνος, αρχίζει με την έξοδό τους απ’ την Αίγυπτο, που επιτυχημένα επιχείρησαν επί Μωυσέως ως επανα­στα­τη­μένοι σκλάβοι. Σύμφωνα με τον ισχυρισμό της βίβλου, (Έξ.12.30) έζησαν στην Αίγυπτο τετρακόσια τριάντα χρόνια. Οι περισσότεροι βέβαια ερευνητές, δικαιολογημένα θεωρούν υπερβολικό τον ισχυρισμό αυτόν και κατεβάζουν τον χρόνο της παροικίας των Εβραίων στην Αίγυπτο, γύρω στα διακόσια πενήντα χρόνια. Στο διά­στημα αυτό, τα εβδομήντα άτομα της οικογένειας Ιακώβ, που ζήτησαν εκεί άσυλο απ’ την πείνα, έγιναν (κατά τον βιβλικό ισχυρισμό) έθνος πολυάριθμο.
Μετά τον Ιωσήφ, την σκυτάλη της βιβλικής ιστορίας παραλαμβάνει ο πολυτάλαντος Μωυσής, που απέχει τρεις τουλάχιστον γενεές απ’ τον ομολογουμένως εκπληκτικό Ιωσήφ. Το βιβλικό κείμενο, δυστυχώς για την περίοδο αυτή, δεν μας δίνει την παραμικρότερη λεπτομέρεια για το τι έκαναν στην Αίγυπτο, όλο αυτό το διάστημα τα τεκνά του Αβραάμ!
Τι συνέβη αλήθεια; Πολύ θα θέλαμε να γνωρίζουμε κάποιες επιπλέον λεπτο­μέρειες. Αλλά δυστυχώς, η Βίβλος έχει ένα απα­ράδεκτο κενό τριών γενεών στην αφήγησή της! Η λεπτο­με­ρέ­στατη περιγραφή των πατριαρχικών κατορθωμάτων και η αδιάσπαστη γε­­νεαλογική καταγραφή τους, δεν έχει πουθενά στη Βίβλο μεγα­λύτερο και πιο σκοτεινό κενό! Παραμένει ανεξήγητο λοιπόν, το γιατί η Βίβλος, για την ενδιάμεση περίοδο, από Ιωσήφ έως Μωυσέως, δεν καταγράφει το παραμικρό.
Η γενεαλογία του Ιησού στα ευαγγέλια, (Ματθαίος 1.3) ανάμεσα στην γενιά του Ιωσήφ και του Μωυσή, καταγράφει μόνο τρία ενδιάμεσα ονόματα.[1] Αν λογαριάσουμε την διαδοχή των γενεών, όπως είναι φυσιολογικό, προς τριάντα περίπου έτη, τότε απ’ την εποχή του Ιωσήφ, μέχρι να αναλάβει δράση ο Μωυσής, δεν πρέπει να μεσολαβούν περισσότερα από εκατόν πενήντα χρόνια!
Για τις τρεις όμως αυτές ενδιάμεσες γενεές, το βιβλικό κείμενο δεν μας δίνει την παραμικρή πληροφορία, για το τι μπορεί να έκαναν τα τέκνα του Αβραάμ, στην πλούσια και παραδομένη στα χέρια τους χώρα της Αιγύπτου. Αντί αυτού, η Βίβλος αγνοεί επιδεικτικά ολόκληρη αυτή την περίοδο, λες και δεν συνέβη τίποτα το αξιόλογο.
Λέτε λοιπόν οι απόγονοι του Αβραάμ, που ο ασίγαστος πόθος τους ήταν να "ευλογήσουν" οπωσδήποτε όλες τις φυλές της γης και ειδικά τις πλούσιες, να έκατσαν άπραγοι και ήσυχοι, για εκατόν πενήντα ή και περισσότερα χρόνια, απολαμβά­νοντας απλά τον πλούτο και τα υψηλά κρατικά προνόμια, που εξασφάλισε γι’ αυτούς ο Ιωσήφ; Κάτι τέτοιο, δε θα ταίριαζε καθόλου ούτε με την προηγούμενη, αλλά ούτε και με την μεταγενέστερη ιστορία των πατριαρχών. Εμείς πιστεύουμε ότι στην σκοτεινή αυτή περίοδο, συνέβησαν πολλά και άκρως ενδιαφέροντα, που όμως καθώς φαίνεται εκ των αποτελεσμάτων, οδηγήθηκαν σε φρικτή αποτυχία και έφεραν ξαφνικά σε δεινή θέση, ολόκληρη την εβραϊκή παροικία της Αιγύπτου, αποκαλύπτοντας μάλιστα, μέγα μέρος απ’ τους δόλιους σκοπούς και τις κατασχετικές ορέξεις των ηγετών τους!
Μάλιστα, αυτή η αποτυχία πρέπει να ήταν τόσο συγκλονιστική και ταυτόχρονα τόσο αποκαλυπτική των προθέσεων, αλλά και των μηχανισμών διείσδυσης και διάβρωσης της αιγυπτιακής ιεραρχίας, που ο φερόμενος ως συντάκτης της πεντατεύχου Μωυσής, φαίνεται πως δεν κατάφερε να βρει ικανή μυθολογική συγκάλυψη, για να συμπεριλάβει διδακτικούς υπαινιγμούς, για τα ταραγμένα αυτά αποτυχημένα όμως χρόνια της πα­ροι­κίας τους στην Αίγυπτο.
Απ’ την άλλη βέβαια, αν λάβουμε υπ’ όψιν την καταγραφική μανία των συντακτών της βίβλου, φαίνεται εξίσου εύκολο να υποθέσουμε, ότι ένα ολόκληρο βιβλίο, ανάμεσα στην «Γένεση» και την «Έξοδο» δεν έφτασε ποτέ στα χέρια μας! Αν σκεφτούμε μάλιστα, ότι την ίδια αυτή ιστορική περίοδο που η Βίβλος τηρεί απόλυτη σιγή, για την δράση των πατριαρχών στην Αίγυπτο, η αιγυπτιακή ιστορία καταγράφει μια απίστευτη θύελλα μονοθεϊστικών θρησκευτικών αναταραχών, τότε βρίσκουμε πράγματι εξαιρετικά πιθανό, ότι κάποιοι δεν άφησαν να φτάσουν ως εμάς οι βιβλικές αφηγήσεις αυτής της συγκεκριμένης περιόδου!
Η φυσιολογική λοιπόν ερώτηση που προκύπτει είναι; Άραγε, στη σαρωτική αυτή θύελλα της μονοθεϊστικής μανίας, που αναπάντεχα ξέσπασε στην Αίγυπτο, την ίδια αυτή σκοτεινή περίοδο, που έμεινε γνωστή ως η θρησκευτική μεταρρύθμιση του Αμένοφη IV (1364-1345 π.Χ.) ή Eχνατών ή Ακενατών,[2] δεν είχαν καμία ανάμιξη τα εκεί παρεπιδημούντα ανήσυχα τέκνα του Αβραάμ;
Σαν μια παράξενη παρένθεση στην πολυχιλιόχρονη πολυθεϊστική αιγυ­πτια­κή θρησκευτική πραγματικότητα της Αιγύπτου, ξεσηκώθηκε ξαφνικά η μονοθεϊστική αυτή επανά­στα­ση του Ακενατών, που χώρισε το αιγυπτιακό ιερατείο σε μονο­θεϊστές και αντίπαλους συντηρητικούς πολυθεϊστές. Οι δια­μάχες ξέσπασαν οξύτατες και είναι ακόμα ανιχνεύσιμες στα τοιχό­γλυ­πτα της αρχαίας Αιγύπτου, όπου τα ονόματα των προηγού­μενων θεών έσβησαν, και στη θέση τους γράφτηκε το όνομα του μόνου πια αποκλειστικά τιμώμενου θεού ΑΤ-ΩΝ. Όνομα ενός ασυνήθιστα διεκδικητικού θεού, με αποκλειστικές λατρευτικές απαιτήσεις!
Η μονοθεϊστική αυτή αναταραχή, έληξε με την τελική νίκη της πολυ­θεϊστικής παράταξης, που ως αρχαιότερη και πολυπληθέστερη, ανέτρεψε το εξουσιαστικό "μονοθεϊσμό" του Ακενατών. Αντίπαλος του, ο νεαρός γαμπρός του, ο Τουταγχαμών (1345-1335 π.Χ.) που κα­τέπνιξε προφανώς στο αίμα, την απαράδεκτη για τα αιγυπτιακά ιερατικά συμφέροντα μονοθεϊστική πρόταση.
Ο Τουταγχαμών[3] είναι ο διασημότερος νεκρός της αιγυπτιακής αρχαι­ολογίας! Έγινε παγκοσμίως γνωστός, απ’ τους αμύθητους θησα­υρούς, που η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως απ’ τον ασύλητο τάφο του. Τα αμύθητης άξιας ταφικά κτερίσματα, δικαιολογούνται έτσι απολύτως, σαν πρόσφορες ευγνωμοσύνης του αιγυπτιακού ιερατείου, για την επαναφορά των πατρώων θεών στην αιγυπτιακή λατρεία!
Ας επιστρέψουμε όμως στο δικό μας ζητούμενο. Αφήσαμε λοιπόν αν θυμάστε, τους απογόνους του Ιακώβ στην Αίγυπτο, καλοβολεμένους από κάθε άποψη, ενώ ο αρχηγός τους, ο ομο­λογουμένως πανέξυπνος Ιωσήφ, έφερε με επιτυχία στα πρόθυρα του υλικού αφα­νισμού όλους τους Αιγύπτιους. Αυτοί δε, χωρίς διόλου να καταλάβουν "τι τους χτύπησε", ευχαριστούσαν κι από πάνω το δυνάστη τους Ιωσήφ, σαν τον εθνικό τους σωτήρα, στους δύσκολους καιρούς της εξοντωτικής πείνας!
Υπενθυμίζουμε επίσης, ότι ο διορατικότατος Ιωσήφ, στην αρχή τουλάχιστον, δεν πείραξε καθόλου τους ιερείς της Αιγύπτου, και τους τάιζε δωρεάν, χωρίς μάλιστα να πειράξει διόλου την τεράστια περιουσία τους: «μόνον την γην των ιερέων δεν αγόρασε... και έτρωγαν ορισθέν μερίδιο... δια τούτο δεν επώλησαν την γην αυτών». Γέν.47.22. Ο ίδιος μάλιστα ο Ιωσήφ, ήταν παντρεμένος με κόρη ιερέως. [4] Ο΄Γέν.41.45.
Αν λοιπόν διασταυρώσουμε προσεκτικότερα τα δεδομένα αυτής της επο­χής, θα δούμε ότι απ’ την αρχή της βασιλείας του Αμένοφη III (1412-1364 π.Χ.) του πιθανότερου για μας Φαραώ του Ιωσήφ, μέχρι την έξοδο των Εβραίων που σημειώθηκε λίγο μετά τον θάνατο του βασιλιά Ραμσή ΙΙ (1279-1213 π.Χ.), μεσολαβούν 199 χρόνια, δηλαδή μια απόσταση οπωσδήποτε ικανή να συμπεριλάβει και τις πέντε συνολικά γενιές ανάμεσα στον Μωυσή και τον Ιωσήφ!
Αν λοιπόν συνδυάσουμε τα δεδομένα της συγκεκριμένης ταραγμένης θρησκευτικά περιόδου, τότε με μια απλή μόνο προέκτασή τους, διαφαίνονται τα πιθανά γεγο­νότα, που τόσο ενοχλημένοι οι βιβλικοί συγγραφείς προσπάθησαν να παρα­σιωπήσουν.
Αν δηλαδή, στις εξελίξεις της συγκεκριμένης αιγυπτιακής ιστορικής περιόδου, συνυπολογίσουμε τις μετέωρες βιβλικές αφηγήσεις, τότε εύκολα μπορούμε να υποθέσουμε, ότι ο Ιωσήφ και οι καθ’ όλα άξιοι συνεχιστές των έργων του, στην απόπειρά τους να καταρρίψουν και το τελευταίο οχυρό της χώρας, τη θρησκευτική δηλαδή εξουσία των Ιερέων, (των πραγματικών εξουσιαστών της Αιγύπτου), εφήρμοσαν μια απ’ τις μεγαλύτερες καινοτομίες του κοινωνικο-θρη­σκευτικού δόλου, που έμελλε άλλωστε να τους κάνει διάσημους ανά τους αιώνες, σαν τους εφευρέτες, του πιο χρήσιμου εξουσιαστικού εργαλείου όλων των εποχών: του κρατικού μονοθεϊσμού!
Με μονοθεϊστικούς νεωτερισμούς που μόνο να υποθέσουμε μπορούμε, φαίνεται πως έπεισαν το Φαραώ Αμένοφη IV (ή Ακεν-ατ-ών), «να καταλύσει τους θεούς των προγόνων του και να εγκαινιάσει μια μονοθεϊστική ηλιακή λατρεία του θεού ΑΤ-ΩΝ».
Με την πρόταση αυτή του μονοθεϊσμού, ουσιαστικά αφαιρούσαν την εξουσία απ’ το υπόλοιπο πανίσχυρο αιγυπτιακό ιερατείο, ώστε να παραμείνει κυρίαρχη, μόνο η μια "αληθινή" λατρεία, του ενός και ισχυρότερου θεού ΑΤ-ΩΝ, που όμως εντελώς συμπτω­ματικά, είχε έδρα της την Ηλιούπολη, το ίδιο δηλαδή θρησκευτικό εκείνο κέντρο, στο οποίο κατάφερε να διεισδύσει με τον γάμο του, ο δοξασμένος σωτήρα της Αιγύπτου Ιωσήφ!
Έτσι ο βιβλικός θεός ΩΝ, ο αιγυπτιακός ΑΤ-ΩΝ και ο νεαρός Φαραώ Ακεν-ατ-ών, φαίνεται να σχε­τίζονται στενά, ή και να αποτελούν τον κύριο μηχανισμό προώθησης των τελικών χαλδαιο-εβραϊκών στόχων, για την σταδιακή ολοκληρωτική κατάληψης της Αιγύπτου.
Πως μπορεί να έγινε όμως κάτι τέτοιο; Πολύ απλά, μέσω του άρχοντα Ιωσήφ, οι πάμπλουτοι πλέον Εβραίοι της Αιγύπτου, απέκτησαν πρόσβαση στα πανάρχαια ιερά και τους ναούς της Ηλιουπόλεως.[5]
Οι σκόπιμοι γάμοι Εβραίων, με κόρες ιερέων της συγκεκριμένης λατρείας του θεού ΑΤΩΝ, πρέπει να πολλαπλασιάσθηκαν. Θρησκευτικός περιορισμός δεν υπήρχε κανένας, μια και την περίοδο αυτή, γάμοι μεταξύ αλλοφύλων, ανάλογοι με του Ιωσήφ, εξυπηρετούσαν θαυμάσια τους σκοπούς διείσδυσης και αναρρίχησης στην κρατική εξουσία!
Πρώτος διδάξας ο Ιωσήφ, που πρόθημα παντρε­ύτηκε Αιγύπτια κόρη μεγαλο-ιερέα της Ηλιούπολης. Συνε­πώς, με το παλιό καλό κόλπο της συμπεθέρευσης, ο δρόμος για την προ­σέγγιση του αιγυπτιακού ιερατείου, είχε ανοίξει διάπλατα! Άλλωστε, γι’ αυτό εξαρχής ο Ιωσήφ συμπεριφέρθηκε στους ιερείς με εξαιρετική εύνοια, αφήνοντας ανέγγιχτη την περιουσία και τα προνόμιά τους.
Ο Ακενατών έμεινε γνωστός στην αιγυπτιακή ιστορία για την μανιώδη θεολογική του μεταρρύθμιση υπέρ του θεού Ατών! Αυτή η άγνωστη για τα αιγυπτιακά δεδομένα θεοκρατική μονομανία του Ακενατών είναι έκδηλη στον παρακάτω ύμνο:
«Ο Θεέ, εσύ, μοναδικέ κι ασύγκριτε! Εσύ έπλασες τον κόσμο με τον τρόπο σου. Μόνος εσύ! Τους ανθρώπους, όλα τα ζώα και τα άγρια θηρία! Όλα όσα πάνω σε τούτη τη γη πατούν το πόδι τους. Κι όλα εκείνα που πετούν στον αέρα! Όλους τους ξένους τόπους, απ’ την Συρία το Σουδάν και την γη της Αιγύπτου».[6] Ακενατών: Μέγας ύμνος στον Ήλιο.
Οι υποκινούμενες εξελίξεις, ακολούθησαν πιθανότατα την ίδια τυπική σειρά. Ο νεαρός ακόμα βασιλιάς Ακενατών, πλαισιωμένος απ’ τους "κατάλληλους" ανθρώπους, έγινε υποχείριο "σοφών" υποδείξεων, και εξαρτημένος απ’ την κατάλληλη παραισθησιογόνο δίαιτα, κατέληξε μανιώδης υπερασπιστής θεολογικών μεταρρυθμίσεων. Ο πνευματικός του ίστρος και θεολογικές του μανίες, με τις οποίες τον κατέγραψε η ιστορία, απαιτούσαν θεοκρατικές αλλαγές που κυριολεκτικά συγκλόνισαν την Αίγυπτο!
Ανάλογες δηλώσεις, που ισχυρά υπονοούν όλα όσα προαναφέραμε έκαναν και οι αρχαιολόγοι λέγοντας: «συγκρίνοντας τις διασωζόμενες προτομές του Ακενατών πριν και μετά την Ελ Αμάρνα, διακρίνονται σοβαρές (και ανεξήγητες) αλλοιώσεις στην μορφή του νεαρού κατά τα άλλα άρχοντα».
Με υποχείριο τους τον Ακενατών, η ισχυρότερη θρησκευτική πόλη της Αιγύπτου, η Ηλιούπολη, έγινε κέντρο των ανατρεπτικών εξελίξεων, υπέρ της ηλιακής λατρείας του ΑΤ-ΩΝ. Για κάποιο χρονικό διάστημα, η πανάρχαια δύναμη των ναών της Ηλιούπολης, ήταν προφανώς στην διάθεση των άξιων συνεχιστών του Ιωσήφ.
Ξαφνικά, η από χιλιετίες γνωστή και ανεκτική φυσιολατρία του θεού Ήλιου, που αδογμάτιστα όριζε την ανεκτική πολυπρόσωπη θρησκευτικότητα των αιγυπτίων, μεταμορφώθηκε σε φανατισμένη αποκλειστική, κρατική, μονοθεϊστική λατρεία!
Πιθανότεροι υποκινητές της ξαφνικής αυτής θρησκευτικής αναταραχής στη αιγυπτιακή ιστορία... οι εκεί παρεπιδημούντες Χα­λδαίοι!
Απεικονίσεις του Ακενατών πριν και μετά
Στο πρόσωπο του Ακενατών, δεν θα ήταν χωρίς βάση να υποθέσουμε ότι οι αρχαιολόγοι διακρίνουν όχι μια ασθένεια, αλλά την επακόλουθη αποστέωση και τα τραβηγμένα χαρακτηριστικά του χρόνιου χρήστη ηδονιστικών ουσιών.
Έχοντας πλέον όχι μόνο την απόλυτη οικονομική διαχείριση της χώρας, αλλά και ως υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της Αιγύπτου, εισχώρησαν βαθιά μέσα στους ναούς και τα μυστικά της Ηλιούπολης. Εκεί για πρώτη φορά ήρθαν σε άμεση επαφή, με την αρχαία μεσογειακή σοφία. Γνώρισαν τα μυστικά της λατρείας και εισχώρησαν στα άδυτα φυλακτήρια του μακραίωνου ανθρώπινου παρελθόντος!
Αυτή πρέπει να υπήρξε μια απ’ τις πιο ανατριχιαστικές στιγμές της ιστορίας! Η συσσωρευμένη δύναμη του ανθρώπινου πνεύματος, παρέλασε με όλη την μεσογειακή της χάρη... μπροστά απ’ τα ανέκφραστα μάτια των πλέον ψυχρών εκτιμητών της! Τίποτε καλό δε θα μπορούσε να προκειψει απ’ τη μοιραία αυτή συνάντηση, για ολάκερη την ανθρωπότητα. Εκεί απ’ την παραφύση αυτή συνεύρεση, πρέπει να γεννήθηκε το αδηφάγο τέρας του κρα­τι­κού μονοθεϊσμού, που για χιλιετίες τώρα, ξεγελώντας την φυσική θεοσέβεια, κατατρώει ανενόχλητο τα υλικά αγαθά, τον πολιτισμό και την αξιοπρέπεια των λαών!
Εκεί στην αρχαία Ηλιούπολη, υπό το κράτος των χαλδαιικών σκοπιμοτήτων, πρέπει να ξεκίνησε η ιστορικά διαπιστωμένη μονοθεϊστική θύελλα που σάρωσε την Αίγυπτο, την εποχή του Ακενατών. Όχι σα μια ώριμη, θρησκευτική, ειρηνική αλλαγή, αλλά σα μια κατασχετική αντιπαράθεση, που στόχο έχει τον αφανισμό της παλαιάς πολυκέφαλης θρησκευτικής εξουσίας και την αντικατάστασή της με τη μοναδική και κυρίως μονο­εδρική, αλλά προπάντων δική μας μονοθεϊστική λατρεία.
Με το προσωπείο της μοναδικής αληθινής λατρείας, οι Χαλδαίοι ξαναμπαίνουν στο παιχνίδι των δόλιων εξουσιαστικών διεκδικήσεων. Ο "μονοθεϊσμός"[7] προωθείται εδώ σαν μοχλός ανατροπής και αφανισμού μιας αρχαίας περίπλοκης θρησκευτικής πραγματικότητας, που με την πολυμορφία του θείου και την καθιερωμένη ειρηνική συνύπαρξη των διαφορετικών ιερατείων και θεών, είχε μέσα της υποχρεωτικά το σπέρμα της ανεξιθρησκίας, την τέχνη της κοινωνικής συνύπαρξης και της ανεκτικότητας, του δημιουργικού θεολογικού ανταγωνισμού και της αργής αλλά σταθερής προόδου.
Ο εξουσιαστικός όμως μηχανισμός, της απόλυτης μονοθεϊστικής θεοκρατίας έχει γεννηθεί και διεκδικούσε τον αφανισμό οποιου­δήποτε άλλου θρησκευτικού λόγου, νόμου ή εθίμου. Στόχος του, να εδραιωθεί και να υπαγορεύει όλες τις πτυχές της θρησκευτικής ζωής στην Αίγυπτο! Να συλλέξει ανά χείρας όλα τα σεβάσματα, που σαν πνευματικά νήματα διαπερνούν τις ψυχές των ανθρώπων, αποκτώντας έτσι τον απόλυτο έλεγχο της ζωής τους. Ναι, ο κρατικός μονοθεϊσμός, η χειρότερη μορφή εξουσίας όλων των εποχών, είχε γεννηθεί!
Μέσα στα ιερά των πανάρχαιων ναών της Αιγύπτου, πρέπει να υπήρχε άφθονο υλικό, που θα έδινε τροφή στο εξαιρετικά βολικό για τα σχέδια τους μονοθεϊσμό. Η θρησκευτική άλωση της Αιγύπτου ήταν πλέον θέμα λεπτών χειρισμών και άφθονου δόλου.
Όλα δείχνουν ότι ο Φαραώ Ακενατών, πρέπει να υπήρξε το επόμενο θύμα των δόλιων μηχανορραφιών τους, και γιατί όχι ο επόμενος άρχοντας που έπεσε θύμα των ηδονιστικο-εκστασιακών προφητικών ουσιών. Άλλωστε η χαρακτηριστική απομόνωσή του στην μακρινή νησίδα Τελ Ελ Αμάρνα, καταμεσής του Νείλου (εκεί μετέφερε την πρωτεύουσα του) πολύ νοτιότερα από το πολυσύχναστο δέλτα του Νείλου, αποκαλύπτει μια ασυνήθιστη συμπεριφορά αναχωρητού και όχι υπεύθυνου ηγέτη! Αυτός ο ονειροπαρμένος ηγέτης, θα χρησιμοποιηθεί για την εκτέλεση του θρησκευτικού αποκεφαλισμού της χώρας. Πρόσχημα για το μαζικό αυτό έγκλημα, μια και κατά τους ιστορικούς η θρησκευτική αυτή αναταραχή δεν ήταν αναίμακτη, και πάλι η δήθεν θέληση ενός παντοδύναμου θεού με το όνομα... ΩΝ!
Η θρησκευτική αναταραχή, έλαβε λυσσαλέες διαστάσεις, η χώρα αιματο­κυλίστη­κε και είναι άγνωστο πόσοι αθώοι συντρίφτηκαν κάτω απ’ τα πέλματα των μαχόμενων για την εξουσία "θεών". Κατά περίεργο τρόπο, η πρώτη αυτή μάχη της μονοθεϊσμού (μονολατρείας) τελικά χάνεται! Οι πολυθεϊστές ιερείς, ανασυντάχθηκαν και νίκησαν. Βρήκαν σύμμαχο τους τον νεαρό Τουταγχαμών, κατηγόρησαν τους αληθινούς υποκινη­τές, ξεσκεπάζοντας τη δόλια δράση τους, υποβιβάζοντάς τους από άρχοντες της χώρας και πανίσχυρους διαχειριστές του αιγυπτιακού πλούτου, σε εχθρούς της χώρας και προδότες. Η σαρωτική υποβάθμιση και η σκληρή δουλεία, ήταν γι’ αυτούς προφανώς η μόνη άξια τιμωρία που τους επέβαλαν, οι καταταλαιπω­ρημένοι πλέον υλικά και πνευματικά Αιγύπτιοι.
Το πιθανότερο είναι, πως αυτήν την πρώτη αποτυχημένη απόπειρα επιβολής του αιγυπτιακού μονοθεϊσμού, προ­σπά­θη­σε να κρύψει η βιβλική αφήγηση, αφήνοντάς μας ένα ανεξήγητο κενό τεσσάρων περίπου γενεών.
Να λοιπόν γιατί προφανώς ο Μωυσής, ο συγγραφέας των πρώτων πέντε βιβλίων της βίβλου, (της πεντατεύχου) αδυνατεί να συμπεριλάβει την παταγώδη αυτή ιστορική αποτυχία, που είχε σαν αποτέλεσμα να φανερωθεί ο δόλος των προπατόρων του σ’ όλο του το μεγαλείο, κι αυτοί οι πανέξυπνοι παγιδευτές λαών, να τιμωρηθούν με την επαίσχυντη ποινή της βαριάς δουλείας!
Κανένας γνωστός μύθος δεν θα μπορούσε να καλύψει έστω και υπαινικτικά μια τέτοια ήτα και ανατροπή των κατακτητικών τους προθέσεων. Έτσι εξαιρέθηκαν οι αφηγήσεις αυτής της περιόδου και δημιουργήθηκε ένα ανεξήγητο κενό εκατοντάδων χρόνων της βιβλικής στορίας στη γη της Αιγύπτου. Έτσι εξηγείται πιθανόν το γιατί, ενώ αφήσαμε τον οίκο του Ιωσήφ πάμπλουτο, άκρως πετυχημένο και βολεμένο στην αρχή της ιστορικής παροικίας τους στην Αίγυπτο, στο τέλος αυτής της περιόδου, επί Μωυσέως, χωρίς καμιά ευδιάκριτη δικαιολογία, τον βρίσκουμε στο έσχατο όριο ένδειας και κατα­πίεσης, να στενάζει κάτω από δυσβάσταχτο ζυγό ντρο­πια­σμένης δουλείας.
Νομίζω λοιπόν, ότι η παραπάνω ερμηνεία, είναι μια εξαιρετικά πιθανή προ­έκταση στα μετέωρα στοιχεία της βιβλικής εξιστόρησης και μια κατανοητή σύν­δεση ανάμεσα στον Ιωσήφ και τον Μωυσή που σίγουρα τους χωρίζουν πολλοί βιβλικοί άθλοι, που όμως δεν φαίνεται να γράφτηκαν ή αν γράφτηκαν δεν έφτασαν ποτέ στα χέρια μας.
Υπενθυμίζω πως μέχρι σήμερα, καμιά απολύτως δικαιολογία δεν εμφανίζεται στα βιβλικά κείμενα για την αναπάντεχη ανατροπή προνομιών των Εβραίων της Αιγύπτου! Δεν είναι άραγε αυτό άξιο απορίας;
Ο Μωυσής, ο επί σαράντα χρόνια εκπαιδευόμενος πρίγκιπας της Αιγύπτου, και κάτοχος της Αιγυπτιο-μεσογειακής σοφίας, όταν αργότερα ηγέτης πια του λαού του, κάθεται να συντάξει την Γένεση, ασφαλώς είχε κάθε δυνατότητα να δανειστή ατόφια στοιχεία και αποσπάσματα της μεσογειακής θεογονίας-ανθρω­πο­γονίας, όπως ακριβώς τα είδαμε παρατιθέμενα στην αρχή αυτού του βιβλίου, όπου το δάνειο ιδεών απ’ την Ελληνο-αιγυπτιακή σοφία είναι ολοφάνερο.
Ο Μωυσής, (αν όλα όσα γνωρίζουμε γι’ αυτόν αληθεύουν) ως νεαρός μαθητής των ναών, είχε κάθε ευκαιρία να μελετήσει την κοινή μυθ-ιστορία της μεσογειακής Αιγύπτου. Απ’ τις ατέλειωτες επίμοχθες αποστηθίσεις που ασφαλώς περιελάμβανε η μακρόχρονη εκπαί­δευσή του, είχε τη δυνατότητα να συγκρατήσει ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες και αποσπάσματα απ’ τις εντυπωσιακότερες απαντήσεις στις σημαντικές απορίες της εποχής του!
Έτσι φαίνεται πως γράφεται η «Γένεσις», το πρώτο βιβλίο της εβραϊκής βίβλου απ’ το Μωυσή, που δεν κάνει τίποτε λιγότερο ή περισσότερο, απ’ ότι έκαναν κατ’ εξακολούθηση οι δοξασμένοι πρόγονοί του. Να δανείζεται δηλαδή, μεσογειακό μυθολογικό υλικό, για τις ανάγκες ενός φυσιολογικού προλόγου στο φυλετικό τους βιβλίο, αναπληρώνοντας την φυσιολογική μυθολογική ανεπάρκεια του νεοσύστατου έθνους του.
Άλλωστε, αναρωτηθήκατε ποτέ, από που θα μπορούσαν να προ­έρχονται οι πραγματικά εντυπωσιακές πληροφορίες των πρώτων κεφαλαίων της «Γένεσις»; Αν πράγματι ο πρώτος Εβραίος Αβραάμ, τις έφερε απ’ την Ουρ της Χαλδαίας, απ’ όπου κατάγεται... τότε γιατί αυτός και οι απόγονοι του έως πέμπτης γενεάς που παρακολουθήσαμε, δεν κάνουν την παραμικρή αναφορά σε κανένα απολύτως όνομα ή στοιχείο της λεγόμενης προϊστορίας τους;
Ούτε ο Αδάμ, ούτε ο Νώε αλλά ούτε κανείς άλλος απ’ τους υποτιθέμενους ένδοξους προγόνους της πατριαρχικής γενεαλογίας εμφανίζεται στα χείλη των πρωτο-πατριαρχών, και δεν υπάρχει ούτε καν μια υπαινικτική αναφορά σ’ αυτούς, έστω και για μια μοναδική φορά! Κανείς απ’ τους μεγάλους αυτούς πατριάρχες δεν αναφέρθηκε ποτέ στον Αδάμ, στην Εύα, τον Νώε αλλά ούτε καν στον υποτιθέμενο προπάτορα τους τον Σημ. Τα ονόματα των υπο­τιθέ­μενων αυτών προγόνων, (εκτός απ’ την παρουσίαση τους στο βιβλίο της Γένεσις) εξαφανίζονται απ’ την πρωτο-Πατριαρχική ιστορία!
Σε ολόκληρη την Παλαιά Διαθήκη, το όνομα της Εύας, δεν αναφέρεται ούτε μια φορά! Του Αδάμ, αναφέρεται ελάχιστες και μόνο για τις ανάγκες γενεαλογήσεων! Ο συγκλονιστικός Νώε, αναφέρεται τέσσερις φορές μονάχα, κι αυτό στα τελευταία (χρονικά) κείμενά της. Ο χαρακτηριστικός αντίπαλός τους Νεβρώδ, ο ήρωας της πολυθρύλητης σύγχυσης των γλωσσών στην Βαβυλώνα απουσιάζει παντελώς!
Χαρακτηριστική είναι και η επιδεικτική άγνοια του ονόματος του θρυλικού Μαθουσάλα, που ενώ διεκδικεί δάφνες υπέρτατης μακροζωίας, (969 έτη!) ούτε μια μοναδική φορά δεν εμφανίζεται στις αναφορές της στρατιάς των προφητών και λοιπών βιβλικών ηρώων, που νυχθημερόν έψαχναν για εντυπωσιακά παραδείγματα.
Ακόμα και ο πολυθρύλητος φυλετικός αρχιπατριάρχης Σημ (εκ του οποίου θεωρητικά έλαβαν το όνομα Σημίτες) δεν αναφέρεται ονομαστικά, παρά μονάχα τρεις φορές[8] σε αντίθεση με τον αληθινό αρχιπατριάρχη εκ Χαλδαίας, τον Αβραάμ του οποίου το όνομα (στην Π. Διαθήκη) αναφέρεται 144 φορές μετά το θάνατό του και περισσότερο από 280 φορές συνολικά.
Όλ’ αυτά οδηγούν στο αβίαστο συμπέρασμα, ότι οι καθοδηγητές του λαού αυτού, ποτέ δεν ετίμησαν τα ονόματα των υποτιθέμενων αρχέγονων προπατόρων τους, (Αδάμ, Εύα, Νώε, Σημ) γνωρίζοντας πολύ καλά, ότι η αυθεντική τους φυλετική ιστορία, άρχισε ουσιαστικά με τον ανεπανάληπτο Αβραάμ.
Είναι λοιπόν αρκετά ξεκάθαρο. Η εβραϊκή Βίβλος ξεκίνησε για να γίνει η γενεαλογική καταγραφή των κατορθωμάτων της αβρααμικής δυνα­στείας. Προφανώς πολύ αργότερα, ο μορφωμένος μέσα στα ιερά των αιγυ­πτιακών ναών Μωυσής, ή (το πιθανότερο) κάποιος πολύ μεταγενέστερος, ενσωμάτωσε συμπληρωματικά, λίγες περιο­ρισμέ­νης έκτασης, ενδιαφέρουσες μεσογειακές θεογονικές και ανθρωπογονικές προτάσεις.
Στο διάβα των αιώνων οι εξιστορήσεις αυτές συμπληρώθηκαν, αναχρονολο­γή­θηκαν, για να αποτελέσουν ένα εντυπωσιακό γενεαλογικό δένδρο, ανάλογο των υπολοίπων γενεαλογιμένων λαών.
Η παταγώδης βέβαια αποτυχία του εγχειρήματος, σήμερα είναι κατάδηλη, αφού, εκτός από τα ατέλειωτα αριθμητικά λάθη και τις ανακολουθίες που θα δούμε σε άλλη μας μελέτη,[9] η δημιουργία του πρώτου ανθρώπου τοποθετείται σκανδαλωδώς... μόλις στις είκοσι γενιές προ του Αβραάμ!
Πριν αποχαιρετίσουμε λοιπόν τον ανεπανάληπτο ή πάγκαλος Ιωσήφ, (όπως είναι η εκκλησιαστική του επωνυμία), πρέπει να παραδεχθούμε ότι μας δίδαξε τρία τουλάχιστον πράγματα.
Πρώτον μας απέδειξε ότι, για να κατακτήσεις χαλδαϊκά έναν άρχοντα ή τον λαό του, πρέπει οπωσδήποτε να βρεθείς στην πλεονεκτική θέση του σιτιστή τους! Δεύτερον, η καλή προφητεία δεν πέφτει απ’ τον ουρανό, αλλά γεννιέται από τον νου και τα χέρια του προφήτη. Τρίτον, απέδειξε μια για πάντα, πως, ότι μπορούσε να συμβεί σ’ έναν άνθρωπο, μπορούσε να συμβεί και σ’ ένα ολόκληρο λαό ή έθνος, όπως πολύ σωστά υπέθεσε αρχικά ο μέγιστων των Χαλδαίων Αβραάμ!
Κατόπιν όλων αυτών, με πραγματική απορία στάθηκα μπροστά απ’ το επόμενο μεγάλο βιβλικό επεισόδιο, την έξοδο απ’ την Αίγυπτο, με τον υπερ-ήρωα Μωυσή και την εκπληκτική συντριβή της Αιγύπτου απ’ τις "θεό­σταλτες" πληγές κατά του Φαραώ!
Πριν όμως καθ’ οιονδήποτε τρόπο εξετάσω, τα επί αιώνες κυριολεκτικά ανέγγιχτα αυτά στοιχεία της αφή­γησης, ήμουν περιέργως βέβαιος, ότι ελάχιστα κάτω απ’ την επιφάνεια της αφήγησης, υπήρχε ακόμα ανιχνεύσιμη η πραγματική συνταγή της νίκης. Ο πειθαναγκασμός της Αιγύπτου, έπρεπε να διέπεται απ’ τα ίδια ακριβώς στοιχεία που διαμόρφωσαν τις ένδοξες νίκες του πατριαρ­χικού παρελθό­ντος.
Κάτω ακριβώς απ’ το λεπτό θεολογικό κάλυμμα και το μυθολογικό υπό­­στρωμα, έπρεπε να βρίσκεται ακόμα ορατός, ο παλιός καλός τρόπος της πατρι­αρ­χι­κής δράσης, δηλαδή: άψογος προγραμ­μα­τισμός, οικο­γε­νεια­κή συνερ­γα­σία, υποκριτικό ταλέντο, εκ των ένδον φαρμακεία, (μαγ­γανισμός), πληγές, ομηρία, λύτρα θεραπείας, πλούσια λάφυρα και τελική εξόντωση!
Δυστυχώς ή ευτυχώς, η έρευνα στα πατριαρχικά αρχεία, με δικαίωσε απόλυτα!
[1] Από τον Ιωσήφ, έως τον Μωυσή, μεσολαβούν μόνο τα ονόματα: Φαρές, Εσρώμ, Αράμ.
[2] Είναι γενικά παραδεκτό, ότι ο Ραμσής ΙΙ (1279-1213 π.Χ.) είναι ο Φαραώ που πεθαίνει λίγο πριν αναλάβει δράση ο Μωυσής (Έξ.2.23). Αν προσθέσουμε λοιπόν τα 150-180 περίπου χρόνια που φυσιολογικά χωρίζουν τον Ιωσήφ από τον Μωυσή, φτάνουμε περίπου στον Αμένοφη ΙΙΙ (1412-1364 π.Χ.) ως τον πιθανότερο Φαραώ του Ιωσήφ. Μετά τον θάνατο αυτού του Φαραώ, βασιλεύει ο Αμένοφης ΙV ή Ακενατών (1364-1345 π.Χ.), δηλαδή ο Φαραώ της μεγαλύτερης θρησκευτικής "μεταρρύθμισης" που γνώρισε η Αίγυπτος!
Αν βέβαια θυμηθούμε ότι ανάμεσα στον Ιωσήφ και στον Αβραάμ, μεσολαβούν άλλες τρεις γενιές, καταλαβαίνουμε, ότι σύμφωνα με τις χρονολογήσεις αυτές, η εποχή του Αβραάμ είναι γύρω στο 1500 π.Χ. Δηλαδή, ο Φαραώ που υπέφερε από τις "ευλογίες" του Αβραάμ, πρέπει να είναι Αμένωφις Ι (1527-1507) ή ο Τούθμωσις Ι (1507-1494). Οι χρονολογίες είναι παρμένες από: Timeς Books ΑΤΛΑΣ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Επιμέλεια: Richard Overy.
[3] Το αρχικό του όνομα ήταν Τουτ-Αγχ-Ατών, όταν άλλαξε θρησκευτικό στρατόπεδο, το άλλαξε σε Τουτ-Αγχ-Αμών! Ακόμα και τα ονόματα των δυο αντιπάλων είναι δηλωτικά της θρησκευτικής τους αντιπαλότητας. Ακενατών θα πει: «ζώσα εικόνα του Άτων» και Τουταγχαμών: «ζώσα εικόνα του Άμωνα». Ο Τουταγχαμών "πέθανε" (το πιθανότερο είναι να δηλητηριάστηκε απ’ την απερχόμενη αντίπαλη θρησκευτική παράταξη) σε ηλικία δέκα οκτώ μόλις ετών. Υπήρξε γαμπρός και πιθανότατα γιος του μεταρρυθμιστή Ακενατών. Βλ. «Θεοί τάφοι και σοφοί» Orig. Title: «Gotter, graber und geleherte» Σ. Σεράμ.
[4] Οι άλλες μεταφράσεις λένε: «the daughter of prist of On» (N.E.B) Gen.41.45,51 η Ο΄ όμως συμπληρώνει: «Ων είναι η Ηλιούπολη» Ο΄ Έξ.1.11
[5] Η Ηλιούπολη βρίσκεται στην κορυφή του δέλτα του Νείλου και είναι ακριβώς δίπλα απ’ την γη Γεσσέν στην οποία παροικούσαν οι Εβραίοι!
[6] Timeς Books ΑΤΛΑΣ ΤΗΣ ΠΑΓΓΟΣΜΙΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Επιμέλεια: Richard Overy σελ. 26.
[7] Ουσιαστικά δεν πρόκειται για μονοθεϊσμό αλλά, όπως σωστά επισημαίνει ο Α. Lods, στο βιβλίο του «Μωυσής» σελ. 85, για μια μορφή μονολατρείας ή ενοθεϊσμού, (λατρεία ενός θεού) που ενώ δεν αρνείται την ύπαρξη άλλων θεών, αποκλείει σταδιακά την λατρεία τους. Ο δήθεν τότε μονοθεϊσμός, δεν ήταν παρά μια μορφή επιβολής εθνικού θεού, τον πρόδρομο δηλαδή του μονοθεϊσμού. Ο αυθεντικός μονοθεϊσμός, γεννήθηκε σταδιακά απ’ της ανάγκες της παρατεταμένης θεοκρατίας.
[8] Και οι τρεις αυτές φορές αναφέρονται στο Α΄ χρονικών 1. 4,17,24, όπου και επιχειρείται η απαραίτητη οριστική σύνδεση του Σημ με τον πρώτο αρχηγό της φυλής Αβραάμ. Κατόπιν αυτού ξεχνιέται και δεν αναφέρεται ποτέ και πουθενά. Έτσι οι λεγόμενοι Σημίτες, δεν φαίνεται να εγνώριζαν για προπάτορά τους, τον ήρωα Σημ που επέζησε του κατακλυσμού! Σε αντίθεση μ’ αυτό, σ’ ολόκληρη την ιστορία τους εκαυχώντο σε όλους τους τόνους λέγοντας: «Πατέρα έχουμε τον Αβραάμ» Ματθ. 3. 9 // Λουκ. 3. 8 - 6.30 // Ιωάν. 8.37, 39, 53. Στην Καινή Διαθήκη το όνομα Αβραάμ αναφέρεται 73 φορές!
[9] Ο συγγραφέας αναφέρεται στον τρίτο τόμου της σειράς, ΒΙΒΛΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ, με τον τίτλο «Αβραάμ ο Μάγος» και στον υπότιτλο: «Μαθηματικά για αγίους», όπου παρουσιάζονται απίστευτες μαθηματικές ανακολουθίες, στις γενεαλογήσεις των πατριαρχών.

Ποια Έξοδος; Εκδίωξη!

Χάρτης της αρχαίας Αιγύπτου
Αρχαία Αίγυπτος
1786-1650 Η Άνω και η Κάτω Αίγυπτος χωρίζονται.
Ξένοι κατακτητές (το σημιτικό φύλο των Υξώς*) εισβάλλουν στην Αίγυπτο χάρη στην χρήση του πολεμικού άρματος.
1650-1570 Υκσώς, "Βασιλείς Ποιμένες". Οι Υξώς, κυριαρχούν σε όλη την Αίγυπτο με πρωτεύουσατην Άβαρι του Δέλτα. Μισητοί ως ξένοι δυνάστες οι Υξώς εξαιγυπτίζονται και προωθούν την λατρεία του Σετ (Σηθ).
1640-1550 Η τοπική αρχικά δυναστεία των Θηβών κυβερνά των Άνω Αίγυπτο. Ο Κάμωσις εκδιώκει τους Υξώς.
1550-1305 Το ενδιαφέρον για τις ασιατικές θρησκείες οδηγεί σε θρησκευτικούς πειραματισμούς, όπως ο Ατενισμός (ηλιακός ενοθεϊσμός) υπό τον Αμενχοτέπ Δ' που μετονομάστηκε σε Ακενατόν.
Οι Πινακίδες της Τελ ελ Αμάρνα αφηγούνται τη βασιλεία του Αμενχοτέπ Γ' και του Ακενατόν. Βίαιη εκδίωξη και καταστολή του Ατενισμού. Η συντηρητική θρησκευτική άποψη ενδυναμώνεται περαιτέρω και επεκτείνεται στην τέχνη. Η δύναμη του θηβαϊκού ιερατείου του Άμωνα-Ρα εξασφαλίζεται από τον Χορεμχέμπ.
663-525 Σε αυτή την περίοδο οι Φαραώ χρησμοποιούν τον μύθο του Όσιρι ως πειστήριο της διακυβέρνησής τους και όχι τις προγενέστερες ηλιακές λατρείες. Ο Ψαμτίκ Α' εξωθεί τους Ασσύριους (;) από την Αίγυπτο.
Υπό την διακυβέρνηση του Ψαμτίκ Α' γίνεται στροφή προς τους εορτασμούς, την λογοτεχνία, την τέχνη και την αρχιτεκτονική του Παλαιού Βασιλείου.
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
* Ο ΜΑΝΕΘΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΥΞΩΣ
Του Περικλή Ροδάκη Συγγραφέα Ιστορικού
Οι φυλές του Ισραήλ ήταν μέρος των Υξώς (Υκσώς), όχι το σύνολο. Όταν απώθησαν οι Υξώς (Υκσώς) από την Αίγυπτο στα χρόνια του Τούθμωσι Α' (1528-1510π.Χ) οι φυλές του Ισραήλ δεν κατόρθωσαν να διαφύγουν και πιάστηκαν αιχμάλωτοι.Έτσι καταγράφονται ως δούλοι των ιερών. Αυτό γίνεται αυτή τη στιγμή. Οι φυλές του Ισραήλ είχαν διεισδύει στην Αίγυπτο πριν από την εισβολή των Υξώς (Υκσώς), και ίσως να είναι αυτοί που διευκόλυναν την εισβολή των Υξώς (Υκσώς): Η έξοδος των φυλών του Ισραήλ γίνεται περί τα εκατό χρόνια μετά την διάλυση των Υξώς (Υκσώς).

Ο Ιώσηπος χρησιμοποιεί το Μανέθωνα προκειμένου να βρει τους προγόνους του. Θεωρεί ότι οι πρόγονοί του ήταν οι Υξώς (Υκσώς) .
Ένα άλλο απόσπασμα του Μανέθωνα από τον Ιώσηπο (17) που αφορά τη δυναστεία δεκάτη ογδόη (1580-1308 π.Χ.): «Και τώρα, (λέει ο Ιώσηπος) παραθέτω τους Αιγυπτίους ως μάρτυρες. Και πάλι θα δώσω τα όσα αναφέρει ο Μανέθωνας σχετικά με τις χρονολογίες. Και αυτά έχουν ως εξής: Μετά την εκδίωξη των από την Αίγυπτο του λαού των Ποιμένων και την εγκατάστασή τους στα Ιεροσόλυμα, ο βασιλιάς της Αιγύπτου Τέθμωσις (18) βασίλευσε είκοσι πέντε χρόνια και τέσσερις μήνες και πέθανε και παρέλαβε την αρχή ο γιος των Χεβρών (19) και βασίλευσε δεκατρία χρόνια. Ύστερα ήρθε ο Αμένωφις που βασίλευσε είκοσι χρόνια και επτά μήνες….»
http://www.styga.gr/index.php?sid=b0bf5c9707893c1ce370d205a3baddcd&act=detail&article=6497

Ο ΟΡΚΟΣ ΥΠΟΤΑΓΗΣ ΤΩΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΩΝ ΣΤΟΝ ΣΟΥΛΤΑΝΟ!!!

ΟΜΟΛΟΓΩ ΠΙΣΤΙΝ ΚΑΙ ΕΥΝΟΙΑΝ

ΕΙΣ ΤΟΝ ΚΡΑΤΑΙΟΝ ΒΑΣΙΛΕΑ,

ΤΗΝ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑΝ ΚΑΙ ΤΑ ΒΑΣΙΛΙΔΙΑ

O όρκος υποταγής των πατριαρχών στο σουλτάνο

Απότοκο των συμφωνιών, που ανάγονται στην περίοδο πριν την πτώση της Κωνσταντινούπολης, αποτελεί ο όρκος που έδιναν οι πατριάρχες, όταν ανελάμβαναν τα καθήκοντά τους. Για την ακρίβεια δεν πρόκειται για μια απλή ομολογία πίστης προς το σουλτάνο, αλλά για μια δήλωση υποταγής, όχι μόνον στον «κραταιόν αυτοκράτορα βασιλέα», αλλά και στη γυναίκα και στα παιδιά του («ου μόνον εις τον βασιλέα, αλλά και εις την βασίλισσαν και εις τα βασιλίδια»), ακόμα και στους γαμπρούς του.

To 1905 εκδόθηκαν από το Πατριαρχικό Τυπογραφείο υπό την επιστασία του αρχειοφύλακα του Πατριαρχείου Καλλίνικου Δελικανή τα σωζόμενα επίσημα εκκλησιαστικά έγγραφα από το 1564 έως το 1863, που αφορούσαν στις σχέσεις του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως με διάφορες ορθόδοξες Εκκλησίες. Ο όρκος υποταγής στο σουλτάνο, που έδιναν οι πατριάρχες επί Τουρκοκρατίας είναι καταγεγραμμένος στον τρίτο τόμο. Δημοσιεύουμε παρακάτω ένα απόσπασμα, ενδεικτικό της πατριαρχικής δουλοπρέπειας έναντι της οθωμανικής εξουσίας.

Στο τρίτομο έργο του αρχιμανδρίτη Καλλίνικου Δελικανή, αρχειοφύλακα του Οικουμενικού Θρόνου, περιέχεται η άγνωστη αλληλογραφία του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως με άλλα «αδελφά» πατριαρχεία (από το 1564 έως το 1863) με νουθεσίες, συστάσεις και οδηγίες για υποταγή στη σουλτανική εξουσία, εκφοβισμούς κι αφορισμούς.

«Ομολογώ δια της παρούσης μου εγγραφής ίνα φυλάττω προς σε τον κραταιόν αυτοκράτορα βασιλέα καθαράν πίστιν και εύνοιαν, καθά χρεωστώ τούτο από φυσικού και νομίμου χρέους, και ίνα υπάρχω εις τον ορισμόν και εις το θέλημα και εις το πρόσταγμα της βασιλείας σου, και κατά παντός ανθρώπου εναντιουμένου τω παρόντι όρκω»· και μετ'; ολίγα, ου μόνον εις τον βασιλέα, αλλά και εις την βασίλισσαν, και εις τα βασιλίδια αυτών τον όρκον απευθύνει λέγων· «ει δε συμβή το κοινόν τινι αυτών αποδούναι χρέος, ίνα έχω απεντεύθεν χωρίς αμφιβολίας οιασδήτινος η χρείας ετέρου όρκου προς τον περιπόθητον υιόν της αγίας σου βασιλείας φυλάσσειν επ'; αυτόν την αυτήν καθαράν πίστιν και άδολον εύνοιαν.

»(...) Σωζομένης δε της προς αυτόν πίστεως, και ευνοίας μου, και της τιμής της βασιλείας σου, ίνα υπάρχω εις τον ορισμόν και εις το θέλημα και πρόσταγμα της περιποθήτου αυγούστης της αγίας σου βασιλείας»· και μετ'; ολίγα· «ίνα υπάρχω εις τον ορισμόν και εις το θέλημα και πρόσταγμα της βασιλείας σου και ποιήσω καθώς αν διορίσηται η βασιλεία σου εγγράφως τε και αγράφως, η περί της περιποθήτου σου θυγατρός της περιφανεστάτης ( . . . . ) και του μέλλοντος αυτή συζευχθήναι, η περί άλλης τινός οικονομίας ορισθησομένης παρά της βασιλείας σου.

» Εάν δε γένηται οιοσδήτις δισταγμός, η αμφιβολία, απευθύνω εμαυτόν εις την περί τούτων ερμηνείαν, κατά τον ορισμόν της βασιλείας σου, και ως φυλάξω ταύτα δια της παρούσης μου εγγραφής σώα και απαράθραυστα, εκτός δόλου και πάσης παροικίας, η παρερμηνείας τινός· ούτως είη μοι και το θείον ίλεων.

»(...) Φυλάσσειν προς μεν τον βασιλέα πίστιν ορθήν, προς δε τας εκκλησιαστικάς παραδόσεις και συνηθείας έχειν γνώμην αμετακίνητον, και μηδαμώς νεωτερίζειν εν ταύταις· άλλως δε ποιούντα ταύτα και απαυθαδιάζοντα η προς τον βασιλέα, η προς τας εκκλησιαστικάς διατυπώσεις εκπίπτειν της αξίας, ώστε ου μόνον αρχιερέα, αλλά ουδέ χριστιανόν λέγεσθαι· τούτο γαρ σημαίνει το από Χριστού μη κεκλήσθαι, ως τον χριστόν Κυρίου παρενοχλούντα.»

Γιώργος Γαλανός


ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ

------------------------------------------------------------